دین و اندیشه

وجود رابط و وجود مستقل

پرسش و پاسخ

بنام خدا-باسلام و تشکر-استاد بزرگوار -لطفأ قدری درباره این قاعده که هستی متکی بدون هستی مستقل معنا ندارد-توضیح بفرمایید؟

پاسخ کوتاه:
موجودات عالم هستی به اعتبار وابستگی و ارتباطشان با علت تامه و خداوند متعال صرف ربط هستند و هیچ استقلالی در ذات خود ندارند؛ اما به اعتبار ماهیتشان که قطع نظر از علت تامه تصور و پندار می شوند و نوعی استقلال در مفهوم و ذهن می یابند، به وجود فی نفسه تعبیر می شوند. البته وجود فی نفسه آنها بالغیر متحقق است و آن غیر خداوند است که دارای وجود فی نفسه لنفسه و بنفسه است. لذا می توان نتیجه گرفت موجودات به لحاظ ارتباط وجودی با خداوند متعال، عین ربط به خداوند هستند و وجود ربط بدون وجود مستقل معنا ندارد. وجود ربط یعنی وجودی که عین ارتباط به وجود مستقل است.


ابتدا اشاره کنیم سایت پرسمان برای پاسخ اقناعی و نه لزوما تخصصی تاسیس شده است و پاسخ به پرسشها تا حد ممکن در حد فهم مخاطبین است؛ اما مطالب مورد سوال تخصصی است که در منابع فلسفی بدان اشاره شده است که پیشنهاد می شود از راه اصلی آن یعنی درس و مطالعه و آشنایی و تخصص بیشتر با مطالب فلسفی دنبال شود؛ چرا که اگر از راه خودش پیگیری نگردد، ممکن است باعث برداشت اشتباه و غلط و منجر به بهم ریختگی ذهن و زدگی یا خدای ناکرده ضلالت گردد. استعداد و علاقه نیز هم شرط اصلی این مساله است. اما در مورد سوال یاد شده، برای فهم بهتر جواب این پرسش می بایست مبحث اقسام وجود و تقسیمات وجود بویژه تقسیم وجود به وجود مستقل و وجود رابط دنبال و فهم شود. بر این اساس وجود یا رابط است و یا مستقل، یعنی وجود یا فانی در غیر است و یا اینکه چنین نیست؛ هرچند شاید متکی به غیر باشد. وجودی که فانی در غیر است وجود ربطی نامیده می شود. به این وجود، معنای ربطی می گویند که هر چند معنایی دارد، ولی کارش ارتباط بین سایر الفاظ است؛ مثلا حرف (فی) در الماء فی الکوز صرفا بیان می کند که بین آب و کوزه رابطه ی ظرف و مظروف وجود دارد. (فی) وراء آب و کوزه وجود مستقلی ندارد. به این وجود، وجود رابطی و وجود فی غیره می گویند. اما وجود چیزی که معنای مستقل دارد به وجود مستقل و یا وجود محمولی می گویند. نام دیگر آن وجود فی نفسه است.موجودات عالم هستی به اعتبار وابستگی و ارتباطشان با علت تامه و خداوند متعال صرف ربط هستند و هیچ استقلالی در ذات خود ندارند؛ اما به اعتبار ماهیتشان که قطع نظر از علت تامه تصور و پندار می شوند و نوعی استقلال در مفهوم و ذهن می یابند، به وجود فی نفسه تعبیر می شوند. البته وجود فی نفسه آنها بالغیر متحقق است و آن غیر خداوند است که دارای وجود فی نفسه لنفسه و بنفسه است. لذا می توان نتیجه گرفت موجودات به لحاظ ارتباط وجودی با خداوند متعال، عین ربط به خداوند هستند و وجود ربط بدون وجود مستقل معنا ندارد. وجود ربط یعنی وجودی که عین ارتباط به وجود مستقل است.
توضیح بیشتر آنکه، وجود به اعتبارات مختلف قابل تقسیم است، از جمله مهمترین آنها :

1. تقسیم بر اساس مفهوم وجود آن که عبارت است از: تقسیم وجود به:
الف. وجود محمولی (وجود به معنای اسمی)؛ یعنی آن مفهوم وجودی که در مفهوم بودن و تصور، استقلال دارد.
ب. وجود رابط (وجود به معنای حرفی)؛ یعنی آن مفهوم وجودی که در مفهوم بودن و تصور، استقلال ندارد.

2. تقسیم بر اساس نمونه های خارجی وجود که عبارت است از: تقسیم وجود به:
الف. وجود لنفسه.
ب. وجود للغیر که شامل سه مورد زیر می شود:
1. وجودی که در شیء تحقق پیدا می کند (وجود اعراض در جواهر).
2. وجودی که برای شیء تحقق پیدا می کند (وجود معلول برای علت).
3. وجودی که نزد شیء متحقق است (وجود صورت علمیه نزد نفس).[1]لازم به ذکر است که یک قسم دیگر برای تقسیم بندی «وجود» نیز هست و آن براساس آثاری است که ماهیت موجود دارا می شود: ماهیتی که در خارج از ذهن انسان وجود پیدا می کند، یک سری آثار مخصوص به خود را دارد، و اگر در ذهن انسان وجود پیدا کند، آثار مربوط به خود را دارد، که فلاسفه این گونه تقسیم بندی می کنند؛ وجود یا خارجی است و یا ذهنی.[2][1]. مسعودی، حسین، وجود رابط از دیدگاه صدرالمتألهین و سایر فیلسوفان اسلامی، مجله حوزه، ش 93، ص 175.
[2]. طباطبایی، محمد حسین، نهایه الحکمه، ص 34.
با استفاده از:
http://islampedia.ir/fa/اقسام-و-مراتب-وجود-در-فلسفه/

وجود رابط و وجود مستقل

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا