دین و اندیشه

اختیارات زن پس از ازدواج

پرسش و پاسخ

چرا زنان بعد از ازدواج در اختیار خود نیستند؟

پاسخ کوتاه:
اصل بر این است که زن هم مانند مرد در همه امور اختیار دارد و تنها چند تکلیف است که محدود کننده این اختیار گسترده است. در ادامه ضمن ذکر حدود تکالیف زن و شوهر ، میزان اختیار هر کدام مشخص می شود.تکالیف واجب زن نسبت به شوهرش عبارتند از : ۱. زن باید با اجازه شوهر از منزل بیرون برود؛ مگر در واجبات و ضروریات زندگى؛ ۲. زن باید پاسخ گوی نیازهای جنسی شوهرش باشد، خود را تسلیم نماید و از نزدیکى او جلوگیرى نکند، مگر با عذر شرعى (مانند ایام قاعدگى و یا دوران باردارى در صورتى که نزدیکى براى سلامتى او و یا بچه ضرر و خطر داشته باشد)؛ و تکالیف شوهر نسبت به همسرش عبارتند از: ۱. بر مرد واجب است که مسکن و خوراک و پوشاک مناسب شأن زن، را تهیه کند. ۲. بر مرد واجب است که زن دائمی خود را به طوری ترک نکند که نه مثل زن شوهردار باشد و نه مثل زن بی شوهر، لکن واجب نیست که هر چهار شب یک شب نزد او بماند. ۳. شوهر نمی تواند بیش از چهار ماه، نزدیکی با عیال دائمی خود را ترک کند.


زن و مرد داراى حقوق و تکالیف متقابلى به عنوان زن و شوهر مى باشند. بعضى از این حقوق و تکالیف تصریح شده در قانون عادى به قرار ذیل است: 1. تکلیف به حُسن معاشرت تکلیف به حُسن معاشرت یکى از تکالیف مشترک زن و شوهر است که ماده 1103 قانون مدنى آن را مورد اشاره قرار داده است: زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند. ضمانت اجراى آن چنین است که در صورت تخلّف زن از آن، ناشزه محسوب مى شود و حق نفقه او ساقط مى شود و در صورتى که تعدّى از طرف مرد باشد در مرحله اول از سوى دادگاه ملزم به حسن معاشرت مى شود و در مرحله بعد طبق ماده 1130 مدنى در صورتى که ادامه زندگى زناشویى غیرقابل تحمل باشد زن حق درخواست طلاق خواهد داشت. به عبارت دیگر اگر به خاطر سوء معاشرت همسر و بد اخلاقى او، زن در ادامه زندگى با او، با عسر و حرج مواجه شود، مى تواند به دادگاه مراجعه کند و در خواست طلاق کند. 2. معاضدت ماده 1104 مدنى: زوجین باید در تشیید مبانى خانواده و تربیت اولاد خود با یکدیگر معاضدت نمایند. معاضدت زوجین مفهومى عرفى است و با توجه به عرف و عادت و مقتضیات زمان و مکان تعیین مى شود مثلاً ممکن است بنا به مقتضیات زمان و مکان خرید لوازم و نیازمندى هاى خانه به عهده مرد و اداره امور داخلى منزل به عهده زن باشد. الزام به ایفاء وظیفه یا عدم استحقاق نفقه ضمانت اجراى قانونى آن است. 3. تمکین زن ماده 1108 قانون مدنى در این زمینه مقرّر مى دارد: هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداى وظائف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود. 4. نفقه زن طبق ماده 1106 قانون مدنى: در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است». عدم مراعات حق نفقه زن اعم از خوراک، پوشاک، مسکن مناسب و لوازم زندگى، تناسب با شأن باعث مى شود که طبق 1111 قانون مدنى دادگاه، شوهر را به پرداخت نفقه محکوم کند و طبق مواد 1112 و 1129 قانون مدنى در صورتى که اجراى حکم دادگاه و الزام شوهر به دادن نفقه به علت سرسختى او و عدم دسترسى به اموالش به علت عجز شوهر از انفاق ممکن نباشد زن حق طلاق خواهد داشت. علاوه بر آن ماده 642 قاون مجازات اسلامى ضمنات اجراى کیفرى نیز براى ترک انفاق در نظر گرفته است که طبق آن براى ترک انفاق مجازات حبس از سه ماه و یک روز تا پنج ماه مقرر شده است. 5. مهریه طبق آن زن به مجرّد عقد مالک مهر مى شود و مى تواند آن را از شوهر مطالبه کند و براى احقاق حق خود به طرق قانونى مانند رجوع به دادگاه و صدور اجراییه متوسّل گردد. به علاوه طبق ماده 1085 قانون مدنى زن مى تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفى که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود. همانگونه که مى دانید اسلام براى زن و شوهر، حقوق واجب و مستحبى قرار داده که لازم است رعایت کنند و مراقب باشند که این دستورات حیات بخش را زیر پا نگذارند چرا که این حقوق، پایه های اساسى خانواده را تشکیل مى دهد و خیر و سعادت، محبت، لذّت و آرامش و بقاى زندگى مشترک را تأمین مى کند. علاوه بر موارد یادشده در ذیل به مهمترین وظایف متقابل زن و شوهر نسبت به هم اشاره مى شود: – حفظ حریم و احترام و خوش رفتارى با هم. – تأمین نیاز جنسى و روحی و روانی یکدیگر. – اجتناب از سوء ظن هاى بى مورد. – پرهیز از تندخوى، بدزبانی، درشت گفتاری، ترشروى و سرسنگین نبودن در برابر یکدیگر. – اجتناب از تمجید دیگران در مقابل یکدیگر؛ یعنی هیچگاه زن نباید از مرد دیگر در مقابل شوهر تعریف کند و متقابلا مرد نیز نباید از زن دیگری در مقابل همسرش تعریف و تمجید کند. – تحقیر نکردن یکدیگر و همین طور خویشان و بستگان همدیگر. – تندخویى و گاهى بداخلاقى همدیگر را تحمل نمودن. – هرگز به هم دروغ نگفتن و رعایت صداقت، امانت، فداکارى و گذشت. – با تمام توان از میهمانان یکدیگر پذیرایى کردن و ابراز ناراحتى نکردن از اینکه میهمانان متعلق به همسر هستند. – به خویشاوندان هم خصوصا خویشاوند نزدیک او احترام فوق العاده بگذارید. – عیوب یکدیگر را پیش هیچ کس بازگو نکنید و به رخ هم نکشید. – در حق همدیگر دعا کنید و از خداوند بخواهید که در کارها موفقتان بدارد. – با مشکلات زندگى به طور منطقى برخورد کردن و کمتر دچار احساسات شدن. – در تمام مدت زندگى به هم ابراز علاقه و عشق کردن و در مناسبتها براى هم هدیه (هر چند ارزان قیمت) تهیه کردن. با توجه به این نکات و وظائف مذکور، بعضى از خصوصیات بارز یک مرد هم بدست مى آید از جمله غیرت و مردانگى، صداقت، راستگوئى و امانت دارى، داشتن روحیه ى فداکارى، گذشت و ایثار، داشتن روحیه محبّت، همکارى و همیارى و… اما وظایف اختصاصی زن در برابر شوهر عبارتند از: – بدون اجازه شوهر در مال او تصرف نکردن. – بدون اجازه و توافق شوهر از خانه بیرون نرود. – توجه داشتن به مسائل محرم و نامحرم هم در نزد شوهر و هم در غیاب او؛ سعی کند در سه مورد فوق اعتماد شوهرتان را جلب کند. – خود را براى شوهر آرایش کردن. – هنگامى که همسر مى خواهد از خانه خارج شود او را تا دم در همراهى کند. – هنگام ورود او به خانه سعى کند خود را از قبل آماده و مهیا نموده به استقبال او برود. – هیچ گاه از مردان دیگر نزد او تعریف نکند. – اگر مشکلى در خانه بوجود آمده در بدو ورود او مطرح نکند. – سطح توقعات و انتظارات خود را با میزان درآمد شوهر تنظیم کند و از او چیزی که توان تهیه آن را ندارد نخواهد و دائما مردان دیگر را در این زمینه به رخ او نکشد. برخی از وظایف اختصاصی مرد در قبال همسرش عبارتند از: در رابطه با رفتار مرد با خانم خود قرآن در (سوره نساء آیه 19)می فرماید: ((و عاشروهن بالمعروف ; به نیکی با آنان معاشرت و زندگی کنید)). نیکی به همسر دارای شاخص های ثابت و متغیر است شاخص های ثابت عبارت است از: – تأمین مسکن و تهیه پوشاک و خوراک در حد شأن شخصی و خانوادگی همسر. اما شاخص های متغیر به تناسب شرایط زندگی طرفین متفاوت است و هر فردی در طول زندگی با همسر خود و با توجه به شرایط زندگی و روحیات طرف مقابل بهتر می تواند موارد تعادل را شناسایی و اعمال کند, مثلا پیامبر بزرگوار اسلام می فرمایند: خدمت و کمک مرد به زن در امور خانه , نشانه صداقت و علاقه اوست .

اختیارات زن پس از ازدواج

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا