اهل سنت و تکتف
چرا اهل سنت در نماز دست ها را روی شکم می گذارند؟
پیامبر اسلام، دست بسته نماز نمی خواندند و اگر دست بسته نماز می خواندند و سنت همیشگی پیامبر آن گونه بود، در این صورت، همه آن طور می خواندند و کسی در آن اختلاف نمی کرد. از خصوصیات شیعه پای بندی به سنت پیامبر است. اگر پیامبر اسلام دست بسته می خواندند: اولا”، شیعیان قطعا” دست بسته می خواندند. هیچ کدام از امامان معصوم شیعه نگفته اند که پیامبر دست بسته نماز می خوانده است، (مستند العروه، آیت الله شیخ مرتضی بروجردی، ج 4، ص 445). ثانیا”، اگر عمل پیامبر می بود، اهل سنت نیز دست بسته خواندن را واجب می دانستند در حالی که هیچ کدام از چهار فرقه فقهی اهل سنت این عمل را واجب نمی دانند حتی مالکی ها آن را مستحب هم نمی دانند، (الفقه علی المذاهب الخمسه، مغنیه، ص 109). آنان که اولین بار دست بسته نماز خواندن را رسم کردند چنین فکر کردند که چنین حالتی به خود گرفتن، یک نوع احترام و تواضع در برابر خداوند است و برای همین، دستور دادند که از آن به بعد در نمازها دست بسته باشند. دست روی دست گذاشتن و هر دو دست را روی شکم گذاشتن، در اصطلاح فقهی تکفیر و تکتیف نامیده می شود. در این که از چه زمانی دست بسته نماز خواندن سنت شد اختلاف نظر هست. برخی معتقد هستند که در زمان خلیفه اول ابوبکر چنین رسمی رواج یافت و بعضی ها معتقدند که در زمان خلیفه دوم عمربن خطاب، این سنت رواج یافت. بنابراین، اهل سنت نیز این عمل را عمل پیامبر نمی دانند، بلکه عمل صحابه پیامبر بعد از رحلت نبی اکرم(ص) می دانند و داستان آن را چنین آورده اند که وقتی که اسیران ایرانی را نزد عمر بن خطاب آوردند، عمر بن خطاب آنها را دست بسته دید و پرسید: چرا چنین کرده اید؟ گفتند: رسم ما ایرانیان این است که در برابر پادشاهانمان چنین می ایستیم. عمر بن خطاب از این حالت خوشش آمد و دستور داد از این پس در نماز چنین بایستند و مردم هم مطابق دستور عمل کردند و به این ترتیب، تکفیر، سنت شد، (مستند العروه، ج 4، ص 445 – جواهر، ج 11، ص 19). شیعیان براساس روایاتی که از امامان معصوم رسیده، به تکفیر معتقد نیستند و به جای آن، دست ها را روی ران ها می گذارند و پایین می اندازند. برخی از روایات چنین است:
الف) به امام صادق(ع) یا امام باقر(ع) گفته شد: کسی دست خود را روی دست دیگر می گذارد و نماز می خواند، حکم این چیست؟ جواب داد: این، تکفیر است و انجام نشود.
ب) علی(ع) فرمود: مسلمان با گذاشتن دست خود روی دست دیگر، خود را به مجوس تشبیه نمی کند.
ج) امام باقر(ع) فرمود: در نماز تکفیر نکن که این کار مجوس است.
د ) در روایتی آمده است که تکفیر، کار شایسته ای نیست، (وسایل الشیعه، ج 4، ص 1264، ابواب قواطع الصلوه، باب 15).
ه ) امام باقر(ع) فرمود: وقتی به نماز برمی خیزی، دست هایت را رها کن، آنها را روی ران هایت بگذار و انگشتانت را باز نکن.
و ) از امام صادق(ع) نقل شده که آن حضرت فرمود: در نماز دست ها را روی ران ها بگذارید و آن ها را رها کنید و انگشتان دست را به هم بچسبانید، (وسائل الشیعه، ج 4، ص 710، باب 17 از ابواب قیام و ص 674، باب 1، افعال الصلوه، ح 1).
حکم فقهی تکفیر از نظر شیعه:
اگر تکفیر را جزء نماز بدانیم، در این صورت، حرام و نماز باطل است و در این شکی نیست. اگر تکفیر را به عبودیت و خضوع انجام دهیم، در این صورت هم جایز نیست. اگر تکفیر را به عنوان یک عملی انجام بدهیم، در این صورت، مشهور گفته اند حرام است و برخی گفته اند مکروه است و می توان گفت که تکفیر فی حد نفسه حرام نیست ولی در مکروه بودن آن تردیدی وجود ندارد، (مستند العروه، ج 4، ص 445).
اهل سنت و تکتف