اهمیت ملاک شیخوخیت در خلافت
سلام. میخواستم در مورد شبههی بهانه گیری اعراب در مورد جوانی امیرالمومنین(ع) برای خلافت مطالبی را بدانم . آیا در آن زمان رسم بود که خلیفه باید بالای ۴۰ سال داشته باشد؟
بلی یکی از دلایل مساله سن حضرت بود نه همه دلایل، در میان اعراب و بسیاری از اقوام وقبایل به دلیل زندگی قبیلهایی شیخ و شیخوخیت( پیری و بزرگسالی) جایگاه مهمی داشت و دارد . بنابر سنت جاهلیت در عربستان، کسی میتواند زعامت قومش را بر عهده گیرد که سن او از چهل گذشته باشد. گرچه انتخاب جوان نوزده ساله(اسامه) به فرماندهی سپاه از طرف پیامبر(ص)، مهر بطلانی بر این فرهنگ و سنت جاهلی بود، لیکن کارگردانان کودتای سقیفه برای همراهی مردم با خود باتمسک به همین فرهنگ قبیلگی، بخشی از افکار و آراء را به سوی ابوبکر جلب کردند.در سقیفه وقتی در باره جانشینی پیامبر(ص) اختلافات بالا گرفت و ملاک ها و معیار های مختلفی از قریش و غیر قریش و از مهاجر و انصار و… مطرح شد در نهایت برای رفع اختلافات و تنش ها و تعارضات به ملاک شیخ و شیخوخیت رسیدند و بر این اساس ابوبکر و عمر و عثمان به ترتیب شیخوخیت به خلافت رسیدند و زمانی این جماعت به سراغ علی (ع) رفتند که او هم شیخ (نسبتا بزرگ و پیرمرد 55 سال ) شده بود .
یکی از مهم ترین دلایل مطرح عدم پذیرش علی(ع) برای خلافت جوانی او بود در حدود 30 سال در حالی که رقیبان علی ع بیش از 60 سال عمر داشتند و لذا ملاک شیخوخیت برتری یافت .
جهت مطالعه بیشتر :
– نهج البلاغه علی(ع)
– شرح نهجالبلاغه ابنابیالحدید
– الغدیر،علامه امینی
– السقیفه، محمد رضا مظفر
– فروغ ابدیت – جعفر سبحانی
– الصحیح من سیره النبی – جعفر مرتضی عاملی – الصحیح من سیره الامام علی (ع) ، سیدجعفرمرتضی عاملی ، مرکز نشر و ترجمه علامه سیدجعفر عاملی ، ۱۳۹۵
– سیدمرتضی عسکری؛ به کوشش مهدی دشتی، سقیفه، بررسی نحوه شکلگیری حکومت پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)، منیر ۱۳۸۵
– بررسی مسأله جانشینی حضرت محمد(ص) ، نویسنده: محمود ذکاوت ، منبع: خردنامه سال سوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۸
اهمیت ملاک شیخوخیت در خلافت