ویژگی های امام زمان
ویژگی های امام زمان
است یا دیگر اولیا و پیامبران نیز در آنها با او مشترک هستند؟!
بر اساس منابع معتبر
روایى و تاریخ، امام مهدى(عج) خصوصیات و خصالى برجسته و والایى دارد که در بعضى از
آنها منحصر به فرد بى همتا است و یا جامع همه ویژگى ها و خصایص است که دیگر اولیا و
انبیا دارنده بعضى از آنها بودند.
یک. دانشمندترین و
حکیم ترین مردم
رسول خدا
(صلی الله علیه و آله) فرموده است : «انّ الله اختار من
الایّام الجمعه و من اللیالى القدر و من الشهور رمضان و اختارنى نبیّا و اختار
علیّا لى وصیّا و ولیّا و اختار من علىِّ الحسن و الحسین (علیه السلام) حجّة الله
على العالمین تاسعهم اَعلمهم و احکمهم» [1]
؛ «خداوند متعال از روزها، روز جمعه و از شب ها، شب قدر و از ماه ها، ماه رمضان را
برگزید. مرا نیز پیامبر برگزید و على را براى من جانشین و ولىّ انتخاب کرد. از على
نیز حسن و حسین را حجت براى جهانیان برگزید که نهمین فرزند حسین (قائم)،
دانشمندترین و حکیم ترین آنان است».
دو. مورد عنایت مخصوص
الهى
امام باقر
(علیه السلام) فرمود : «القائمُ منّا منصورٌ بالرعب
مؤیّد بالنصر تطوى له الارض…» [2]
؛ «قائم ما با «رعب» یارى شده و به نصرت الهى تأیید مى شود. زمین براى او رام
مى گردد و…».
امام باقر
(علیه السلام) نیز فرموده است : «هرگاه قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله) ظهور
کند، خداوند او را با فرشتگان نشان دار (بالملائکة المسوّمین) و مقرّب یارى مى کند،
جبرئیل، پیشاپیش او و میکائیل از طرف راست و اسرافیل از طرف چپ او حرکت مى کنند.
بهت و رعب و وحشت به فاصله یک ماه راه – از جلو، عقب، چپ و راست او – حرکت مى کند
(یعنى شعاع هیبت آن حضرت، تا مساحت یک ماه راه را زیر پوشش مى گیرد) و فرشتگان
مقرّب خدا، خدمت گزاران او هستند. همراه او، شمشیرى بر کشیده و برهنه است. خداوند
متعال، روم، دیلم، هند، کابل و خزَر را براى او فتح مى کند» [3] .
سه. عصاره و شبیه
پیامبران
امام زین العابدین
(علیه السلام) فرموده است : «فى القائم منّا سنن من
الانبیاء : سُنةٌ من اَبینا آدم (علیه السلام) و سُنةٌ من نوح سُنةٌ من ابراهیم و
سُنّةٌ من موسى و سُنّةٌ من عیسى و سنّة من ایّوب و سُنّة من محمد
(صلی الله علیه و آله) ؛ فَأمّا من آدم، و نوح فَطولُ العُمر و اَمّا من ابراهیم،
فخفاءُ الولادة و اعتزالُ النّاس و امّا من موسى فالخَوفُ و الغیبة و امّا من عیسى
فاختَلافِ النّاسِ فیه و امّا من ایّوب فالفرجُ بعد البَلوى و امّا مِن محمّد
فالخُروجُ بالسّیف» [4]
؛ «در قائم ما سنّت هایى از پیامبران وجود دارد : سنّتى از پدرمان آدم
(علیه السلام) ، سنّتى از نوح، سنتى از ابراهیم، سنتى از موسى، سنّتى از عیسى، سنتى
از ایوب و سنتى از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) . اما از آدم و نوح، «طول عمر»
و اما از ابراهیم، «پنهانى ولادت و کناره گیرى از مردم» و اما از موسى «خوف و غیبت»
و اما از عیسى «اختلاف مردم درباره او» و اما از ایوب «فرج پس از گرفتارى» و اما از
محمد (صلی الله علیه و آله) «خروج با شمشیر» و…».
چهار. داراى عمرى
طولانى
امام سجاد
(علیه السلام) درباره آن حضرت فرموده است : «فى القائم
سنّةٌ من نوح و هو طول العُمر» [5]
؛ «در قائم سنتى از نوح است و آن طول عمر (او) است».
پنج. مورد احترام و
محبوب امامان و اولیا
مهدى موعود، برگزیده
ممتاز الهى و محبوب دل صالحان، اوصیا و انبیا – به خصوص امامان پیش از خود – و مورد
احترام و توجه خاص آنان بوده است.
حضرت صادق
(علیه السلام) مى فرماید : «لو ادرکتُه لخدمتُه ایام
حیاتى» [6]
؛ «اگر دوران او را درک مى کردم، همه زندگى ام را در خدمت به او مى گذراندم».
پیشواى هشتم وقتى نام
عزیز او (قائم) را شنید، برخاست و بر روى پاى مبارکش ایستاد و سر نازنین را به سوى
زمین خم کرد. پس کف دست راست خود را بر سر نهاد و فرمود :
«اللهم عجّل فرجه و سهّل مخرجه» [7]
؛ «خداوندا بر فرجش شتاب کن و راه ظهور و قیامش را آسان گردان».
محدّث جزایرى نیز نقل
کرده است که روزى در مجلس حضرت صادق (علیه السلام) اسم مبارک آن جناب برده شد، پس
حضرت براى تعظیم و احترام او برخاست [8] .
شش. مقتداى عیسى
(علیه السلام)
یکى از ویژگى هاى
برجسته امام مهدى(عج) تبعیت و همراهى برخى از اولیا و برگزیدگان الهى – از جمله
حضرت عیسى و خضر (علیهم السلام) – با او است. بعد از قیام جهانى آن حضرت، عیسى
(علیه السلام) نیز ظهور مى کند و در پشت سر امام (علیه السلام) قرار مى گیرد. به
رهبرى اش گردن مى نهد و حتى همراه با او نماز مى خواند… .
رسول خدا
(صلی الله علیه و آله) فرموده است : «یجتمع المهدى و
عیسى بن مریم، فیجى ء وقت الصلاة فیقولُ المهدى بعیسى تقدّم ؛ فیقول عیسى : انّک
اولى بالصلاة ؛ فیصلّى عیسى وراءه مأموما» [9]
«امام، با حضرت عیسى (علیه السلام) دور هم مى آیند ؛ پس هنگام نماز فرار مى رسد.
حضرت مهدى(عج) به عیسى (علیه السلام) مى گوید : نه، شما براى امامت نماز،
شایسته ترید. آن گاه عیسى (علیه السلام) ، به آن حضرت اقتدا کرده، نماز را پشت سر
او مى خواند».
در روایت دیگرى نیز از
پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمده است «بهشت مشتاق چهار نفر از خاندان من است که
خدا آنان را دوست دارد و مرا به دوستى آنان فرمان داده است ؛ على، حسن، حسین و مهدى
؛ که حضرت عیسى پشت سر او نماز مى خواند» [10] .
هفت. زیباترین موجود
بهشت
بر اساس روایات معتبر،
حضرت مهدى(عج)، هم در دنیا و هم در بهشت، از جمال و کمال بى نظیرى برخوردار است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) درباره آن حضرت مى فرماید :
«المهدى طاووس اهل الجنّة» [11]
؛ «مهدى طاووس اهل بهشت است».
این تعبیر جالب درباره
هیچ پیامبر یا امامى وارد نشده است و اختصاص به حضرت ولى عصر(عج) دارد. این رمز،
نهایت زیبایى و جمال آسمانى و فوق العاده او دارد ؛ به طورى که در میان بهشتیان،
ممتاز و شاخص است و خلاصه اینکه زیباترین موجود بهشتى و دیدنى ترین تمام اهل بهشت
است [12] .
هشت. میراث دار
پیامبران
بر اساس روایات، تمام
معجزات و ودایع انبیا و اوصیا، همراه حضرت مهدى(عج) است ؛ یعنى، او وارث پیامبران و
اوصیا است و خداوند معجزات انبیا را در اختیار ایشان نهاده است. وجود میراث
پیامبران در نزد حضرت مهدى(عج)، بیانگر این است آن حضرت، جامع صفات و خصوصیات آنان
بوده و دارنده وسایل و لوازم منحصر به فرد ایشان است ؛ براى نمونه :
الف. تابوت آدم
(علیه السلام) : حضرت مهدى آن را از دریاچه طبریه بیرون مى آورد ؛ به طورى که نه
پوسیده و نه متغیّر گشته است [13] .
ب. عصاى موسى
(علیه السلام) : آن را از دریاچه طبریه – و در روایتى از غار انتاکیه – بیرون
مى آورد و با آن چنان مى کند که موسى با فرعون کرد.
ج. حجر موسى
(علیه السلام) : سنگى است که آن را از مکّه به همراه خواهد داشت و تا کوفه، به هر
جا که بزند، چشمه اى از آب ظاهر شود. اصحاب او بنوشند ؛ هر کس تشنه باشد، سیراب و
هر که گرسنه باشد، سیر گردد [14] .
د. تورات و انجیل و
سایر کتاب هاى آسمانى : … مهدى مردم را به تورات، انجیل و کتاب هاى آسمانى دعوت
خواهد کرد. آنها را از غارى در انطاکیه بیرون آورده، بین اهل تورات به تورات و اهل
انجیل به انجیل و اهل زبور به زبور حکم خواهد کرد [15] .
ه. پیراهن یوسف
(علیه السلام) : جبرئیل این پیراهن را هنگامى که حضرت ابراهیم را در آتش افکندند،
بر تن او کرد. پس آن را بازوبند ساخت و به بازوى اسحاق بست و اسحاق به یعقوب و
یعقوب به یوسف… سپس در دست حضرت مهدى خواهد بود [16] .
و. انگشتر سلیمان :
حضرت مهدى، این انگشتر را همراه خود دارد. وقتى آن را در دست مى کند، جن و طیور بر
دور او جمع مى شوند [17] .
ز. پیراهن رسول گرامى
اسلام (صلی الله علیه و آله) : یعقوب بن شعیب از امام صادق (علیه السلام) روایت
کرده است : «آیا پیراهن قائم را – که هنگام قیام مى پوشد – نشانت ندهم؟ عرض کردم :
چرا ؛ پس آن حضرت جعبه اى را خواست و آن را گشود و آن پیراهن کرباسى را بیرون آورد.
آن را باز کرد که ناگهان دیدم در آستین چپ آن، آثار خون مشاهده مى شود. سپس فرمود :
«این پیراهن پیامبر اکرم است ؛ در روزى که دندان هاى پیشین آن حضرت، ضربه دید». آن
پیراهن خونى را بوسیدم و بر صورت خویش نهادم. سپس امام صادق (علیه السلام) آن را
در هم پیچید و برداشت» [18] .
علاوه بر این، آثار
دیگرى از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و حضرت على (علیه السلام) را به
همراه دارد ؛ چون بیرقى که جبرئیل در روز بدر آورد، عمامه سحاب، زره پیغمبر، انگشتر
و عصاى آن حضرت، اسب، مصحف و ذوالفقار حضرت على (علیه السلام) ، عهدنامه اى از
پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و… .
امام صادق
(علیه السلام) در تأیید میراث برى امام زمان(عج) از پیامبر اسلام مى فرماید :
«تراث رسول خدا، به امام قائم مى رسد» ؛ یکى از یاران پرسید : تراث چیست؟ فرمود:
«شمشیر، زره، عمّامه، لباس بُرد، شلاق، اسب، زین و آلات جنگى رسول خدا» [19] .
منابع
الانوار، ج 46، ص 372، ج 14 ؛ کمال الدین، ص 281، ج 32.
[2] . بحار
الانوار، ج52، ص 191 ؛ منتخب الاثر، ص 360.
[3] . الغیبة
النعمانى، ص 234، ج 22 ؛ بشارة الاسلام، ص 118.
[4] . کمال
الدین، ج 1، ص 221، باب 31، ح 3.
[5] . کمال
الدین و تمام النعمة، ج 1، ص 322، ح 4.
[6] . الغیبة
النعمانى، ص 245، ج 26.
[7] . منتهى
الآمال، ج 2، ص 333 ؛ بحار الانوار، ج 51، ص 30.
[8] . نجم
الثاقب، ص 444.
[9] . تذکرة
الخواص، ج2، ص 325 ؛ منتخب الاثر، ص 317.
[10] . اثبات
الهداة، ج 7، ص 103.
[11] . کشف
الغمة، ج 2، ص 481.
[12] . شمس
ولایت، ص 81.
[13] . بحار
الانوار، ج 52، ص 351، ح 9104.
[14] . همان،
ج52، ص 224، ح 37 ؛ اصول کافى، ج 1، ص 258، ح 614.
[15] . بحار
الانوار، ج 52، ص 351، ح 103 ؛ علل الشرایع، ص 161، ج3.
[16] .
بحارالانوار، ج 17، ص 147، ج30 ؛ اصول کافى، ج1، ص 258 ح 516.
[17] . مهدى
منتظر، ص 46 ؛ به نقل از : سؤال از امام مهدى در روایات، ص 45 و 46.
[18] . الغیبة
النعمانى، ص 350، ج 42.
[19] . بحار
الانوار، ج 54، ص 242.
ویژگی های امام زمان
