الزام به حجاب در قرآن
درکدام سوره و آیه قرآن راجب حجاب اجباری گفته شده است؟
پاسخ کوتاه:
با رجوع به منبع وحی یعنی قرآن، میتوان وجوب حجاب و الزام آن را برای زن مسلمان به روشنی دریافت کرد؛ با توجه به آیه ۳۱ سوره نور و سایر آیات در خصوص «حجاب» باید گفت که این مسئله یکی از اوامر الهی است و ترک آن در محیط اجتماعی عقوبت پروردگار را در پی دارد.
با مراجعه به قرآن حکم وجوب حجاب و الزام آن برای زن مسلمان به وضوح قابل دریافت است: «و به زنان با ایمان بگو چشمهاى خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند و دامان خویش را (از بى عفتى) حفظ کنند و زینت خود را ـ جز آن مقدار از آنان که نمایان است ـ آشکار ننمایند و (اطراف) روسرى هاى خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود)، و زینت خود را آشکار نسازند مگر براى شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدران شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران همسرانشان، یا برادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان هم کیششان، یا بردگانشان یا مردان سفیه وابسته (به آنها) که تمایلى به زن ندارند یا کودکانى که از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نیستند و (به زنان با ایمان بگو: هنگام راه رفتن) پاهاى خود را به زمین نزنند تا زینتِ پنهانیشان دانسته شود (و صداى خلخال که برپا دارند به گوش رسد) و اى مؤمنان همگى به سوى خدا بازگردید، تا رستگار شوید.» (نور(24) آیه 31.) با توجه به آیه بالا و آیات مشابه در خصوص «حجاب» باید گفت که این مسئله یکی از اوامر الهی است و ترک آن عقوبت پروردگار را در پی دارد اما پذیرفتن و یا نپذیرفتن آن از سوی مسلمانان مانند سایر احکام الهی امری است که اجبار و اصرار در پذیرش آن طرد شده است. آن هنگام که میخواهیم «حجاب» را به عنوان امری ایمانی یا عقلایی و به عنوان یک فکر و اندیشه به فردی معرفی نماییم. استفاده از ابزار اجبار چه در اندیشه و فکر و چه در قبول ایمان امری نادرست و بی اساس است. بنابراین خواه حکومت «اسلامی» باشد یا نباشد، زنان مسلمان باید حدود الهی را رعایت نمایند و اگر اهل رعایت نیز نیستند، سرپیچی خود را آشکار نکرده و نافرمانی از خداوند را ترویج ننمایند. چنانچه روزه خواری علنی، ترک علنی نماز، شرابخواری علنی و علنی نمودن هر معصیت دیگر، گناه بزرگتر و مضاعفی است. اما اگر منظور از اجبار در رعایت «حجاب» در حوزه قوانین اجتماعی باشد، دو پرسش اساسی پیش میآید. پرسش نخست، آن است که آیا «حجاب» مسئله ای در حوزه حریم خصوصی است یا در حوزه حریم عمومی؟ دوم آنکه آیا در جامعه اسلامی الزام به رعایت «حجاب» باید به صورت «قانون» وضع گردد یا خیر؟ برخی بر این باورند که «حجاب» و چگونگی رعایت آن در محدوده ی حریم خصوصی است و میتواند آزادانه نوع پوشش خود را انتخاب کند؛ بنابراین، این مسئله یک تکلیف شخصی محض است نه یک مسئله اجتماعی و قانونگذار نمیتواند برای آن قانون وضع کند.نگرش عمیق و بیغرضانه به آیه های حجاب و سوره هایی که این آیه ها در آنجا آمده است نیز، به روشنی می نمایاند که حجاب، افزون بر اینکه تکلیف شخصی بانوان مسلمان است، حق جامعه ی دینی نیز می باشد. آیت الله جوادی آملی در این خصوص می فرماید: «حجاب زن تنها مربوط به خود او نیست تا بگوید من از حق خودم صرف نظر کردم، مربوط به مرد هم نیست تا مرد بگوید راضیم … حجاب زن حقی است الهی؛ حرمت و حیثیت زن به عنوان «حق الله» مطرح است…»(جوادی آملی، ، «زن در آیینه جمال و جلال»، ص 423)اگر حجاب را قانون سلامت و تعادل روانی جامعه تعریف کنیم؛ طبق این تعریف هیچ زن و مردی حق تحریک جنسی بی اساس خود و جامعه را نداردٰ چرا که تحریک بی اساس جامعه سبب ساز خروج جامعه از حالت سلامت و تعادل روانی آن خواهد بود. پوشش بیرونی زنان و حتی مردان در محیط اجتماعی در حیطه ی امنیت اجتماعی نیز تأثیرات محسوسی بر جای می گذارد، چه بسیار پوشش های نادرست و تحریک آمیز که بسیاری از مخاطرات و ناهنجاری های اجتماعی را پدید آورده است.
روانشناسان «چشم چرانی» را یک نوع انحراف روانی قلمداد می کنند. فرد چشم چران هرگز با چند ساعت چشم چرانی در روز قانع نمی شود و با ادامه این روند به بیماری روانی دیگر به نام (vojeurisme) مبتلا خواهد شد. پوشش های نادرست افراد جامعه می تواند مفاهیم «عفت»، «حیا»، «خانواده» و… را که در چارچوب «اخلاق اجتماعی» می گنجد، دچار تغییرات جدّی کرده و جامعه را به سراشیبی سقوط اخلاقی و عدم سلامت بکشاند. این نکات که به اختصار ذکر شد نشان می دهد که مسئلهی پوشش حقی شخصی نیست که بتوان آن را در حوزهی حریم خصوصی جای داد. بلکه «حق الناس» است و درست رعایت نکردن آن تجاوز به حقوق دیگران محسوب می گردد. پس بطور خلاصه باید بگوییم: مسائلی در حوزه ی حریم خصوصی جای می گیرند که با منافع اجتماعی افراد جامعه ارتباط نداشته و قبول یا رد آن مسئله به منافع و ضرر دیگر افراد جامعه آسیب نرساند. با این تعبیر هر رفتاری که به منافع دیگران خدشه وارد نماید میتواند مشمول مقررات اجتماعی شود.
الزام به حجاب در قرآن