امام مهدی حکمت غیبت

بیان علت غیبت امام مهدی ارواحنا فداه دشوار و دور از دسترس است . درباره حکمت غیبت موارد متعددی را نوشته اند.
نگاه تاریخی:
وقتی به تاریخ صدر اسلام و حتی قبل از آن می‌نگریم، به خوبی می‌‌بینیم که جبهه کفر و باطل برای مقابله با جبهه حق و نابودی آن، از هیچ اقدامی فروگذاری نکرده و در این راه حتی از کشتن پیشوایان دین نیز ابایی نداشته است. آنان به خوبی می‌دانستند ادامه حکومت دنیایی و سیطره بر مردم و کسب منافع نامشروع، زمانی امکان پذیر خواهد بود که پیشوایان دین و هادیان حق را از سر راه خود بردارند لذا شهادت ائمه علیهم السلام در دستور کار خلفای جور قرار گرفت. آنچه وحشت و اضطراب حاکمان خودکامه را بیشتر می‌کرد، وعده ظهور حضرت مهدی علیه السلام به عنوان منجی و مصلح بود. از این رو خلفای معاصر امام حسن عسکری علیه السلام ایشان را به شدت تحت نظر داشتند تا وقتی فرزند ایشان به دنیا می‌آید، او را در همان ابتدای زندگی به شهادت برسانند. بنابراین بسیار طبیعی است که خداوند آخرین حجت خود را در پرده غیبت قرار دهد تا جان او حفظ شود و در موعد مقرر و زمانی که مردم آمادگی ظهور داشتند ظهور کرده و جهان را پر از عدل و داد نماید.
نگاه روایی:
در روایات به حکمت‌های متعددی اشاره شده است؛ از جمله:
الف. غیبت سری از اسرار الهی: پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: ان هذا لامر من امر الله و سر من سر الله ؛ این امر الهی و سری از اسرار خداوند است. (بحار الانوار ، ج 51، ص73).
ب. آزمایش مردم: امام علی علیه السلام فرمود: به خدا قسم من و دو فرزندم شهید می‌شویم. خداوند در آخر الزمان مردی از فرزندانم را به خون خواهی ما بر خواهد انگیخت و او مدتی غایب می‌شود تا مردم آزمایش شوند و گمراهان جدا گردند تا جایی که افراد نادان می‌گویند: خداوند دیگر به آل محمد کاری ندارد. (غیبت نعمامی، ب10).
ج. ستم پیشه بودن انسان‌ها : امیر مؤمنان علیه السلام فرمود: زمین از حجت خدا خالی نمی‌ماند، ولی خداوند به دلیل ستم پیشه بودن و زیاده‌روی انسان‌ها، آنان را از وجود [ظاهری] حجت خود محروم می‌سازد(غیبت نعمانی، ب10).
د. حفظ جان امام: امام باقر علیه السلام فرمود: برای قائم ما قبل از آنکه به پا خیزد غیبتی است. راوی پرسید چرا، حضرت فرمود: می‌ترسد[از قتل].
برخی بر اساس روایت اول می‌گویند: علت و حکمت اصلی غیبت، برما پوشیده و روشن نیست چنین موردی بیانگر یک اثر یا حکمتی معمولی از آثار غیبت است، نه علت اصلی(فصلنامه انتظار، ش4، مقاله استاد طبسی).
غیبت امری است که سیر حرکت انسان‌ها، آن را ناگزیر کرده و در این فرایند باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا جامعه شیعه، و در نتیجه تمام انسانها با کمترین مشکل بتواند پذیرای آن باشد.