دین و اندیشه
فواید شناخت علایم ظهور
سلاماگر امکان بدا حتی در علایم حتمیه ظهور امام عصر سلام الله علیه وجود دارد اساسا تحقیق و مطالعه و بحث راجع به علایم ظهور حضرت مهدی روحی فداه چه لزومی دارد؟
شناخت علائم ظهور، از آن جهت دارای اهمیت است که کارکردها و فواید مختلفی را برای مؤمنان در بر دارد. مهم ترین کارکردهای شناخت این علائم عبارتند از: 1. شناخت حق: ظهور امام زمان (ع) ناگهانی است، شناخت این قیام و تمیز دادن آن از واقعههای مشابه، امری مهم است؛ زیرا آیندۀ فردی و اجتماعی مؤمنان، با آن گره خورده است. روشن است که اطمینان بخشی به مؤمنان دربارۀ حقیقت قیام و انقلاب مهدوی، به لوازم و مقدماتی نیازمند است. تبیین علائم ظهور و معرفی آن به شیعیان یکی از این مقدمات و لوازم است. ( محمدی ریشهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ص ۴۱۴ ـ ۴۱۷)
2. شناسایی مدعیان باطل: در طول تاریخ برای گروهی از افرادی که در پی منافع شخصی و گروهی بودهاند، استفاده از مقدسات، امری رایج بوده است. این افراد با سوء نیت و گروهی نیز با نیت اصلاح وضعیت نابسامان موجود در دوره خود، از عنوان قیام و انقلاب امام مهدی (ع) سوء استفاده کرده و به ناحق، ادعای مهدویت خویش را مطرح کردهاند. بیان علائم ظهور یکی از راههایی است که امکان شناسایی مهدی واقعی را از مدعیان دروغین و غیر اصیل، فراهم میکند.
3. امید بخشی و پرفروغتر شدن نور امید در دلهای منتظران: انسان به امید زنده است. وقتی امید میآید، تلاش و حرکت، جایگزین رخوت و سستی میشود، با پدیدار شدن هر یک از نشانهها، نور امید در دلهای مؤمنان، پرفروغ تر میشود و بر اثر آن، مقاومت آنان در برابر سختیهای دوران غیبت فزونی میگیرد. به هر حال، با پیدایش بعضی علائم از یأس و ناامیدی جلوگیری میشود .
4. تذکر و هشدار برای معاندان و منحرفان است تا از بدی و تباهی دست بردارند: یعنی به وسیلۀ این امور، دشمنان آن حضرت را قبل از شروع به جنگ، تهدید و ارعاب می کند.
5.آماده شدن برای ظهور: اهل ایمان بر اثر پدیدار شدن هر یک از نشانهها میبایست خود را از جهت روحی و جسمی و نیز فردی و اجتماعی، برای شرکت در دولت کریمه آمادهتر کنند.
6.مصون ماندن مؤمنان از گمراهی: ذکر نشانهها و شناخت آنها، مؤمنان را از گمراهی در زمان آکنده از فتنۀ غیبت مصون میدارد؛ به ویژه شناخت فتنههایی که از نشانههای ظهور به شمار میآیند، سبب میشود مؤمنان هنگام رویارویی با آنها بصیرت فزونتر داشته، خود را از لغزش و انحراف محافظت کنند. ( ر.ک. محمدی ریشهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ص ۴۱۴ ـ ۴۱۷؛ آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانههای حتمی ظهور، ص ۱۹ ـ ۲۲؛ شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۲۹ ـ ۳۰؛ زمانی، سید حسن، نشانههای قیام حضرت مهدی، ص ۱۳ ـ ۱۵؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص ۲۴۰ ـ ۲۴۲؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، پرسش از موعود، ص ۸۵؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۰۱ـ ۱۰۹)
از این رو، برخی از فقهاء، یادگیری نشانه های ظهور را از باب جلوگیری از سقوط در وادی هلاکت و ضلالت عصر غیبت و دفع ضرر محتمل، واجب دانسته اند. آیۀ الله صافی گلپایگانی در کتاب منتخب الاثر، چنین می فرمایند: هل یجب معرفه علائم الظهور، لیعلم به عند وقوعه، و یعرف المحقّ من المبطل، و یمیز بین الخبیث و الطیّب؟ الظاهر هو وجوبها؛ حذرا عن الوقوع فی الضلاله، و دفعا للضرر المحتمل. صافی گلپایگانی، منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشر، ج 3، ص 303
اما اینکه آیا بدا در نشانه های ظهور رخ می دهد یا نه بحث جداگانه ای است و حتی احتمال روی دادن بداء در نشانه های ظهور منافی با موارد یاد شده نیست.
2. شناسایی مدعیان باطل: در طول تاریخ برای گروهی از افرادی که در پی منافع شخصی و گروهی بودهاند، استفاده از مقدسات، امری رایج بوده است. این افراد با سوء نیت و گروهی نیز با نیت اصلاح وضعیت نابسامان موجود در دوره خود، از عنوان قیام و انقلاب امام مهدی (ع) سوء استفاده کرده و به ناحق، ادعای مهدویت خویش را مطرح کردهاند. بیان علائم ظهور یکی از راههایی است که امکان شناسایی مهدی واقعی را از مدعیان دروغین و غیر اصیل، فراهم میکند.
3. امید بخشی و پرفروغتر شدن نور امید در دلهای منتظران: انسان به امید زنده است. وقتی امید میآید، تلاش و حرکت، جایگزین رخوت و سستی میشود، با پدیدار شدن هر یک از نشانهها، نور امید در دلهای مؤمنان، پرفروغ تر میشود و بر اثر آن، مقاومت آنان در برابر سختیهای دوران غیبت فزونی میگیرد. به هر حال، با پیدایش بعضی علائم از یأس و ناامیدی جلوگیری میشود .
4. تذکر و هشدار برای معاندان و منحرفان است تا از بدی و تباهی دست بردارند: یعنی به وسیلۀ این امور، دشمنان آن حضرت را قبل از شروع به جنگ، تهدید و ارعاب می کند.
5.آماده شدن برای ظهور: اهل ایمان بر اثر پدیدار شدن هر یک از نشانهها میبایست خود را از جهت روحی و جسمی و نیز فردی و اجتماعی، برای شرکت در دولت کریمه آمادهتر کنند.
6.مصون ماندن مؤمنان از گمراهی: ذکر نشانهها و شناخت آنها، مؤمنان را از گمراهی در زمان آکنده از فتنۀ غیبت مصون میدارد؛ به ویژه شناخت فتنههایی که از نشانههای ظهور به شمار میآیند، سبب میشود مؤمنان هنگام رویارویی با آنها بصیرت فزونتر داشته، خود را از لغزش و انحراف محافظت کنند. ( ر.ک. محمدی ریشهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ص ۴۱۴ ـ ۴۱۷؛ آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانههای حتمی ظهور، ص ۱۹ ـ ۲۲؛ شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۲۹ ـ ۳۰؛ زمانی، سید حسن، نشانههای قیام حضرت مهدی، ص ۱۳ ـ ۱۵؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص ۲۴۰ ـ ۲۴۲؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، پرسش از موعود، ص ۸۵؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۰۱ـ ۱۰۹)
از این رو، برخی از فقهاء، یادگیری نشانه های ظهور را از باب جلوگیری از سقوط در وادی هلاکت و ضلالت عصر غیبت و دفع ضرر محتمل، واجب دانسته اند. آیۀ الله صافی گلپایگانی در کتاب منتخب الاثر، چنین می فرمایند: هل یجب معرفه علائم الظهور، لیعلم به عند وقوعه، و یعرف المحقّ من المبطل، و یمیز بین الخبیث و الطیّب؟ الظاهر هو وجوبها؛ حذرا عن الوقوع فی الضلاله، و دفعا للضرر المحتمل. صافی گلپایگانی، منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشر، ج 3، ص 303
اما اینکه آیا بدا در نشانه های ظهور رخ می دهد یا نه بحث جداگانه ای است و حتی احتمال روی دادن بداء در نشانه های ظهور منافی با موارد یاد شده نیست.
فواید شناخت علایم ظهور
