توسل به غیر خدا

توسّل در لغت به معناى مدد جستن از وسیله براى نیل به مقصود است . این نگرش مسئله ی است که در فطرت هر بشری بلکه هر موجود زنده ای نهادینه و گذاشته شده حتی حیوانات مثل داستان ضمانت امام رضا علیه السلام از آهوی بیابان که شهره ی خاص وعام هست. توسل یعنی حیات و زندگانی، و کسی که توسل ندارد یعنی اینکه حیات و زندگی ندارد و انکار توسل یعنی انکار یک امر و موضوع فطری و حیاتی، چون هر انسان و موجودی هدفی را دنبال می کند و در فکر رسیدن و نیل به آن هدف و مقصد است و رسیدن به هدف و مقصد بدون وسیله و ابزار امکان ندارد، روی این اصل است که در روایات این گونه بیان شده است: «أبی الله أن یجری الأمور إلا بأسبابها فجعل لکل شئ سبباً؛ خداوند متعال امتناع دارد از این‌که امور را جز از راه اسباب آن فراهم آورد» )امام صادق علیه السلاممجمع البحرینحال فرقی ندارد آن هدف ، وسیله، مادی باشد یا معنوی ، چون هدف، علل و اسباب و امور را به ابعاد مادی نباید منحصر کرد. خواه اعمال و رفتار اخلاقی یا اجتماعی یا فرهنگی مردم یا دولتها باشد. در قرآن کریم نیز خداوند در آیهء 35 سورهء مبارکهء مائده، مؤمنان را به تقوا و گرفتن وسیلهء نجات و جهاد در راه خدا سفارش کرده است. از روایات متعدد در طرق شیعه و اهل تسنّن به خوبی استفاده می شود که توسل به آن معنا که در بالا گفتیم از پیامبران و امامان و افراد صالح ، کار خوبی محسوب می شود. بنابراین توسل جستن از روح بلند پیامبران و امامان و امامزادگان و افراد صالح مانعی ندارد. و نباید وسیله را اعم از مادی یا معنوی مؤثر دانست بلکه فاعل مطلق قادر خدای یکتاست.