روش شناسی پاسخگویی به شبهات

پاسخ کوتاه:
پاسخگویی به شبهات نیازمند چند اصل کلی است.۱‌.آگاهی و تخصص لازم نسبت به موضوع پاسخگویی۲.فراگیری شیوه ها و روش های پاسخگویی و کسب مهارت
۳.آشنایی با شگردهای شبهه افکنان در شبهات، انواع مغالطه ها، اقسام برهان ها و منطق پاسخگویی
۴.شناخت موضوع اصلی شبهه و تفکیک محورهای اصلی از فرعی
۵. توجه به روشها و تکنیکهای پاسخگویی، تبارشناسی شبهه، استخراج مبانی و پیش فرض های شبهه، تحلیل شبهه، توجه به لوازم و نتایج شبهه

پاسخگویی به شبهات نیازمند چند اصل کلی است.1. آگاهی و تخصص لازم نسبت به موضوع پاسخگویی؛ اولین اصل در پاسخگویی کسب دانش و تخصص در زمینه ای است که قصد پاسخگویی در آن را داریم. نمی توان با داشتن اطلاعات کلی و به استناد آن در همه زمینه ها اقدام به پاسخگویی به شبهات کرد. هر کدام از حوزه های کلامی، تاریخی، فلسفی، اخلاقی، تفسیری، حقوقی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی نیازمند فراگیری دانش تخصصی و اشراف لازم نسبت به موضوعات و مسائل آن حوزه دانشی است. از این جهت با توجه به گستردگی حوزه های دانشی و شبهات مطرح شده، یک فرد نمی تواند در همه حوزه ها به پاسخگویی بپردازد، بلکه باید در یک حوزه به صورت تخصصی ورود داشته باشد.
2. فراگیری روش های پاسخگویی و کسب مهارت؛ پاسخگویی به شبهه یک فن و تخصص است که نیازمند فراگیری شیوه ها و روش های پاسخگویی و استفاده از تجربیات افراد خبره و با سابقه و کسب مهارت در این زمینه است. در این خصوص می توان از آثاری که در این زمینه نگاشته شده یا کارگاههای آموزشی که در این خصوص برگزار می شود، استفاده کرد و در این زمینه مهارت و تجربه لازم را به دست آورد. مراجعه به مراکز پاسخگویی معتبر و پاسخهای ارایه شده نیز می تواند بسیار مفید باشد.
3. آشنایی با شگردهای شبهه افکنان در شبهات، انواع مغالطه ها، اقسام برهان ها و منطق پاسخگویی نیز از الزامات در پاسخگویی به شبهات است.
گاهی توجه نداشتن به شگردهای شبهه گران موجب می شود تا علی رغم پاسخ، در دام شبهه گر گرفتار شویم.
4. شناخت موضوع اصلی شبهه و تفکیک محورهای اصلی از فرعی؛ ممکن است یک شبهه از بخش ها و موضوعات مختلفی تشکیل شده باشد که باید موضوع و محور اصلی شبهه شناسایی شود و پاسخ ارایه شده بر اساس آن ارایه داده شود.
5. توجه به روشها و تکنیکهای پاسخگویی، تبارشناسی شبهه، استخراج مبانی و پیش فرض های شبهه، تحلیل شبهه، توجه به لوازم و نتایج شبهه و جواب نقضی و حلی و…
برای آشنایی با روش پاسخگویی به شبهات مراجعه به منابع زیر پیشنهاد می شود:
شیوه پاسخ به پرسشهای دینی، محمدعلی محمدی قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم ،1391
کتاب روش‌های پاسخ به شبهات در قرآن و روایات، فرشته محمدی‌احمدآبادی قم: مرکز نشر هاجر(وابسته به مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران)1399
کتاب پاسخ به شبهات اینترنتی ( دوره 8 جلدی) هادی کردان
کتاب مهارت های طلبگی: پاسخ به شبهه و پرسش، حسین سوزنچی، کانون اندیشه جوان
نرم افزار روش پاسخ به شبهه، موسسه حوزه مجازی
استفاده از نظر مشورتی و آثار مرکز مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها( همین مرکز) www.porseman.com
مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم:
سایت اندیشه قم:www.andisheqom.com
کانال ایتا: @spasokh
مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
www.pasokhgoo.ir
کانال سروش: sapp.ir/pasokhgoo1