لقب صابره حضرت زهرا(س)
باسلام واحترام وتشکر از سایت ارزشمند پرسمان دانشگاهیان . لقب صابره ی حضرت زهرای سلام الله علیها ناظر به کدام یک از فضایل اخلاقی ایشان است؟ وارتباط آن باعلم ایشان چگونه است ؟
پاسخ کوتاه:
شاید بتوان گفت ناظر به درجات عالی ایمان و معرفت کامل حضرت صدیقه اطهر(س) به خداوند است. لقب «صابره» تنها صفتی است که امام جواد(ع) برای حضرت زهرا(س) گفته است؛ چنانکه در زیارت نامه حضرت زهرا(س) که از حضرت جواد(ع) است آمده « یَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ صَابِرَةً».
پاسخ اجمالی: شاید بتوان گفت ناظر به درجات عالی ایمان و معرفت کامل حضرت صدیقه اطهر(س) به خداوند است. لقب «صابره» تنها صفتی است که امام جواد(ع) برای حضرت زهرا(س) گفته است؛ چنانکه در زیارت نامه حضرت زهرا(س) که از حضرت جواد(ع) است آمده « یَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ صَابِرَةً».
پاسخ تفصیلی:
لقب «صابره» تنها صفتی است که امام جواد(ع) برای حضرت زهرا(س) گفته است؛ چنانکه در زیارت نامه حضرت زهرا(س) که از حضرت جواد(ع) است آمده « یَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ صَابِرَةً»
حضرت فاطمه زهرا (س) اسوه صبر و بردباری هستند.مهمترین آموزه تربیتی آن حضرت به فرزندانش را صبر و بردباری است. فقط فرزندانی که در مکتب فاطمه (س) تربیت شوند می توانند قهرمانان صبر و شکیبایی در صحرای کربلا باشند. به گونه ای که شهادت و اسارت در راه خدا را زیبا و برای خود افتخار بدانند.
صبر و استقامت نه تنها ریشه در ایمان دارد؛ بلکه در ایمان، نقش کلیدى دارد. از امام صادق(ع) حکایت شده است: «صبر، نسبت به ایمان مانند سر نسبت به بدن است، پس همانگونه که اگر سر برود بدن نیز از بین میرود؛ اگر صبر برود ایمان نیز از بین میرود».
خدای تعالی در مورد صبر می فرماید:
«وَاصبِرُوا؛ (سوره انفاق، آیه 46) بردبرای داشته باشید» «اِنَّ اللهَ مَعَ الصّابرینَ؛ (سوره بقره: آیه 153) خداوند با صابران است».
“صبر” در لغت به معنای خویشتنداری از جزع هنگام رخدادهای ناگوار است، و طبیعتا درون انسان از اضطراب، و زبان انسان از شکایت، و اعضاء و جوارح انسان از حرکات غیر عادی حفظ می گردند.
صبر در سخن حضرت زهرا(س)
حضرت زهرا(س) در بیان شیوای خود درباره فلسفه وجوب صبر می فرمایند: «خداوند صبر و شکیبایی را وسیله ای برای جلب پاداش الهی قرار داد تا در مقابل آن از رحمت بیکران الهی بهره مند شوند». (الاحتجاج، ص99، کشفالغمه، ص43)
مهمترین آموزه تربیتی آن حضرت به فرزندانش را صبر و بردباری است. فقط فرزندانی که در مکتب فاطمه (س) تربیت شوند می توانند قهرمانان صبر و شکیبایی در صحرای کربلا باشند. به گونه ای که شهادت و اسارت در راه خدا را زیبا و برای خود افتخار بدانند.
صبر در سیره حضرت فاطمه زهرا (س)
در نگاهی درس آموز به زندگانی حضرت زهرا(س) این ویژگی اخلاقی از اوان طفولیت تا واپسین لحظه های حیات در خانه همسر، بخوبی دیده می شود.
سالهای سخت و دشوار شعب ابی طالب، سوز بی مادری، اندوه فقر مادی در سراسر زندگی و در پی آمد آوار مصیبت رحلت پدر و غصب حقوق و محرومیتهای پی در پی، نشان از سختی سالها و تلخی تحمّلها دارد.
اما از آنجا که فاطمه، فاطمه است چون پدر عزیزش او را در حالی می نگرد که روی زمین نشسته، با یک دست فرزند خویش را در آغوش گرفته شیر می دهد و با دستی دیگر با آسیاب دستی، گندمها را آرد می کند، اشک در چشمان رسول اللّه حلقه زده می فرماید:
«دخترم! تلخیها و مشکلات دنیا را به یاد شیرینی و سعادت بهشت بر خود گوارا ساز».
در این حال، زهرای عزیز و بردبار، بدون آنکه سخنی از تلخیهای زندگی بر زبان آرد، با نگاهی آسمانی به سختیهای زمینی نگریسته می گوید:
«ای رسول خدا! خدا را سپاس می گویم بر نعمتهای او و می ستایم به خاطر الطاف بی کران او!»
روزی که سلمان چادر وصله دار و ساده فاطمه را دید، در شگفتی فرو رفت و او را با رفاه و راحتی و زر و زیور دختران پادشاه ایران و قیصر روم بر تختها و در کاخها مقایسه کرد و اظهار اندوه و ناراحتی نمود.
در این هنگام زهرای مرضیه رو به پدر کرده، فرمود:
«ای رسول خدا! سلمان از لباس من تعجب کرد، سوگند به خدایی که تو را مبعوث نمود، پنج سال است فرش خانه ما پوست گوسفندی است که روزها بر روی آن شترمان علف می خورد و شبها بر روی آن می خوابیم و بالش ما چرمی است که از لیف خرما پر شده است!!»
و روزی دیگر که پیامبر(ص) برای دیدار و گفتگو با دخت دلبند خود به خانه او رفت، پرسش او چنین بود که دخترم! در چه حالی و چگونه زندگی می کنی؟
پاسخ شنید:
«درد گرسنگی بی تابم کرده و هر لحظه رو به فزونی است و غذایی ندارم تا رفع گرسنگی کنم!«
آری؛ فاطمه مصداق کامل سخن خداوندی است که:
«وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ
الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ».
لقب صابره حضرت زهرا(س)