دین و اندیشه

خصایص سابقون

پرسش و پاسخ

سلام،آیا کسیکه کارهاشو برای رسیدن به ثواب و بهشتی شدن انجام میده با این انگیزه به مقام سابقون که در قرآن آمده میتونه برسه،لطفا توضیح دهید.

سلام درجواب سئوال شما از خصایص سابقون عرض میکنیم که : قرآن مجید گروهی از مؤمنان را به عنوان «سابقون » توصیف نموده است که در سوره مبارکه واقعه آنان را به عنوان مقربان درگاه الهی معرفی می نماید و می فرماید: «والسابقون السابقون * اولئک المقربون »، (واقعه ، آیه 10 و 11). «سابق » در لغت عرب به معنی پیشتاز و پیشرو است. اکنون باید دید این گروه از مؤمنان در چه امری در دنیا سبقت داشته اند که در آخرت نیز از مقامات عالی اخروی برخوردار بوده و پیشتاز بر دیگران هستند. از برخی از آیات استفاده می شود که سبقتی که مورد تمجید و توصیف خداوند متعال قرار گرفته است همان سبقت در ایمان و سبقت در انجام اعمال خیر و نیک است .
در سوره توبه آیه 100 به سبقت در ایمان اشاره نموده است می فرماید: «والسابقون الاولون من المهاجرین والانصار والذین اتبعوهم باحسان رضی الله عنهم و رضوا عنه ؛ پیشتازان نخست از مهاجر و انصار و کسانی که به نیکی از آنها پیروی کرده اند خداوند از آنها راضی شده و آنها نیز از خداوند خشنود می باشند».
در سوره مومنون آیه 61 به سبقت در اعمال خیر و نیک تصریح کرده آنها را می ستاید و می فرماید: «اولئک یسارعون فی الخیرات و هم لها سابقون ؛ آنها کسانی هستند که در انجام کارهای خیر شتاب نموده و در انجام آن بر دیگران سبقت می گیرند». و در آیه ای دیگر نیز (فاطر، آیه 32) ضمن تقسیم مردم به 3 گروه ، سومین گروه را «سابقین به خیرات » معرفی می نماید.
حضرت علی (ع ) نیز در بخشی از خطبه 16 نهج البلاغه در تقسیم مردم به گروه های سه گانه می فرمایند: گروهی به خاطر پیشی در کارهای خیر نجات می یابد «ساع سریع نجا» و گروهی که با کندی در عمل امید مغفرت دارند «و طالب بطیئ رجا» و گروهی که در انجام وظایف کوتاهی کرده و بر اثر پیروی از هوا و هوس در آتش سرنگون می شوند «و مقصر فی النار هوی ».
بنابراین می توان نتیجه گرفت «سابقون » مورد توصیف و تمجید خداوند در قرآن سبقت گیرندگان در ایمان و عمل صالح و نیک هستند که کرارا در قرآن به آن تأکید شده و از آن دعوت به عمل آمده است. گاهی می فرماید «فاستبقوا الخیرات »، (بقره ، آیه 148). و در کریمه ای دیگر می فرماید «سابقوا الی مغفره من ربکم و جنه …»، (حدید، آیه 21) و البته پر واضح است که سبقت در ایمان و عمل صالح خود دارای درجاتی است و قهرا مصداق کامل سابقین کسانی خواهند بود که از این جهت در درجه اعلی و اکمل باشند. و انگیزه رسیدن به ثواب اخروی وپاداش بهشتی مانع رسیدن به مقام سابقون نمی شود. پر واضح است که حضرات معصومین (ع ) و از جمله شخصیت مولی الموحدین امیرالموئمنین علی (ع) در اوج این فضیلتند و بر این اساس است که در برخی از روایات به چهار نفر به عنوان سابقون اشاره شده است. هابیل، مؤمن آل فرعون، حبیب نجار (مؤمن آل یس ) که هر کدام در امت خود از پیشگامان بوده اند و همچنین حضرت علی (ع ) که نخستین فرد مسلمان از مردان دولت رسول خدا(ص ) بوده اند.
و روایت مذکور در سؤال هم به مطلب فوق درباره علیّ(ع) و شیعیان ایشان دارد.
در حدیث دیگرى آمده است که رسول خدا فرمود:
« أ تدرون من السابقون الى ظل اللَّه یوم القیامة؟:
آیا مى دانید چه کسانى پیشگامان به سوى سایه لطف پروردگار در قیامتند؟! اصحاب عرض کردند: خدا و رسولش آگاهتر است، فرمود:
الذین اذ اعطوا الحق قبلوه، و اذا سالوه بذلوه، و حکموا للناس کحکمهم لانفسهم:
آنها کسانى هستند که وقتى حق به آنها داده شود پذیرا مى گردند، و هنگامى که از حق سؤال شوند آن را در اختیار مى گذارند، و در باره مردم آن گونه حکم مى کنند که در باره خودشان!».
در بعضى از روایات نیز به پیامبران مرسل و غیر مرسل تفسیر شده است.
درآخر روایتی از ابن عباس نقل میکنیم که : از رسول خداصلى الله علیه وآله پرسیدم که در آیه «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ. أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ » واقعه (56 )، آیه 11-10.؛ «( گروه دیگر) سبقت گیرندگانند. سبقت گیرندگان، همان مقربان درگاهند» سبقت گیرندگان چه کسانى هستند؟فرمود: جبرئیل به من گفت: ذاک، علىٌّ و شیعتهُ آن سبقت گیرندگان، على و پیروان اویند» که به سوى بهشت، از یکدیگر پیشى مى گیرند، و به کرامت ویژه الاهى به درگاه خدا تقرب مى یابند. بحارالانوار، ج 24، ص 4، ص 13.-دعوت به ولایت حضرت علی از سوی خدا-ابوهریره: در روز غدیر خم، جهاز شتران را روى هم قرار دادیم و پیامبرصلى الله علیه وآله از آنها بالا رفت و پس از حمد و ثناى پروردگار، بازوى على بن ابى طالب علیه السلام را گرفت و بلند کرد و… فرمود: «هر که من مولاى اویم، این على مولاى او است. خدایا، دوستانش را دوست بدار و دشمنانش را دشمن؛ یارى کنندگانش را یارى کن و تنها گذارندگانش را تنها گذار».در این هنگام، از وسط جمعیت، اعرابى اى برخاست و به سوى آن حضرت رفت و گفت: اى رسول خدا، تو ما را دعوت کردى که گواهى دهیم خدایى جز خداى یکتا نیست و اینکه تو رسول خدایى، پذیرفتیم و گواهى دادیم؛ ما را به نماز فرمان دادى، نماز به جاى آوردیم؛ به روزه امر کردى، روزه گرفتیم؛ به جهاد برانگیختى، جهاد کردیم؛ گفتى زکات بپردازیم، پرداختیم. این همه تو را بس نیست که پیش چشم همگان، دست این جوان را گرفته اى و مى گویى: «خدایا، هر که من مولاى اویم، این على مولاى او است». این را از طرف خدا مى گویى، یا از خودت؟فرمود: این از سوى خدا است، نه از من.گفت: یعنى از سوى همان خدایى که جز او خدایى نیست؟فرمود: آرى، از سوى همان خدایى که جز او خدایى نیست (و این جمله را سه بار، تکرار فرمود ).اعرابى برخاست و به سرعت به سوى شترش رفت، در حالى که مى گفت: خدایا، اگر آنچه محمد مى گوید، به حق و از سوى تو است، یا از آسمان سنگى بر ما فرو افکن، یا براى ما عذابى دردناک و ناگزیر فرست.هنوز سخن اعرابى به پایان نرسیده بود که آتشى از آسمان فرود آمد و او را سوزاند. در پى این ماجرا، خداوند این آیات را نازل فرمود: «سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ. لِلْکافِرینَ لَیْسَ لَهُ دافِعٌ. مِنَ اللَّهِ ذِی الْمَعارِجِ » معارج (70 )، آیات 3-1 «سؤال کننده اى از عذابى واقع شدنى سؤال کرد. ویژه کافران، که بازدارنده اى ندارد. و از سوى خداوند داراى مرتبه ها است». بحارالانوار، ج 37، ص 173 و 174، ح 60 از تفسیر فرات الکوفى

خصایص سابقون

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا