دین و اندیشه

روح خدا و جهنم!

پرسش و پاسخ

آیا خدا از روحش در ما دمیده است یا این کنایه است؟ اگر روح خدا در انسان دمیده شده باشد و به جهنم وارد شود آیا درسته که روح خدا عذاب می بیند؟!

نخست باید دانست؛ محال است دارنده ی روح خدا، اهل جهنّم باشد. بلکه انسان اهل جهنّم فقط ظاهر انسانی داشته است؛ امّا از نظر روحی، «کالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ» همانند چهارپایان و بلکه پست تر بوده اند». افراد بشر، در ابتدا دارای چند مرتبه از روح هستند؛ روح حیات جمادی، روح حیات نباتی و روح حیات حیوانی و روح حیات بشری. ولی استعداد دریافت دو مرتبه ی دیگر را هم دارند، که اوّلی روح حیات ایمانی، و دومی، روح القدس است؛ که روح الله هم نامیده می شود. لذا اگر افراد خودشان را به مرحله ی نفخ روح ایمان برسانند تازه انسان می شوند. امّا هنوز به مرحله «نفخت فیه من روحی» نرسیده اند. اگر کسی به این مرحله برسد که روح القدس در او دمیده شود، خلیفة الله می شود و معصوم از سوی خدا نامیده می شوند؛ امّا برخی ها در گذر زمان، آن را دارا می شوند که معصوم به عصمت اکتسابی می شوند. و روشن است که معصوم (دارنده ی روح الله) اهل جهنّم نخواهد بود.بنا بر آنچه گفته شد، «روح القدس» است؟ این روح، اختصاص به اولیای الهی و خلیفة الله دارد. خداوند درباره حضرت آدم(ع) فرموده است: «فَإِذا سَوَّیتُهُ وَ نَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُوحی فَقَعُوا لَهُ ساجِدین»[ ص (38)، آیه 72.]؛«هنگامی که او (آدم) را نظام بخشیدم و از روح خود در او دمیدم، برای او به سجده افتید!»
توجّه شود که این نفخ روح، در حضرت آدم(ع) بوده که خلیفة الله است.
درباره ی این روح، روایات فراوانی موجود است که به سه مورد آن اشاره می کنیم:
«عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ کنْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَذَکرَ شَیئاً مِنْ أَمْرِ الْإِمَامِ إِذَا وُلِدَ قَالَ وَ اسْتَوْجَبَ زِیارَةَ الرُّوحِ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاک أَ لَیسَ الرُّوحُ جَبْرَئِیلَ فَقَالَ جَبْرَئِیلُ مِنَ الْمَلَائِکةِ وَ الرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنَ الْمَلَائِکةِ أَ لَیسَ اللَّهُ یقُولُ تَنَزَّلُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ»؛ «ابو بصیر گفت در خدمت حضرت صادق علیه السّلام بودم صحبت از امام شد و از هنگام تولدش و اینکه در شب قدر روح بر او نازل می شود؛ عرض کردم: فدایت شوم مگر روح همان جبرئیل نیست؟ فرمودند: جبرئیل از ملائکه است و روح موجودی بزرگتر از ملائکه است؛ مگر خداوند در این آیه نمی فرماید تَنَزَّلُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ».
امام صادق (ع) فرمودند:
«فِی الْأَنْبِیاءِ وَ الْأَوْصِیاءِ خَمْسَةُ أَرْوَاحٍ رُوحُ الْبَدَنِ وَ رُوحُ الْقُدُسِ وَ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ رُوحُ الشَّهْوَةِ وَ رُوحُ الْإِیمَانِ وَ فِی الْمُؤْمِنِینَ أَرْبَعَةُ أَرْوَاحٍ أَفْقَدَهَا رُوحَ الْقُدُسِ رُوحُ الْبَدَنِ وَ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ رُوحُ الشَّهْوَةِ وَ رُوحُ الْإِیمَانِ وَ فِی الْکفَّارِ ثَلَاثَةُ أَرْوَاحٍ رُوحُ الْبَدَنِ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ رُوحُ الشَّهْوَةِ ثُمَّ قَالَ رُوحُ الْإِیمَانِ یلَازِمُ الْجَسَدَ مَا لَمْ یعْمَلْ بِکبِیرَةٍ فَإِذَا عَمِلَ بِکبِیرَةٍ فَارَقَهُ الرُّوحُ وَ رُوحُ الْقُدُسِ مَنْ سَکنَ فِیهِ فَإِنَّهُ لَایعْمَلُ بِکبِیرَةٍ أَبَداً»[ بحار الأنوار، ج 25، ص55.]؛ «در انبیاء و اوصیاء پنج روح است: روح بدن و روح القدس و روح القوة و روح الشهوة و روح الایمان. و در مؤمنین چهار روح است که روح القدس را ندارند ولی دارای روح بدن و روح قوت و روح شهوت و روح ایمانند و در کفار سه روح است روح بدن و روح قوت و روح شهوت. سپس فرمودند: روح ایمان با بدن هست تا وقتی که شخص مرتکب گناه کبیره ای نشده وقتی کبیره ای انجام داد روح از او جدا می شود ولی روح القدس در هر کس بود هرگز گناه کبیره انجام نمی دهد».
«عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ(ع) قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْعَالِمِ فَقَالَ یا جَابِرُ إِنَّ فِی الْأَنْبِیاءِ وَ الْأَوْصِیاءِ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِیمَانِ وَ رُوحَ الْحَیاةِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ یا جَابِرُ عَرَفُوا مَا تَحْتَ الْعَرْشِ إِلَی مَا تَحْتَ الثَّرَی ثُمَّ قَالَ یا جَابِرُ إِنَّ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ یصِیبُهَا الْحَدَثَانُ إِلَّا أَنَّ رُوحَ الْقُدُسِ لَا یلْهُو وَ لَا یلْعَبُ»؛ «جابر از حضرت باقر(ع) نقل کرد که فرمودند: در انبیاء و اوصیاء پنج روح است روح القدس و روح الایمان و روح الحیاة و روح القوة و روح الشهوة؛ به وسیله روح القدس می دانند آنچه زیر عرش تا زیر زمین است. سپس فرمودند: ای جابر! این ارواح دستخوش تغییر قرار می گیرند ولی روح القدس اهل لهو و لعب نیست».[ بحار الأنوار، ج 25، 55]این روح القدس همان روحی است که خداوند متعال آن را به خود نسبت داد و آن را تنها در انبیاء و اولیاء قرار داده است؛ آنگاه که حضرت آدم(ع) خلقت یافت، خدا او را مفتخر به روح القدس نمود تا خلیفة الله شده و افضل از ملائک شود. آن گاه بود که ملائک امر شدند تا در برابرش سجده کرده و اظهار کوچکی نمایند. چنان که خداوند متعال فرمود:
«فَإِذا سَوَّیتُهُ وَ نَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُوحی فَقَعُوا لَهُ ساجِدینَ»[ ص (38)، آیه 72.]؛
«هنگامی که حضرت آدم را شکل دادم و ساختم و از روح خود در او دمیدم، برای او به سجده افتید».
بنا بر آنچه گفته شد، فرشتگان در برابر انسانی که دارای روح القدس می باشد سر تعظیم فرود می آورند. اما انسان های خطاکار و تبهکار مورد لعن فرشتگان هستند و سزاوار جهنم می باشند و چنین انسان هایی از روح مقدس بی بهره اند، در حالی که خداوند متعال نیز با نسبت دادن روح القدس به خودش، قداست و تقرّب آن روح را نمایان ساخته است. همان گونه که با عبارت «بیت الله» قداست کعبه را نمایان ساخته است.

روح خدا و جهنم!

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا