دلایل پیروزی مسلمانان در جنگ بدر
دلیل پیروزی مسلمانان در جنگ بدر چه بود؟
عوامل پیروزی در غزوه بدرعبارتند از:اطمینان قلبی
اطمینان بخشیدن به قلوب مؤمنان، زمینه ساز پیروزی آنان در جنگ بدر :
۱. «وما جعله الله الا بشری لکم ولتطمـئن قلوبکم به وما النصر الا من عند الله العزیز الحکیم؛ [1]و خدا آن(وعده پیروزی) را جز مژدهای برای شما قرار نداد تا(بدین وسیله شادمان شوید و) دلهای شما بدان آرامش یابد و پیروزی جز از جانب خداوند توانای حکیم نیست.»
۲. «وما جعله الله الا بشری ولتطمـئن به قلوبکم وما النصر الا من عند الله ان الله عزیز حکیم؛ [2]و این(وعده) را خداوند جز نویدی(برای شما) قرار نداد و تا آنکه دلهای شما بدان اطمینان یابد و پیروزی جز از نزد خدا نیست که خدا شکست ناپذیر(و) حکیم است.»
امدادهاى خدا
مؤمنان در غزوه بدر از امدادهای الهی بهرهمند شدند. [3]ایمان
پیروزی مجاهدان غزوه بدر بر دشمنان ، با نداشتن ساز و برگ کافی، در سایه ایمان به خدا :
ا«ذ همت طآئفتان منکم ان تفشلا والله ولیهما وعلی الله فلیتوکل المؤمنون• ولقد نصرکم الله ببدر و انتم اذلة فاتقوا الله لعلکم تشکرون؛ [4][5]آن هنگام که دو گروه از شما بر آن شدند که سستی ورزند با آنکه خدا یاورشان بود و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند و یقینا خدا شما را در(جنگ) بدر با آنکه ناتوان بودید یاری کرد پس از خدا پروا کنید باشد که سپاسگزاری نمایید.»
باران
مسلمانان از نعمت باران در آستانه جنگ بدر بهرهمند شدند. [6]
توکل
پیروزی مجاهدان غزوه بدر بر دشمن، با نداشتن ساز و برگ کافی، در سایه توکل به خدا :
«اذ همت طآئفتان منکم ان تفشلا والله ولیهما وعلی الله فلیتوکل المؤمنون• ولقد نصرکم الله ببدر و انتم اذلة…؛ [7][8]آن هنگام که دو گروه از شما بر آن شدند که سستی ورزند با آنکه خدا یاورشان بود و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند•و یقینا خدا شما را در(جنگ) بدر با آنکه ناتوان بودید یاری کرد ….» [9]
دعا
دعا و استغاثه مجاهدان به درگاه خداوند، عاملی برای پیروزی در غزوه بدر:
اذ تستغیثون ربکم فاستجاب لکم انی ممدکم بالف من الملـئکة مردفین• وما جعله الله الا بشری ولتطمـئن به قلوبکم وما النصر الا من عند الله ان الله عزیز حکیم؛ [10][11](به یاد آورید) زمانی را که پروردگار خود را به فریاد میطلبیدید پس دعای شما را اجابت کرد که من شما را با هزار فرشته پیاپی یاری خواهم کرد. و این(وعده) را خداوند جز نویدی(برای شما) قرار نداد و تا آنکه دلهای شما بدان اطمینان یابد و پیروزی جز از نزد خدا نیست که خدا شکست ناپذیر(و) حکیم است.»
قضای الهی
قضای الهی ، مانع شکست مسلمانان در غزوه بدر، به رغم تحقق مقتضی آن و گرفتن اسیر، پیش از سرکوبی کامل دشمن:
«ما کان لنبی ان یکون له اسری حتی یثخن فی الارض تریدون عرض الدنیا والله یرید الاخرة والله عزیز حکیم• لولا کتـب من الله سبق لمسکم فیمآ اخذتم عذاب عظیم؛ [12][13]هیچ پیامبری را سزاوار نیست که(برای اخذ سربها از دشمنان) اسیرانی بگیرد تا در زمین به طور کامل از آنان کشتار کند شما متاع دنیا را میخواهید و خدا آخرت را میخواهد و خدا شکست ناپذیر حکیم است. اگر در آنچه گرفتهاید از جانب خدا نوشتهای نبود قطعا به شما عذابی بزرگ میرسید.»
ملائکه
امدادهای ملائکه، یکی از عوامل پیروزی مسلمانان در غزوه بدر بود. [14]
منشا پیروزی در غزوه بدر
خداوند، منشا پیروزی مسلمانان در غزوه بدر :
۱. «قد کان لکم ءایة فی فئتین التقتا فئة تقـتل فی سبیل الله واخری کافرة یرونهم مثلیهم رای العین والله یؤید بنصره من یشاء…؛ [15]قطعا در برخورد میان دو گروه برای شما نشانهای(و درس عبرتی) بود گروهی در راه خدا میجنگیدند و دیگر(گروه) کافر بودند که آنان (مؤمنان) را به چشم دو برابر خود میدیدند و خدا هر که را بخواهد به یاری خود تایید میکند….»
۲. «ولقد نصرکم الله ببدر و انتم اذلة فاتقوا الله لعلکم تشکرون؛ [16]و یقینا خدا شما را در(جنگ) بدر با آنکه ناتوان بودید یاری کرد پس از خدا پروا کنید باشد که سپاسگزاری نمایید.»
۳. «واذ یعدکم الله احدی الطآئفتین انها لکم وتودون ان غیر ذات الشوکة تکون لکم ویرید الله ان یحق الحق بکلمـته ویقطع دابر الکـفرین• لیحق الحق ویبطـل البـطـل ولو کره المجرمون؛ [17][18]و(به یاد آورید) هنگامی را که خدا یکی از دو دسته (کاروان تجارتی قریش یا سپاه ابوسفیان ) را به شما وعده داد که از آن شما باشد و شما دوست داشتید که دسته بی سلاح برای شما باشد و(لی) خدا میخواست حق (اسلام) را با کلمات خود ثابت و کافران را ریشه کن کند•تا حق را ثابت و باطل را نابود گرداند هر چند بزهکاران خوش نداشته باشند.»
۴. «فلم تقتلوهم ولـکن الله قتلهم وما رمیت اذ رمیت ولـکن الله رمی…؛ [19]و شما آنان را نکشتید بلکه خدا آنان را کشت و چون(ریگ به سوی آنان) افکندی تو نیفکندی بلکه خدا افکند(آری خدا چنین کرد تا کافران را مغلوب کند) ….»
۵. «واذ یریکموهم اذ التقیتم فی اعینکم قلیلا ویقللکم فی اعینهم لیقضی الله امرا کان مفعولا والی الله ترجع الامور؛ [20]و آنگاه که چون با هم برخورد کردید آنان را در دیدگان شما اندک جلوه داد و شما را(نیز) در دیدگان آنان کم نمودار ساخت تا خداوند کاری را که انجام شدنی بود تحقق بخشد و کارها به سوی خدا بازگردانده میشود.»
وعده پیروزی در غزوه بدر
وعده خداوند به پیروزی مسلمانان بر سپاه مشرکان در غزوه بدر :
«واذ یعدکم الله احدی الطآئفتین انها لکم وتودون ان غیر ذات الشوکة تکون لکم ویرید الله ان یحق الحق بکلمـته ویقطع دابر الکـفرین؛ [21]و(به یاد آورید) هنگامی را که خدا یکی از دو دسته (کاروان تجارتی قریش یا سپاه ابوسفیان) را به شما وعده داد که از آن شما باشد و شما دوست داشتید که دسته بی سلاح برای شما باشد و(لی) خدا میخواست حق (اسلام) را با کلمات خود ثابت و کافران را ریشه کن کند.»
برگرفته از پایگاه ویکی فقه
پینوشت:
1. آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۶.
2. انفال/سوره۸، آیه۱۰.
3. برای توضیح بیشتر به مقاله امدادهای خدا در غزوه بدر (قرآن) رجوع شود.
4. آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۲.
5. آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۳.
6. برای توضیح بیشتر به مقاله باران در غزوه بدر (قرآن) رجوع کنید.
7. آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۲.
8. آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۳.
9. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۴، ص۸.
10. انفال/سوره۸، آیه۹.
11. انفال/سوره۸، آیه۱۰.
12. انفال/سوره۸، آیه۶۷.
13. انفال/سوره۸، آیه۶۸.
14. برای توضیح بیشتر به مقاله ملائکه در غزوه بدر (قرآن) رجوع شود.
15. آل عمران/سوره۳، آیه۱۳.
16. آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۳.
17. انفال/سوره۸، آیه۷.
18. انفال/سوره۸، آیه۸.
19. انفال/سوره۸، آیه۱۷.
20. انفال/سوره۸، آیه۴۴.
21. انفال/سوره۸، آیه۷.
دلایل پیروزی مسلمانان در جنگ بدر