ترتیب صدور احادیث بر اساس تاریخ
سلام .
چگونه تاریخ دقیق یک حدیث رو بدست بیارم اصلا کتابی وجود داره که احادیث رو بر اساس تاریخ مرتب کرده باشه؟
بحث های مهمی در علم درایه تحت عنوان «تاریخ صدور حدیث» می باشد. در این که احادیث ما در چه زمان و چه شرایط خاصی صادر شدند از ضروریات مهم مسائل علم فقه، علم تاریخ، علم تفسیر، علم درایه و سایر علوم حدیثی است. اما دانستن این نکته برای افرادی که تخصص های لازم در علوم حدیث را ندارند ضرورتی ندارد.
اجمالا باید عرض کنیم که فقها و علمای شیعه در بررسی احادیث به تاریخ دقیق یعنی تاریخی که شامل ساعت، روز، ماه، سال و … بشود را مورد دقت قرار نمی دهند بلکه تاریخ صدور حدیث به طور کلی مهم است مثلا از زبان کدام امام و در چه زمانی صادر شده است و در سایر کتاب های تاریخی به بررسی شرایط سیاسی، اجتماعی و … زمان آن معصوم می پردازند. مثلا احادیث امام صادق (علیه السلام) با احادیث زمان امام رضا (علیه السلام) دارای تفاوت هایی بوده که می توانیم با استفاده از تاریخ صدور حدیث، به شرایط خاص سیاسی حکومتی زمان امام، مسائل مربوط به تقیه، جعل و وضع حدیث، جریانات انحرافی دینی و سایر تفاوت ها را بررسی و به آنها پی ببریم. مثلا درباره حدیث «یوم الدار»، حدیث «لیلة المبیت» و تاریخ صدور حدیث در خود این احادیث نفهته است. در عین حال برای یافتن تاریخ صدور برخی از احادیث نیاز به بررسی های بیشتر در کتاب های غیر حدیثی هم هست.
تاریخ صدور حدیث به صورت مستقل در کتاب خاصی وجود ندارد. و معمولاً از دل خود احادیث شناخته می شود. و کتاب هایی که احادیث را جمع آوری، باب بندی و تدوین کردند ترتیب تاریخی از زمان پیامبر اسلام (صلّ الله علیه وآله) تا امام زمان (عجلّ الله تعالی فرجه) را رعایت نموده اند به این صورت می توان تاریخ کلی صدور حدیث را به دست آورد و از آن استفاده های لازم علمی را برد . اما این نکته که باید تاریخِ دقیقِ صدور حدیث را بدانیم هیچ ضرورتی نداشته و برای غیر متخصصین علوم فقه و حدیث اساساً لزومی ندارد.
بنابر این برای یافتن تاریخ صدور حدیث باید به شناخت تاریخ حیات معصومان(ع) و به دست آوردن فضای کلّی دوران هر یک از ایشان روی آورد. و این تاریخ زندگانی در احادیث وجود ندارد بلکه باید از روش های دیگری آنرا به دست آورد.
ترتیب صدور احادیث بر اساس تاریخ