شفاعت اولیاء

بسیارى از آیات، بر وقوع و تحقّق شفاعت – فراتر از امکان – دلالت دارند. این آیات نه تنها از وجود شافعان خبر مى دهد؛ بلکه مشخصات آنها را هم بیان مى کند: «یَوْمَئِذٍ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ رَضِیَ لَهُ قَوْلاً»؛ طه (20)، آیه 109. «در آن روز شفاعت سودى ندارد، مگر شفاعت کسى که خداى رحمان به او اجازه داده و سخن او را پسندیده است». به کار بردن فعل ماضى در این آیه، در اصطلاح ادبى بر حتمى بودن وقوع شفاعت دلالت دارد. آیه : «لا یَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ ارْتَضى » «شفاعت نمى کنند مگر براى کسى که مورد پسند خداوند باشد»: انبیاء (21)، آیه 28. شفاعت شوندگان را توصیف مى کند؛ یعنى، اصل وقوع شفاعت و وجود شفیعان امرى مسلم دانسته شده و به معرفى شفاعت شوندگان پرداخته است. روایات متواتر از نبى اکرم صلی الله علیه و آله نیز بر وقوع و تحقق آن دلالت مى کند. به همین جهت شفاعت اولیاى الهى در روز رستاخیز، امرى قطعى و ثابت و مورد اتفاق مسلمین است. . دیدگاه اهل سنت: فخر رازى: «امت اسلامى اتفاق نظر دارند که پیامبر اسلام روز رستاخیز حق شفاعت دارد… و معناى شفاعت پیامبر این است که گنه کاران را از عذاب دوزخ مى رهاند تا وارد آتش نشوند و آنها هم که در آن مى سوزند، در پرتو شفاعت پیامبر از آتش دوزخ خارج شده، وارد بهشت مى شوند». تفسیر مفاتیح الغیب، ج 3، ص 63، تفسیر آیه 48 و یا 123 بقره.

علامه قوشجى (صاحب شرح تجرید):
«مسلمانان شفاعت را به عنوان یک اصل مسلم پذیرفته اند و در باره آن اختلاف ندارند. شرح تجرید، ص 501.

ابن تیمیه (از پایه گذاران فرقه وهابیت):
«شفاعت، با روایات متواتر و از طریق اجماع اثبات شده و کسانى که پس از اقامه دلیل، چنین موضوعى را انکار کنند، کافر مى شوند». الرسائل الکبرى، رساله استغاثه، ج 1، ص 481.
نمونه روایات اهل سنّت:
از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل کرده اند:
«ان شفاعتى یوم القیامه لاهل الکبائر من امتى» «شفاعت من در روز قیامت براى کسانى از امتم خواهد بود که مرتکب گناهان بزرگ شده اند». مسند احمد بن حنبل، ج 3، ص 213؛ سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1441.
و نیز: «یشفع یوم القیامه الانبیاء ثم العلماء ثم الشهداء» سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1443. «در روز قیامت پیامبران سپس عالمان و سپس شهیدان شفاعت مى کنند» و «یشفع النبیون و الملائکة و المؤمنون» صحیح بخارى، ج 9، ص 160؛ مسند احمد، ج 3، ص 94. «پیامبران، فرشتگان و مؤمنان شفاعت مى کنند».