دین و اندیشه

اجابت حتمی و اقتضایی دعاها

پرسش و پاسخ

سلام وقت بخیرسوالی داشتم چرااین همه روایت داریم که هنگام نمازصبح دعابراورده میشودیاخواندن فلان ایه ویازیارت عاشورادعامستجاب میشودمن درزندگی خداروشکرهیچ مشکلی ندارم ولی چندماهی است گره ایی به زندگی ام افتاده که خیلی مبلغ جزیی هست که به هر دری میزنم درست نمیشودانگارطلسم شده است.عرضم این است که من به زبان خودم چندسال هست زیارت عاشورادعای توسل وحتی نمازاول وقتم وقران هروزمی خوانم.وچه بسانتیجه اش رادربعضی مواردازخداوندگرفته ام.وبه گناه کشیده نشده ام.خواستم بپرسم که چیززیادی ازخدانمی خواهم که هرچندخداوندمی فرمایدچیزهای بزرگ ازمن بخواهیدحتی نمک طعامتان را.ولی چیزی که من ازخدادرخواست دارم بدهی خیلی اندکی هست که دارم که من رانه ازراه بدرمی کندویاباوج ثروت می رساندولی به هیچ عنوان درست نمیشود.باخودم گفتم عهدکردم به بدترین شکل ممکن برسم تمام این کارهاراانجام میدهم ویاثروت زیادداشته باشم.ازخودبیخودنمی شوم وهمیشه یادخداهستم حال بایدچه کنم راهنمایی بفرمایید.ممنون ازوقتی که می گذاریدمطلب رامطالعه می کنید.باتشکر.

دوست گرامی. تمام دعاهای ما مستجاب است اما این به این معنا نیست که هر چه بخواهیم فورا خدا در اختیارمان قرار دهد، بلکه باید برای بدست آوردن برخی امکانات تلاش و برنامه ریزی صورت بگیرد و برخی خواسته ها اصلا صلاح نیست تحقق یابد و گاهی با مصلحت و حکمت خدا مغایرت دارد و برخی را بعدا خواهد داد و هکذا.در مورد اجابت نشدن برخی دعاها علی (ع) در نامه 31 نهج البلاغه به 4 نکته اشاره می‌کند:1ـ می ‌فرماید گاهی که نیّت دعاکننده آلوده است و از قلب پاک و شستشو یافته از گناه سر نزده است می‌ فرماید: فَلا یُقَنِّطُکَ اِبطاءَ اِجابَتهِ فَاِنَّ العَطِیَّةَ عَلَی قَدْرِ النِّیةِ هرگز نباید تأخیر اجابت دعا تو را مأیوس و ناامید بکند زیرا بخشش پروردگار به اندازه‌ی نیّت بندگان است و در حدیث بالا که از کتاب کافی نقل شده نیز خواندیم که دعایی اجابت می شود که از سینه‌ی پاک و قلب پرهیزکار برخیزد، بنابراین اگر بخشی از دعا به اجابت رسد و بخشی نرسد معلول آلودگی نیّت بوده است و روایاتی که می گوید یکی از شرائط استجابت دعا توبه‌ی از گناه است. نیز به همین معنا اشاره دارد.وَ ربَّما اُخِّرَت عَنکَ الاِجابَة لِیکُونَ ذَلِکَ اَعظَمَ لِاَجرِ السّائِلِ وَ اَجزَلَ لِعَطاءِ الامِلِ حضرت به دومین مانع اجابت دعا اشاره می کند و می فرماید: گاهی خداوند اجابت دعا را به تأخیر می اندازد تا اجر و پاداش درخواست کننده بیشتر گردد و عطای آرزومندان را فزون تر کند. به بیان دیگر خداوند اجابت دعای بنده اش را به تأخیر می اندازد تا بیشتر بر در خانه‌ی او باشد و نتیجه‌ی فزون تری نصیب او گردد و این نتیجه‌ی علاقه‌ ای است که خدا به او دارد.
سپس به سومین مانع اشاره می کند و می فرماید: وَ رُبَّمَا سَاَلْتَ الشّئ فَلا تُؤتاهُ وَ اُوتَیتَ خَیْراً مِنْهُ عاجِلاً اَو اجِلاً، انسان گاهی چیز کوچکی از خداوند می خواهد و خداوند به مقتضای عظمتش و گستردگی رحمتش آن را به تو نمی دهد و از آن بهتر را زود یا دیر در اختیار تو می گذارد. مانند کسی که به سراغ شخص کریمی می رود و از او تقاضای خانه‌ی کوچکی می کند و او درخواستش را نمی پذیرد اما بعداً خانه ای وسیع و آباد و مرفّه در اختیار او می گذارد.
سپس حضرت از علّت چهارم سخن می گوید که از مهم ترین علّت هاست و می فرماید:
اَوْ صُرِفَ عَنکَ لِما هُوَ خَیرٌ لَکَ فَلَرُبَّ اَمرٍ قَد طَلَبتَه فیهِ هَلاکُ دینِکَ لَو اوتیتَهُ، گاهی چیزی از خداوند می خواهی که اگر به آن برسی مایه هلاک دین توست. خداوند آن را از تو دریغ می دارد و چیزی بهتر از آن به تو می دهد.
بسیاری از ما در اثر بی اطلاعی از عواقب امور گاه چیزهایی را با اصرار و با تمام وجود از خدا می خواهیم در حالی که مایه‌ی هلاکت و بدبختی ما می شود، خداوند عالم به عواقب امور است و دعای ما را به اجابت نمی رساند ولی ما را دست خالی هم بر نمی گرداند و چیزی که صلاح ماست می بخشد.
قرآن مجید اشاره به این مطلب دارد: وَ عَسَی اَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسی اَنْ تُحِبُّوا شَیْئًا وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید در حالی که آن برای شما خیر است و یا چیزی را دوست داشته باشید در حالی که آن برای شما شرّ است. در یک روایت بسیار جالب از رسول خدا آمده است که خداوند می فرماید:
اِنّ مِنْ عِبادِیَ المُؤمنین عباداً لایَصْلُحُ لَهُمْ اَمْرُ دینهم اِلّا بِالغِنَی وَ السِّعَۀ وَ الصّحِۀ فیِ الْبدَنَ فَابْلُوهُم بِالغِنَی وَ السِّعَۀِ وَ صِحَّۀِ الْبَدَنِ فیُصْلِحُ عَلَیهِم اَمْرُ دینِهِمْ وَ اِنَّ مِن عِبادِیَ المُؤمنین لَعِباداً لا یَصْلُحُ لَهُمْ اَمْرُ دینِهِم اِلّا بالفاقَۀِ وَ الْمَسْکَنَۀ والسُّقْمِ فی اَبْدانِهم فَابْلُوهُم بالفاقَةِ وَ الْمَسْکَنَۀ والسُّقْم فَیُصْلِحُ عَلَیهِم اَمْرَ دینِهِمْ.
بعضی از بندگان من افرادی هستند که اصلاح امر دین آنها جز به غنا و گستردگی زندگی و صحت بدن نمی شود از این رو امر دین آنها را به وسیله‌ی آن اصلاح می کنم و بعضی از بندگان من هستند که امر دین آنها جز با نیاز و مسکنت و بیماری اصلاح نمی شود لذا امر دین آنها را با آن اصلاح می کنم و آنان را به وسیله‌ی آن امتحان می کنم.
در طول تاریخ و حتی در زمان پیامبر اکرم(ص) و ائمّه‌ی هدی نیز نمونه های روشنی از آن دیده می شود که بعضی افراد کم ظرفیت پیوسته از خداوند تقاضای وسعت رزق می کردند و بعد از اصرار که در حقّ آنها دعا شد وسعت روزی به طغیان و سرکشی آنها انجامید و حتی بعضی از آنان تعبیراتی گفتند که بوی ارتداد می داد. همانگونه که در داستان معروف ثعلبه بن حاطب انصاری آمده که پیوسته از پیامبر اکرم تقاضای دعا برای مال فراوان می کرد. پیامبر که وضع حال و آینده‌ی او را می دانست به او فرمود اگر مقدار کمی که شکرش را بجا بیاوری داشته باشی برای تو بهتر است از مقدار زیادی که توانائی ادای حقّش را نداشته باشی، آیا بهتر نیست به پیامبر خدا اقتدا کنی و به زندگی ساده ای بسازی. امّا ثعلبه دست بردار نیست، سرانجام پیامبر اکرم در حقّ او دعا کرد و ثروت کلانی به ارث از جایی که امیدش را نداشت به او رسید.
با این پول گوسفندانی خریداری کرد و زاد و ولد فراوانی کردند آنچنان که نگاهداری آنها در مدینه ممکن نبود. ناچار به سرزمین های اطراف مدینه روی آورد و آنچنان سرگرم زندگی مادی شد که برخلاف روش او که در تمام نمازهای پیامبر شرکت می کرد نماز جماعت و حتی نماز جمعه را ترک کرد.
پس از مدّتی که پیامبر اکرم مأمور جمع آ وری زکاۀ را به نزد او فرستاد تا زکاۀ اموالش را بدهد او از دادن زکاۀ خودداری کرد و به اصل حکم زکاۀ اعتراض کرد و گفت این چیزی مثل جزیه ای است که از اهل کتاب گرفته می شود. ما مسلمان شده ایم که از پرداخت جزیه معاف باشیم.
هنگامی که این خبر به رسول اکرم(ص) رسید دو بار فرمود یاَ وْیَح ثعلبه، وای بر ثعلبه
تفسیر مجمع البیان ذیل یه 75 تا 78.

اجابت حتمی و اقتضایی دعاها

guest
0 نظرات
تازه‌ترین
قدیمی‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
دکمه بازگشت به بالا