آثار گریه و عزاداری
سلام علیکم
گریه و عزاداری برای ایمه اطهار چه فایده های برای انسان داره؟
روایات فراوانی از پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) و امامان معصوم (علیهمالسلام) درباره ثواب عزاداری و گریستن بر مصائب اهل بیت علیهم السلام به خصوص امام حسین (علیهالسلام) و اهل بیت آن حضرت نقل شده که در آنها شیعیان به این امر تشویق و ترغیب شدهاند. این احادیث در کتب حدیثی مهم شیعه، مانند کامل الزیارات، امالی، ثواب الاعمال، خصال صدوق و وسائل الشیعه نقل شدهاند.
نمونههایی از آثار گریستن بر امام حسین (علیهالسلام) در اینجا آورده شده است:
1 . بخشش همه گناهان
امام رضا علیه السلام به ریان بن شبیب می فرماید : … ای پسر شبیب؛ اگر بر حسین (علیهالسلام) گریه کنی چندان که اشک تو بر گونه هایت روان گردد، خداوند هر گناهی که کرده باشی، کوچک یا بزرگ، اندک یا بسیار میآمرزد… ای پسر شبیب؛ اگر دوست داری در درجات بالای بهشت با ما باشی، به سبب حزن ما محزون، و برای شادمانی ما شاد باش. (یا بن شبیب! ان بکیت علی الحسین حتی تصیر دموعک علی خدیک، غفرالله لک کل ذنب اذنبته صغیرا کان او کبیرا قلیلا کان آو کثیرا… یا بن شبیب، ان سرک ان تکون معنا فی الدرجات العلی من الجنان، فاحزن لحزننا وافرح لفرحنا) [1]2 . عدم گریه در آخرت
امیرالمؤمنین (علیهالسلام) (در حدیثی شامل چهارصد خصلت) میفرماید: «هر دیدهای روز قیامت، گریان و هر چشمی [از روی نگرانی] بیدار است، مگر چشم کسی که خداوند او را بر کرامت خود اختصاص داده باشد و بر هتک حرمتی که از حسین (علیهالسلام) و خاندان پیامبر میشود، گریسته باشد». (عن امیرالمؤمنین (فی حدیث اربعمائة) قال: کل عین یوم القیامة باکیة وکل عین یوم القیامة ساهرة الا عین من اختصه الله بکرامته و بکی علی ماینتهک من الحسین و آل محمد) [2]3 . غرفه های بهشت
امام باقر (علیهالسلام) روایت میکند که امام سجاد (علیهالسلام) فرمود:
هر مؤمنی که برای کشته شدن امام حسین (علیهالسلام) گریان شود به طوری که اشک بر صورتش جاری شود، خداوند متعال غرفههایی در بهشت برای او آماده میکند که مدتی طولانی در آنها ساکن باشد،… . [3] [4]4 . ثواب گریه به عهده خداوند
ابوهارون مکفوف («مکفوف» به معنای نابیناست و چون وی نابینا بوده، به این نام شهرت داشته است.) روایت میکند که امام صادق (علیهالسلام) فرمود: «هرکس که نزد او از حسین (علیهالسلام) یاد شود و به اندازه بال مگسی از چشمانش اشک جاری شود، ثواب او بر عهده خدای عزوجل است و خدای متعال به کمتر از بهشت برای او راضی نمیشود. (… عن ابی هارون المکفوف قال: قال ابو عبدالله فی حدیث طویل له ومن ذکر الحسین عنده فخرج من عینیه من الدموع مقدار جناح ذیاب کان ثوابه علی الله عزوجل و لم یرض له بدون الجنة) [5]5 . سفارش ائمه به ملک الموت هنگام مرگ
مسمع بن عبدالملک بصریروایت میکند که امام صادق (علیهالسلام) فرمود: «(ای مسمع) آیا مصائب حسین را یاد میکنی»؟ عرض کردم: «آری». فرمود: «آیا بیتابی (و گریه) میکنی؟ عرض کردم: «بلی به خدا قسم طوری گریه میکنیم که اهل و عیالم اثر آن را در [سیمای] من مشاهده میکنند، و از خوراک امتناع میکنم؛ چندان که اثر گرسنگی در صورتم مشاهده میشود.
حضرت فرمود: «رحمت خداوند بر اشکهای تو؛ آگاه باش که تو از گریه کنندگان بر ما محسوب میشوی و از کسانی هستی که در شادی ما شاد، و در حزن ما محزون، و در هنگام ترس ما ترسان، و در زمان ایمنی ما، ایمن هستند. هنگام مرگ خواهی دید که پدران من نزد تو حاضر شده، سفارش تو را به ملک الموت میکنند و ] از این بالاتر آنکه [ تو را [به بهشت] بشارت میدهند و ملکالموت از هر مادر مهربان بیشتر به تو مهربانی کند.
[تا آنکه فرمود:] هیچ کس به خاطر دلسوزی به ما و به سبب مصائبی که بر ما وارد شده، گریه نمیکند، مگر آنکه قبل از آمدن اشک از چشمش، خدا او را رحمت میکند. پس وقتی اشکها بر گونه اش جاری شد، اگر قطرهای از آن در جهنم بیفتد، گرمای جهنم را از بین میبرد تا آنجا که دیگر برای آن حرارتی باقی نمیماند…. هیچ چشمی برای ما گریه نمیکند، مگر آنکه از نعمت نظر کردن به [حوض] کوثر بهره مند میشود و با کسانی که ما را دوست دارند، از آن سیراب میشود. [6] [7]6 . حرام شدن آتش جهنم
امام صادق فرمود: «هر کسی که نزد او یادی از ما شود و اشک چشمانش جاریگردد، خدا آتش جهنم را بر صورتش حرام میکند». (عن فضیل بن فضاله عن ابی عبدالله قال: من ذکرنا عنده قفاضت عیناه حرم الله وجهه علی النار) [8] [9]7 . آمرزش و وجوب بهشت برای گریاندن و سرودن شعر در رثای امام
زید شحام میگوید: امام صادق (علیهالسلام) به جعفر بن عفان طائی فرمود: ای جعفر، به من خبر رسیده که تو در مرثیه حسین (علیهالسلام) به نیکو شعر میگویی، عرض کرد: آری، خدا مرا فدای شما گرداند. فرمود: شعری بخوان. پس او شعری خواند. آن حضرت و کسانی که گرد او بودند، گریستند و اشک بر صورت و محاسن آن حضرت جاری شد. آنگاه فرمود: ای جعفر؛ به خدا سوگند، ملائکه مقرب خدا حاضر بودند و سخن تو را درباره حسین میشنیدند، و همچون ما، بلکه بیشتر از ما گریستند.
خداوند در این ساعت تمام [نعمتهای] بهشت را بر تو واجب گردانید و تو را آمرزید. ای جعفر، آیا بیش از این بگویم؟ عرض کرد: آریای سرور من، فرمود: هرکس درباره حسین شعری بگوید و بگرید و بگریاند، خداوند بهشت را بر او واجب گرداند و او را بیامرزد. [10][11]پی نوشتها :
1. شیخ صدوق، الامالی، تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة، مجلس 27، ص192، ح5.
2. شیخ صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، حدیث اربعمائة، ص625.
3.قمی، ابن قولویه، کامل الزیارات، تحقیق نشر الفقاهه، باب32، ص111، ح1.
4.شیخ صدوق، ثواب الاعمال وعقاب الاعمال، تصحیح علی اکبر غفاری، ص83.
5.قمی، ابن قولویه، کامل الزیارات، باب 32، ص107، ح3.
6. قمی، ابن قولویه، کامل الزیارات، باب 32، ص108، ح6.
7. شیخ حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، تصحیح و تحقیق میرزا عبدالرحیم ربانی شیرازی، ج10، ص397، ح16.
8.ابن قولویه قمی، کامل الزیارات، ص111، ح10.
9. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج44، ص285.
10.شیخ طوسی، اختیار معرفته الرجال (رجال الکشی)، تصحیح حسن مصطفوی، ج2، ص574.
11. شیخ حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، تصحیح و تحقیق میرزا عبدالرحیم ربانی شیرازی، ج10، ص464، ح1.
آثار گریه و عزاداری