احکام شرعی

تغییر مرجع تقلید

احکام تقلید - تغییر مرجع تقلید

سایت راشدون بخش احکام شرعی: در مطلب قبل به این سوال که آیا می توان از دو یا چند مرجع تقلید کرد؟ پاسخ دادیم و در ادامه بررسی احکام تقلید یکی از سوالاتی که زیاد پرسیده می‌شود این است که حکم تغییر مرجع تقلید چیست؟ آیا تغییر مرجع تقلید جایز است؟ شریط آن چیست؟ آیا امکان عوض کردن مرجع تقلید وجود دارد؟ که به این سوالات پاسخ می دهیم.

شرایط تغییر مرجع تقلید

در ویدیو زیر حجت الاسلام وحیدپور شرایط تغییر مرجع تقلید را توضیح می دهند، ضمنا بعد از دیدن ویدیو ادامه مطلب را بخوانید زیرا بصورت تفصیلی حکم تغییر مرجع تقلید را بیان کرده ایم و به سوالات مرتبط پاسخ داده ایم.

آیا میشود مرجع تقلید را عوض کرد؟

حکم تغییر مرجع تقلیید چیست؟ آیا میشود مرجع تقلید را عوض کرد؟ لطفا شرایط آن را بصورت کامل توضیح دهید.

فقط در صورتی می توان مرجع تقلید را تغییر داد که مجتهد دوم به نسبت مجتهد اول و فعلی شما اعلم باشد که در این صورت تغییر دادن آن واجب است. اما در مورد اینکه از کجا پی ببریم مجتهد اعلم چه کسی است؟ سه راه وجود دارد:

  1. خود شما عالم باشید و بتوانید تشخیص دهید.
  2. از دو نفر عادل و عالم بپرسید و آنها یک نفر تصدیق کنند به شرطی که دو نفر دیگر مخالف این دو نظر ندهند.
  3. عده ای از اهل علم یک مجتهد اعلم را معرفی کنید.

اگر هم می خواهید بصورت کامل تر بدانید به مقاله “راه تشخیص مرجع تقلید اعلم” مراجعه کنید که کامل تر توضیح داده ام.

اما در مورد اینکه آیا اگر دو مرجع تقلید از نظر علمی یکسان بودند می توان مرجع تقلید را تغییر داد یا خیر؟ نظر مراجع متفاوت است که در ادامه بخوانید.

عدول و رجوع از مرجع تقلید زنده به مرجع مساوی

آیا رجوع و عدول از مرجع تقلید زنده به مرجع مساوى با او، جایز است؟

آیات عظام امام خمینی و فاضل لنکرانی:

آرى، رجوع به مجتهد مساوى جایز است.[فاضل، توضیح المسائل، م ۱۱؛ امام، تحریرالوسیله، ج ۱، م ۴.]

آیت‌الله خامنه اى:

بنابر احتیاط واجب، رجوع به مرجع تقلید مساوى جایز نیست.[ خامنه اى، اجوبه الاستفتاءات، س ۳۱.]

آیت‌الله تبریزى:

در خصوص مسائلى که یاد گرفته، رجوع به دیگرى جایز نیست ولی در مسائلی که یاد نگرفته اید میتوانید به مرجع تقلید مساوی رجوع کنید.[ استفتاءات، س ۱۱.]

آیت‌الله صافى:

در خصوص مسائلى که یاد گرفته، بنابر احتیاط واجب رجوع به مساوى جایز نیست.[ جامع الاحکام، ج ۱، س ۱۸.]

آیات عظام مکارم شیرازی و نورى همدانی:

در خصوص مسائلى که تقلید (عمل) کرده، رجوع به مساوى جایز نیست.[ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۱۴ و ج ۱، ص ۲۶؛ استفتاءات، ج ۲، س ۱۲.]

آیت‌الله وحید خراسانی:

باید به فتوایى عمل کند که مطابق احتیاط است و اگر احتیاط ممکن نبود و یا مشقت داشت، مى تواند به فتواى دیگرى عمل کند.[ توضیح المسائل، م ۴.]

آیات عظام بهجت و سیستانى:

اگر در علم و ورع مساوى باشند، رجوع به مساوى در مسائل غیر مرتبط به هم جایز است، براى مثال نمى تواند در مسائل احکام روزه مسافر باقى بماند و در احکام نماز رجوع کند.[ وسیله النجاة، ج ۱، م ۴؛ سیستانى، تعلیقات على العروة، م ۱۱ و ۱۳.]

آیا میتوان از دو مرجع تقلید کرد؟

طبق نظر اکثر مراجع، تبعیض در تقلید در صورت تساوى دو یا چند مجتهد جایز است؛ به عنوان مثال مى‏توان در مسائل نماز و روزه، از مجتهدى و در خمس از مجتهد دیگر و در ازدواج از شخص سومى تقلید کرد. اما در مسائلى که به هم‏ مربوط است- چنانچه اخذ به فتواى آنان باعث بطلان عمل و یا مخالفت قطعى شود- تبعیض جایز نیست؛ مانند اینکه در احکام نجاست بدن و لباس، به فتواى مجتهدى و در احکام لباس نماز گزار به فتواى دیگرى عمل کند. البته این حکم به پیش از عمل باز مى‏ گردد و اگر بخواهد بعد از عمل، به فتواى مجتهد دیگر رفتار نماید، در این صورت حکم رجوع و عدول را پیدا مى‏کند.که بالا توضیح دادیم. اگر میخواهید نظر همه مراجع تقلید را بدانید به مقاله “حکم تقلید کردن از دو یا چند مرجع تقلید” مراجعه کنید.

عدول از مجتهدی به مجتهد دیگر و تغییر مرجع تقلید

س 29: تا به حال در بقا بر تقلید از میّت، به اجازه مجتهد غیر اعلم عمل می‏کردیم. اگر اجازه مجتهد اعلم شرط بقا بر تقلید از میّت است، آیا عدول به اعلم و طلب اجازه او برای بقا بر میّت بر ما واجب است؟
ج: اگر فتواى غير اعلم موافق با فتواى اعلم در اين مسأله باشد، عمل به فتواى غير اعلم اشکال ندارد و نيازى به عدول به اعلم نيست.

س 30: آیا در عدول از یکی از فتاوای امام خمینی(قدّس‏سرّه) واجب است به فتوای مجتهدی که از او برای بقا بر تقلید میّت اجازه گرفته‏ام، رجوع کنم یا آنکه به فتوای سایر مجتهدین هم می‏شود عمل کرد؟
ج: احتياط در رجوع به فتاواى همان مجتهد است، مگر آنکه مجتهد زنده ديگر اعلم از آن مجتهد و فتواى او در مسأله مورد عدول مخالف فتواى مجتهد اول باشد، که احتياط واجب در اين صورت، رجوع به مجتهد اعلم است.

س 31: آیا تغییر مرجع تقلید جایز است؟
ج) عدول از مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر بنا بر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که اعلم یا محتمل الاعلمیه باشد.

س 32: جوانی هستم ملتزم به احکام شرعی، در گذشته قبل از رسیدن به سن تکلیف مقلد حضرت امام (ره) بودم، ولی این تقلید مبتنی بر بیّنه شرعی نبود بلکه بر این اساس بود که تقلید از امام سبب برائت ذمّه می‏گردد. بعد از مدّتی به مرجع دیگری عدول کردم، در حالی که این عدول هم صحیح نبود و بعد از درگذشت آن مرجع، به جنابعالی عدول کردم. لطفاً حکم تقلیدم از آن مرجع و حکم اعمالم در آن مدت و تکلیف فعلی‏ام را بیان فرمایید.
ج: آن دسته از اعمال شما که بر اساس فتواى امام(قدّس‏سرّه)، چه در حال حيات با برکت وى و چه بعد از رحلت ايشان، بنا بر بقا‏ بر تقليد از امام(قدّس‏سرّه) انجام گرفته، محکوم به صحّت‏ است. ولى اعمالى که به تقليد غير منطبق با موازين شرعى از مرجع ديگرى انجام يافته، اگر منطبق با فتواى کسى که هم اکنون بايد از او تقليد کنيد، باشد، محکوم به صحّت‏ و موجب برائت ذمّه است، والّا قضاى آنها بر شما واجب است. در حال حاضر شما بين بقا‏ بر تقليد از امام راحل طاب ثراه و بين عدول به کسى که بر اساس موازين شرعى او را شايسته تقليد مى‏دانيد، مخيّر هستيد.

س: مى‌‌خواستم بدانم كه اگر شخصى بنابر دلایلی اقدام به تغییر مرجع تقلید کند، آيا بايد اجازه مرجع تقليد را داشته باشد يا نه؟
ج) هر شخصى كه از مرجعى تقليد مى‌‌كند، در تغيير مرجع خود و احكام آن نيز بايد از نظر همان مرجع تبعيت نمايد. (منبع اسفتائات موجود در سایت آیت الله خامنه ای)

اگر سوالی در مورد تغییر مرجع تقلید دارید و در این مطلب نبود در بخش نظرات مطرح کنید، پاسخگوی شما هستیم.

4.6/5 - (7 امتیاز)

‫34 نظرها

  1. سلام وقتتون بخیر ببخشید من همسرم مرجع تقلید ک دارن اقای خامنه ای است بنا ب دلایلی میتونین از احکام اقای شبیری استفاده کنن و مرجع تقلید اقای شبیری رو جایگزین احکام اقای خامنه ای کنن و مرجع تقلید خودشون رو عوض کنن

    1. سلام، بالا کامل توضیح دادیم کجا مطلب برای شما نامفهوم است که توضیح دهم
      اخه سوالی که شما می پرسید نیازه کل مطلب بالا را اینجا برای شما بنویسم در صورتی که اگه مطلب بالا رو بخونید کامل متوجه می شود

  2. سلام بنده در زمان سن تکلیف آیت الله مکارم شیرازی را به عنوان مرجع انتخاب کردم و انتخابم آگاهانه و منطقی نبوده،یعنی بر اساس اعلم بودن نبوده …والان با تحقیقاتی که کردم از نظر خودم آقای خامنه ای اعلم هستن، ولی بهم گفتن که نمیتونم با نظر خودم مرجع تقلیدم رو عوض کنم ،و اینکه حتما باید دونفر عالم آقای خامنه ای را تایید کنند با این حال آیا من میتونم مرجع تقلیدم رو تغییر بدم؟

    1. سلام اگه از سه طریقی که برای تشخیص اعلم بودن در بالا ذکر کردیم پی ببرید مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای اعلم است در این صورت باید مرجع خود را تغییر دهید.

  3. آیا نظرات آیت الله سیستانی و آیت الله جواد علوی بروجردی باهم تناقض دارد و میشود هردو را مرجع تقلید خود قرار داد؟

    1. سلام، شما باید مجتهد اعلم تقلید کنید و با احترام آیت الله جواد علوی بروجردی اعلم نیستند و نمی توان از ایشان تقلید کرد.

    2. سلام. من 34 سالمه و می‌خوام مرجع تقلید و عوض کنم. چون متوجه شده ام که در برخی مسایل صلاحیت لازم را ندارند. و دیگر ایشان را بعنوان مرجع تقلیدم قبول ندارم. یک مرجع دیگری را در نظر گرفته ام از شخصی که وافق بر این امور هستند مشورت گرفتم و به این نتیجه رسیدم که مرجع تقلید جدیدی که می‌خوام انتخاب کنم اعلم تر است. آیا کافی ست که تغییر بدهم مرجع تقلیدم را؟؟ ممنون از راهنماییتون

      1. سلام، بالا کامل توضیح دادیم که در چه صورتی می توانید تغییر دهید.

  4. سلام من در دوره راهنمایی خودم بین لیست مراجع همینجوری بدون دلیل مکارم رو انتخاب کردم بعدا حدودا سن ۱۸ سالگی فهمیدم کارم اشتباه بوده و با دو نفر حاج آقا صحبت کردم گفتن همون مکارم خوبه،و بنده تا ب الان ک ۲۵ سال دارم طبق نظر ایشون عمل کردم ولی الان ب شک افتادم ک فکر میکنم آقا خامنه ای و سیستانی اعلم تر از مکارم باشن،تکلیف چیه؟کدام اعلم تر است؟و چگونه ب قطعیت ک اعلم تر کدام و باید تغییر بدم برسم؟

  5. سلام ، شما نام اقایان مجتهد را بر اساس اعلمتر بودن به ترتیب نوشته اید یا همه این آقایان مساوی هستند؟

    1. سلام، مساوی نیستند و بر اساس اعلم بودن نیز ترتیب نشده است، برای بدست آوردن اعلم بودن، یک پست جداگانه در سایت وجود داره که می توانید سرچ کنید و بخوانید.

  6. سلام ، من تا مدتها بعداز بلوغ دنباله رو پدرم بودم وخودم مرجعی راانتخاب نکرده بودم اما چندسالی است که آقای شبیری را انتخاب کردم ،آیا عمل درستی انجام دادم ؟

    1. سلام، دنباله رو بودن پدر اشتباه است و شما باید طبق تحقیق خودتون که ما در مقاله راههای شناخت مجتهد اعلم ذکر کردیم مرجع تقلید اعلم را پیدا کنید و از آن شخص تقلید کنید و اگر مرجع تقلید جدید انتخاب کردید باید اعمال قبلی را با نظر مرجع جدید که انتخاب کردید بسنجید.

  7. سلام.
    من ۲۸ سال دارم،در دوران راهنمایی حاج آقا لنکرانی را چون خواهرم کتابش را داشت برای مرجع برگزیدم اما غیر از دو سه مسئله هیچ گاه نیاز به تقلید نداشتم…
    و الان عذاب وجدان دارم و نمیدانم اعمالم مورد قبول است یا خیر الان تازه می خواهم حاج آقا نوری همدانی را برگزینم تکلیف من چیست؟؟

    1. سلام، از دو نفر عالم خبره در شناخت مرجع اعلم بپرسید که اعلم کیست همان که ان دو خبره معرفی کردند را انتخاب کنید

    1. سلام، هیچ مرجع تقلیدی مرجع دیگر را اعلم از خود نمیداند، چون اگه بداند دیگر مرجع تقلید نیست.

  8. با سلام من مقلد آیه الله سیستانی هستم می تونم مرجع تقلید خودم را تغییر بدم دلیل اصلی من هم بخاطر اینه که من هرسال روز عید فطر یا باید روزه بگیرم یا برم مسافرت مصلحتی ، مبنای رویت هلال ماه
    می تونم تغییر بدم به حضرت آقا یا کسی اعلم تر از حضرت آیت الله سیستانی وجود داره ؟

    1. سلام دوست عزیز، فقط در صورتی که علم پیدا کنید که مرجع دیگری نسبت به مرجع شما اعلم باشد می توانید تغییر دهید.

    2. باسلام. بعد از اینکه مجتهدی از دنیا رفت چطور باید به نتیجه برسیم از چه کسی بعد از اون باید تقلید کنیم؟

    3. سلام
      من در دوران مجردی مقلد آقای خامنه ای بودم اما بعد از ازدواج با همسرم همیشه بحث و جدل دارم و میگوید مرجعت را تغیر بده و با من هم سو بشو و مقلد آقای سیستانی بشو و من هم برای اینکه از مجادله خسته شدم قبول کردم حکمش چیست؟
      و الان که فرزندم به سن تکلف رسیده باید به او هم بگویم که مثل پدرش از آقای سیستانی تبعیت کنه؟
      و این نکته رو بگم که من به اجبار همسرم مقلدم رو عوض کردم و دخترم هم الگویش من هستم حالا چیکار کنیم؟

      1. سلام، راههای تشخیص تقلید را ذکر کردیم، هر کس با توجه به تحقیقی که انجام می دهد باید از مجتهد اعلم تقلید و در چنین مواردی نباید از شوهر تبعیت کرد.

  9. سلام خسته نباشید شخص وسواسی اگر ببیند مرجع دیگری اسان تر گرفته و راه درمانش هموار تر است آیا میتواند مرجعش را عوص کند؟مثلا من از نوری همدانی به مظاهری تغییر دهم با توجه به اینکه آیت الله نوری رو بر اساس علم انتخاب نکردم خانوادم مرجعشون ایشون بودن منم تبعیت کردم و واقعا نمیدونم کدوم اعلم تر هطتن فقط میدونم آقای مظاهری ساده تر گرفتن
    الان میتونم تغییر بدم؟

    1. سلام دوست عزیز، تغییر دادن مرجع تقلید بر اساس آسان گیری و یا اینکه چون وسواسی دارید اشتباه است، بلکه وظیفه شماست که از مرجع تقلید اعلم تقلید کنید و ما قبلا راههای تشخیص مرجع تقلید اعلم را بیان کرده ایم که می توانید به آن مطلب مراجعه کنید.

  10. سلام ميخاستم ببينم من تا بحال بقاع برميت بودم واز آيت لنکراني تقليد ميکردم آيا ميتونم الان يک مرجع زنده ي ديگري وانتخاب کنم يعني مرجع تقليدم رو عوض کنم؟؟

    1. سلام دوست عزیز، بله شما می توانید از میان مراجع تقلید زنده آن شخصی را که اعلم است انتخاب کنید، اما اینکه که کدام یک اعلم است در یک مقاله در مورد راه های تشخیص مرجع تقلید اعلم بطور کامل توضیح دادم که می توانید به آن پست مراجعه کنید.

    1. سلام دوست عزیز، در سایت یک مقاله نوشتم و راه تشخیص مرجع تقلید اعلم را توضیح دادم اما بطور کلی باید خدمت شما عرض کنم که نام آیت الله گرامی در لیست هفت نفره جامع مدرسین قم نیست که لیست جامع مدرسین حوزه علمیه قم را نیز در سایت قرار دادم.

  11. ببخشیدکسی میتوانداگرمرجع تقلیدش ازدنیارفته مرجع خودراتغییرداده دوباره یعنی برای باردوم مرجع خودراتغییردهدمن لنکرانی بودم بهدافوتشون مقلدمکارم شیرازی شدم حالامیتوانم مقلدخامنه ای شوم

  12. سلام
    اونهایی که کلمات سخت و سنگین رو متوجه میشن خودشون هم وارد هستن که!
    اگر اینها برای افرادی عادی نوشته شده ، خوب یخورده به زبانی نوشته می شد قابل فهم باشه
    نه اینکه تازه متن شما رو بریم معنی کنیم
    این طور نوشتن به معنی وارد بودن نویسنده نیست به نظر من

    1. سلام دوست عزیر کجای این مطلب را متوجه نشدید تا برای شما توضیح بدم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا