شمهای از زندگی امام باقر(ع)
در مورد ولادت امام محمد باقر علیه السلام در ماه رجب توضیح میدین؟
امام محمدباقر علیهالسلام، امام پنجم شیعیان بنا به روایتى در اول ماه رجب [۱] و بنا به روایتی در سوم صفر سال 57 در مدینه منوره دیده به جهان گشود.[۲] در تقویم جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر 1 رجب به عنوان روز ولادت آن حضرت ثبت شده است.[۳]بیشتر مورخان گفته اند که سال تولدش 57 قمرى بوده است. بنابراین وى چهار سال پیش از واقعه کربلا به دنیا آمد و همراه پدر بزرگوارش در این واقعه جانسوز حضور داشت. پدرش امام على بن الحسین علیهالسلام معروف به سجاد و زین العابدین و مادرش فاطمه بنت الحسن المجتبى علیهالسلام معروف به ام الحسن و ام عبدالله مى باشند.
چون نَسَب شریف امام محمدباقر علیهالسلام هم از پدر و هم از مادر به امام امیرالمؤمنین علیهالسلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مى رسد، به ایشان علوى بین علویین و فاطمى بین فاطمیین گفته مى شود. امام محمد بن على علیهالسلام مکنى به ابوجعفر و ملقب به باقرالعلم و باقرالعلوم مى باشد.
این امام همام پس از شهادت پدر ارجمندش امام زین العابدین علیهالسلام در سال 95 قمرى به مقام عظماى ولایت و امامت شیعیان نایل شد و پیروان اهل بیت علیهمالسلام را در آن دریاى مواج سیاسى و نظامى عصر خویش و هرج و مرج هاى آخر حکومت امویان به نیکى هدایت و رهبرى کرد. با این که میان رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و تولد امام محمدباقر علیهالسلام به مدت 47 سال فاصله بود، در عین حال آن حضرت، سلام گرم و دلنشین پیامبر صلی الله علیه و آله را از سوى جابر بن عبدالله انصارى دریافت کرد.
جابر بن عبدالله که یکى از یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله و از محبان اهل بیت علیهمالسلام بود در سنین کودکى و نوجوانى امام محمدباقر علیهالسلام، وى را در آغوش گرفت و سلام پیامبر صلی الله علیه و آله را به وى ابلاغ کرد. امام محمدباقر علیهالسلام از آغاز زندگى تا شهادت خویش با 11 تن از خلفا معاصر بود که همه آنان، جز یکى، از طایفه خبیثه بنى امیه بودند.
سرانجام این امام همام در هفتم ذى الحجه و به روایتى در ربیع الاول سال 114 قمرى در 57 سالگى به وسیله زهرى که ابراهیم بن ولید بن عبدالملک در ایام خلافت هشام بن عبدالملک به آن حضرت خورانیده بود به شهادت رسید و در قبرستان بقیع، در کنار پدرش امام زین العابدین علیهالسلام و جد مادرى اش امام حسن مجتبى علیهالسلام به خاک سپرده شد.[۴]
امام محمد بن علی (باقر) لفظ «باقر» به معنای «شکافنده» است و لقبی است که پیغمبراکرم(ص) به آن حضرت داده بود. آن حضرت فرزند امام چهارم و در سال
57 هجری متولد شده بود, در واقعه کربلا چهارساله و حاضر بود و پس از پدر بزرگوارش به امرخدا و معرفی گذشتگان خود, به امامت رسید و درسال 114و یا 117 هجری ( به حسب بعضی از روایات شیعه توسط ابراهیم بن ولید بن عبدالملک برادرزاده هشام خلیفه اموی مسموم شده و) درگذشت. در عهد امام پنجم از طرفی در اثر مظالم بنی امیه, هر روز در قطری از اقطار بلاد اسلامی انقلاب و جنگهایی رخ میداد و از خود خاندان اموی نیز اختلافات بروز میکرد و این گرفتاریها دستگاه خلافت را مشغول و تا اندازهای از تعرض به اهل بیت صرف میکرد.و از طرفی وقوع فاجعه کربلا و مظلومیت اهل بیت که ممثل آن, امام چهارم بود مسلمانان را مجذوب و علاقمند اهل بیت میساخت. این عوامل دست به دست هم داده مردم و خاصه شیعه را مانند سیل به سوی مدینه و حضور امام پنجم سرازیر ساخت و امکاناتی در نشر حقایق اسلامی و معارف اهل بیت برای آن حضرت به وجود آمد که برای هیچ یک از پیشوایان گذشته اهل بیت میسر نشده بود. و گواه این مطلب اخبار و احادیث بیشماری است که از امام پنجم نقل شده و گروه انبوهی از رجال علم و دانشمندان شیعه که در فنون متفرقه معارف اسلامی در مکتب آن حضرت پرورش یافتهاند و در فهرستها و کتب رجال, اسامیشان ضبط شده است.
شیعه در اسلام ص 217، علامه سید محمد حسین طباطبائی
پینوشت:
1. زندگانى چهارده معصوم علیهمالسلام (ترجمه اعلام الورى)، ص 368 و منتهى الآمال، ج 2، ص 86.
2. بحارالأنوار (علامه مجلسی)، ج 46، ص 217؛ کشف الغمه (علی بن عیسی اربلی)، ج 2، ص 318 و منتهى الآمال (شیخ عباس قمی)، ج 2، ص 86.
3. تقویم موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران، مناسبتها: مصوب شورای فرهنگ عمومی
4. نک: الارشاد (شیخ مفید)، ص 507؛ کشف الغمه، ج 2، ص 318؛ زندگانى چهارده معصوم علیهمالسلام (ترجمه اعلام الورى)، ص 368 و منتهى الآمال، ج 2، ص 86.
شمهای از زندگی امام باقر(ع)