آثار اعمال انسان
سلام و درود خدمت شما
اقا بنده سوالم این است که چرا ما اگه گناه کنیم خدا هم مثل همون عمل باهاشون رابطه برقرار میکنه ؟؟چرا مگه اون خدا نیست دانا نیست و مهربان نیست چرا اینطور رفتار میکنه و تازه اگر هم بخواهیم توبه کنیم باید جبران کنیم چرا اینطوریه واقعا ؟؟؟ من اصن ناراحت میشم وقتی به این زاویه نگاه میکنم با اینکه ما هزاران هزار حدیث در مورد بخشنده خدا میبینیم ولی من اصن چیزی که ندیدم هیچی تازه عکسشم دیدم ؟؟
اقا بنده سوالم این است که چرا ما اگه گناه کنیم خدا هم مثل همون عمل باهاشون رابطه برقرار میکنه ؟؟چرا مگه اون خدا نیست دانا نیست و مهربان نیست چرا اینطور رفتار میکنه و تازه اگر هم بخواهیم توبه کنیم باید جبران کنیم چرا اینطوریه واقعا ؟؟؟ من اصن ناراحت میشم وقتی به این زاویه نگاه میکنم با اینکه ما هزاران هزار حدیث در مورد بخشنده خدا میبینیم ولی من اصن چیزی که ندیدم هیچی تازه عکسشم دیدم ؟؟
پاسخ کوتاه:
عالم هستی، عالم اسباب و مسببات است. هر مجازاتی در این دنیا مطابق اعمال و رفتار خود اشخاص است. پاداش الاهی یا مجازات در آخرت نیز باطن همین اعمال است . زشتی اعمال بر اهل خرد پوشیده نیست و انسان خطاکار یعنی کسی که از امکانات خدادادی سوء استفاده نموده و موجب تضییع آنها بوسیله اعمال دور از خرد شده نباید توقع پاداش داشته باشد. بلکه از بین بردن امکانات نوعی عذاب متناسب با آن عمل است. اگر سوزنی در چشم کسی فرو شود یا در عضله او آثار منطقی ناگزیری دارد مانند کوری ابدی شخص یا درد موقت او را در پی دارد . آنگونه که تو با دیگران رفتار کردی با تو همان رفتار خواهد شد. به عبارت دیگر، انسان نمیتواند نسبت به پدر خود بدرفتاری کند و یا با ناموس دیگران ارتباط نامشروع برقرار کند، آنگاه از خدا انتظار داشته باشد که فرزندانش به او نیکی کنند و یا ناموسش از تعرض و یا نگاه ناپاک دیگران در امان باشد؛ این، انتظار نابجایی است.
البته، اثر وضعی اعمال به این معنا نیست که در همه موارد لزوماً انسان اثر وضعی اعمال خود را در همین دنیا دیده و یا هر آنکه به مصیبتی گرفتار شد، حتماً خودش همان مصیبت را بر سر دیگران درآورده است، بلکه معنای روایت، آن است که اگر فردی چنین اثری را ببیند، نباید به پیشگاه خداوند متعال گلایه کند گرچه بسیار اتفاق خواهد افتاد که انسان یا نسل های بعد او، نتیجه اعمال و رفتار ناشایست خویش را در همین دنیا با چشم خویش ببینند. منظور از تجّسم عمل، ظهور حقیقت عمل در ملکوت شخص است . حقیقت عمل تابع و بلکه عین حقیقت عمل کننده است.
متن کامل یک روایت :
«وَ قَالَ (علیه السلام ) بَرُّوا آبَاءَکُمْ یَبَرَّکُمْ أَبْنَاؤُکُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ».(کافی، ج 5، ص 554، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407).
امام صادق(علیه السلام) فرمود: با پدران خود به نیکى رفتار کنید تا فرزندانتان با شما به نیکى رفتار نمایند، و نسبت به زنان مردم به عفت و پاکی رفتار کنید تا دیگران با همسران و محارم شما عفت ورزند و پاکدامنى کنند.
توضیح مختصر این که:
عفت، یعنی نباید با زنان نامحرم ارتباط نامشروع و یا نسبت به آنان قصد و نگاه هوس آلود داشت.
روایت یادشده در حقیقت، ناظر به اثر وضعی اعمال انسان است؛ چرا که عالم هستی، عالم اسباب و مسببات است. هر مجازاتی در این دنیا مطابق اعمال و رفتار خود اشخاص است. پاداش الاهی یا مجازات در آخرت نیز باطن همین اعمال است . زشتی اعمال بر اهل خرد پوشیده نیست و انسان خطاکار یعنی کسی که از امکانات خدادادی سوء استفاده نموده و موجب تضییع آنها بوسیله اعمال دور از خرد شده نباید توقع پاداش داشته باشد. بلکه از بین بردن امکانات نوعی عذاب متناسب با آن عمل است. اگر سوزنی در چشم کسی فرو شود یا در عضله او آثار منطقی ناگزیری دارد مانند کوری ابدی شخص یا درد موقت او را در پی دارد . آنگونه که تو با دیگران رفتار کردی با تو همان رفتار خواهد شد. به عبارت دیگر، انسان نمیتواند نسبت به پدر خود بدرفتاری کند و یا با ناموس دیگران ارتباط نامشروع برقرار کند، آنگاه از خدا انتظار داشته باشد که فرزندانش به او نیکی کنند و یا ناموسش از تعرض و یا نگاه ناپاک دیگران در امان باشد؛ این، انتظار نابجایی است.
البته، اثر وضعی اعمال به این معنا نیست که در همه موارد لزوماً انسان اثر وضعی اعمال خود را در همین دنیا دیده و یا هر آنکه به مصیبتی گرفتار شد، حتماً خودش همان مصیبت را بر سر دیگران درآورده است، بلکه معنای روایت، آن است که اگر فردی چنین اثری را ببیند، نباید به پیشگاه خداوند متعال گلایه کند گرچه بسیار اتفاق خواهد افتاد که انسان یا نسل های بعد او، نتیجه اعمال و رفتار ناشایست خویش را در همین دنیا با چشم خویش ببینند. منظور از تجّسم عمل، ظهور حقیقت عمل در ملکوت شخص است . حقیقت عمل تابع و بلکه عین حقیقت عمل کننده است.لذا خداوند متعال در مورد پسر ناخلف حضرت نوح علیه السلام فرمود: «قالَ یا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِح . فرمود: اى نوح! او از اهل تو نیست. او عمل ناصالحى است » (هود:46). خدای متعال نفرمود او صاحب عمل ناصالح است؛ بلکه فرمود او خود، عمل ناصالح است. یعنی ذات او عین عملش و عملش عین ذاتش است. در فلسفه این حقیقت قرآنی را اتّحاد عمل و عامل نامیده آن را با برهان عقلی اثبات می نمایند، که اشاره به برهان آن بخاطر سنگینی مقدّماتش در این مقال مقدور نیست.
مصایبی که برما حادث میشو علل خاص به خود را دارد و هر کدام راه پیشگیری و درمان به خود را دارد ، در پاسخ با توجه به روایات به بعضی از این عوامل اشاره می کنیم مالف ) هفت اثر گناه دردعای کمیل1 . اللَّهُمَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَهْتِکُ الْعِصَمَخدایا، گناهانی که موجب پردهدری میشود را ببخش
2 . اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ النِّقَمَ
خدایا، گناهانی که عقوبت و عتاب بهدنبال دارد را ببخش
3 . اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ (شرح)
خدایا، گناهانی که باعث تغییر نعمتها میشود را ببخش
4 . اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ الدُّعَاءَ
خدایا، گناهانی که باعث محبوسشدن دعا میشود را ببخش
5 . اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَقْطَعُ الرَّجَاءَ
خدایا، گناهانی که باعث ناامیدی من میشود را ببخش
6 . اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ الْبَلَاءَ
خدایا، گناهانی که بلا را نازل میکند را ببخش
7 .اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَ کُلَّ خَطِیئَهٍ أَخْطَأْتُهَا.
خدایا هر گناهی که کردهام و هر خطایی را که انجام دادهام را ببخش [1]ب ) چه گناهانی موجب چه بلاهایی می شود ؟
در تعدادی از روایات، به آثار و پیامدهای برخی از گناهان به صورت خاص اشاره شده است که در این فرصت به یک نمونه از آنها اشاره می شود.
ابو خالد کابلی می گوید: از امام سجاد (علیهم السلام) شنیدم، فرمودند:
1 . گناهانی که موجب تغییر نعمت می شود
عبارت اند از: ظلم به مردم ، ترک کارهای نیک و احسان به مردم ، کفر نعمت و ترک شکر و سپاس. خداوند متعال می فرماید:”إِنَّ اللَّهَ لا یغَیرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّی یغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ”؛ [2]پروردگار چیزی از قومی نمی گیرد، مگر این که آنها خود اوضاع و احوال خود را تغییر دهند….
2 . گناهانی که موجب عذاب می شود
و گناهانی که عذاب میآورند عبارت اند از:ظلمی که ظالم نسبت به آن شناخت داشته باشد، و تجاوز و تعدی به مردم و ریشخند کردن آنها. گناهانی که روزی انسان را می گیرند؛ اظهار فقر ، خوابیدن در هنگام نماز عشاء به گونه ای که نماز قضا شود، همچنین است نماز صبح ، و کوچک شمردن نعمت ها و شکایت از خدا .
3 . گناهانی که موجب از بین رفتن عصمت می شود
اما گناهانی که پردهها را پاره می کنند عبارت اند از: خوردن شراب ، بازی کردن قمار ، شوخی و مزاح با مردم، سخنان لغو و بیفایده، عیب جویی از مردم و همنشینی با مردان آلوده.
4 . گناهانی که موجب نزول عذاب
گناهانی که موجب نازل شدن عذاب می گردند؛ کمک نکردن به ستم دیدگان، نرسیدن به حال محرومان و ترک امر به معروف و نهی از منکر می باشد.
5 . گناهانی که موجب تسلط دشمنان می شود
گناهانی که موجب میشود که دشمنان بر انسان تسلط یابند، عبارت اند از: ظلم آشکار ، گناه علنی ، ارتکاب محرمات، نافرمانی از نیکان و متابعت از اشرار.
6 . گناهانی که موجب هلاکت زودهنگام می شود
گناهانی که آدمیان را زود هلاک می کنند عبارت اند از: قطع رحم ، سوگند دروغ ، گفتن سخنان غیر واقع، زنا ، سد راه مسلمانان و ادعای امامت بدون لیاقت و شایستگی.
7 . گناهانی که موجب قطع امید می شود
گناهانی که امیدها را قطع می کنند عبارت اند از: ناامیدی از رحمت خداوند، یأس از درگاه خدا، اطمینان و اعتماد به غیر خدا و تکذیب وعده های خداوند….
8 . گناهانی که موجب عدم استجابت دعا می شود
گناهانی که مانع قبولی دعا می شوند عبارت اند از:سوء نیت، خبث باطن، نفاق با برادران، اجابت نکردن دیگران، تأخیر نمازهای واجب تا آن گاه که وقتش بگذرد، نیکی نکردن در راه خداوند ، ندادن صدقه و ترک احسان ، زبان به فحش و ناسزا گشودن. و…. [3]گفتنی است که هریک از اینها ممکن است موارد بیش از این برایشان باشد که به جهت اختصار به همین مقدار اشاره شد
پی نوشتها :
1 . مفاتیح الجنان ، شیخ عباس قمی ، دعای کمیل
2 . سوره رعد ،آیه11.
3. حر عاملی، وسائل الشیعة، ج 16، ص 281- 282، آل البیت، قم، 1409ق.
آثار اعمال انسان