دین و اندیشه

شاخصه های رشد سیاسی

پرسش و پاسخ

ازکجامیتوان تشخیص دادکه یک دولت یاملت رشد سیاسی دارد؟

مهمترین نشانه ها و شاخصه های رشد سیاسی دولت و ملت را می توان در چند محور کلی برشمرد:1.آگاهی و دانش سیاسیرشد سیاسی محصول آگاهی و دانش سیاسی است. البته منظور خصوص دانش آکادمیک علوم سیاسی نیست،بلکه بالا بردن سطح آگاهی سیاسی است.علم و آگاهی زیر بنای اصلی شناخت و تشخیص امور را تشکیل می دهدکه بدون آن انسان گرفتار گمراهی و انحراف خواهد شد .برای تشخیص مسائل سیاسی و جریان های سیاسی، نقطه آغازین کسب آگاهی نسبت به مسائل سیاسی است. این آگاهی موجب خواهد شد که افراد تحت تاثیر جریان های سیاسی و تبلیغات و جریان های رسانه ای و… قرار نگیرند.2.بینش و درک سیاسی
آگاهی و دانش سیاسی به تنهایی نمی تواند رشد و بلوغ سیاسی دولت و ملت را رقم زند و در کنار آن نیاز به درک و شناخت سیاسی و تحلیل صحیح است. این درک و بینش سیاسی دولت را به برنامه ریزی و تصمیم گیری مناسب رهنمون می سازد و مردم را به حمایت و مطالبه گری از دولت وا داشته و مانع از سوء استفاده دشمن از مردم خواهد شد. همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند:در طول تاریخ اسلام وقتی نگاه میکنیم، نداشتن این درک و شمّ سیاسیِ درست، ملتها را همیشه در خواب نگه داشته است و به دشمنان ملتها امکان داده است که هر کاری که میخواهند، بر سر ملتها بیاورند و از عکس‌ العمل آنها در امان و مصون بمانند.(بیانات در دیدار مردم قم،1387/10/19)
3.زمان شناسی
یکی از مولفه های رشد سیاسی، زمان شناسی است. بدون شناخت زمان و رویدادها و درک صحیح شرایط نمی توان تحلیل درستی داشت و تصمیم گیری منطقی و مناسب را انجام داد و چه زیبا امام صادق علیه السلام می فرمایند:« العالم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس »« کسی که به زمان خویش آگاه باشد مورد هجوم اشتباهات قرار نمی گیرد .»( مجلسی , محمد باقر , بحار الانوار , تهران:مکتبه الاسلامیه , ج 78, ص 269)
دولت و ملتی که آگاه به زمان خویش نباشد ،نمی تواند راه و اقدام درست را برگزیند.
4.توجه به اهداف و اصول و پایش مستمر آنها
از نشانه های رشد سیاسی یک دولت و ملت این است که اهداف و اصول نظام سیاسی را به عنوان مقصد و مبنای حرکت، برنامه ریزی، تصمیم گیری و سیاست گذاری همواره مورد توجه قرار داده و به طور دایم آن را پایش و ارزیابی می کند. اهداف و اصول باید همچون قطب نمایی که جهت گیری حرکت کلی را ترسیم می نماید،محور اقدامات دولت و مردم قرار بگیرد.
5.دشمن شناسی صحیح
شناخت دشمن و اهداف و برنامه ها و شیوه های آن، از الزام های رشد سیاسی است. دولت و ملتی که در مسیر استقلال و عزتمندی و تحقق آرمان های اسلامی گام بر می دارند، بی تردید دشمنانی داشته و نمی توانند از دشمنان و نقشه های آنان غافل باشند یا آنان را نادیده بگیرند. دشمن شناسی صحیح نشانه رشد و بلوغ سیاسی یک دولت و ملت بوده و کوچک شمردن دشمن یا سطحی دانستن دشمنی آن موجب کاهش دشمنی او نخواهد بود بلکه آسیب پذیری یک کشور را افزایش می دهد. امیر المومنین علیه السلام فرمودند:”من نام لم ینم عنه””کسی که از دشمن خواب باشد، دشمن نسبت به او نخواهد خفت”(نهج البلاغه ،نامه 62)
6.ترجیح منافع عمومی بر منافع فردی و حزبی
از نشانه ها و شاخصه های رشد سیاسی ترجیح منافع عمومی بر منافع فردی و حزبی است. دولتی که دارای رشد سیاسی باشد هیچگاه منافع و مصالح عمومی را فدای منافع حزبی و جناحی خود نخواهد کرد همچنین مردمی که از رشد سیاسی لازم برخوردار باشند به دنبال منافع عمومی خواهند بود نه منافع جریان های سیاسی خاص و در گزینش و انتخاب مسئولان به منافع کشور توجه داشته و تحت تاثیر تبلیغات احزاب و گروههای سیاسی قرار نخواهند گرفت.
7.توجه به نقش مشارکت سیاسی
از نشانه های رشد سیاسی دولت و مردم،توجه به نقش مشارکت سیاسی مردم است. دولتی که به دنبال پیشبرد اهداف مورد نظر خود در عرصه سیاسی است،خود را از همراهی و مشارکت مردم بی نیاز نمی داند و مردمی که از رشد سیاسی لازم برخوردار باشند،نسبت به اهمیت و تاثیر نقش مشارکت سیاسی در اداره و هدایت امور غفلت نخواهند داشت.
8.احزاب سیاسی و مطبوعات سالم و کارآمد
از شاخصه های رشد و بلوغ سیاسی دولت و مردم، وجود احزاب سیاسی کارآمد و رسانه ها و مطبوعات سالم است و در مقابل وجود احزاب و رسانه ها نیز به رشد سیاسی و ارتقا سطح آن کمک می کند. البته به همان میزان که احزاب و رسانه ها در رشد سیاسی تاثیر گذار هستند، ناکارآمدی و عدم سلامت آنها،در تخریب رشد سیاسی موثر بوده و با غبار آلود کرد فضا و موج آفرینی تصمیم گیری را برای افراد مشکل نموده و یا آنان را به اهداف مورد نظر خود جهت دهی می نمایند.
9. گزینش و بهره مندی از شایستگان
دولتی که از رشد و بلوغ سیاسی بهره مند باشد، در مسئولیت ها و مناصب ،بر اساس شایسته سالاری عمل خواهد کرد و از نظرات نخبگان و خبرگان در پیشبرد اهداف و برنامه ها استفاده می کند. همچنین مردمی که از رشد سیاسی مناسب بهره مند باشند، در گزینش و انتخاب افراد برای عهده دار شدن مسئولیت ها بر اساس معیارهای شایستگی و صلاحیت عمل خواهند کرد و افراد اصلح را برمی گزینند و تحت تاثیر جریان های سیاسی و تبلیغات آنان قرار نخواهند گرفت.
10.احساس مسئولیت نسبت به مسائل کلان
لازمه رشد سیاسی، احساس مسئولیت نسبت به کلیت نظام سیاسی است. اساساً رشد سیاسی،احساس مسئولیت و مسئولیت پذیری در قبال سرنوشت کشور و مسائل کلان را به همراه دارد.

شاخصه های رشد سیاسی

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا