فلسفه حجاب و شبهات
بسم الله الرحمان الرحیم سلام علیکم بنده یسری مکاتبات با شما عزیزان داشتم و از راهنمایی هاتون بهره بردم
باتوجه به نکاتی که در نامه های قبلی خودم با کدهای ۱۱۵۳۵۱۲ و ۱۱۵۳۶۱۵ و ۱۱۵۴۴۹۹ داشتم
در باره مشکل من و همسرم در رابطه با حجاب و آرایش کردن از شما درخواست راهنمایی کردم و شماهم منو راهنمایی کردید
الان ازتون تقاضا میکنم که درباره ذلیل حجاب و رعایت اون بمن نکاتی رو بگید و مخوصا شبهاتی که مطرح هست درباره حجاب و حتی همسرم بعضی از این حرفها رو بمن میگه که مثلا حجاب من مربوطه بمنه یچیز شخصیه و ربطی به دیگران نداره و یا مثلا اگر من آرایش کنم و دیگران نگاه کنن مشکل اونهاست یا اینکه من زیاد مقید نیستم
ازاین دست شبهات و سخنان که حجاب رو در سطح خیلی کوچک و شخصی تنزل میدن منو راهنمایی کنید
ممنونم منتظر پاسختون هستم.
یاعلی.
باسلام واحترام حضورپرسشگرگرامی؛الف ) فلسفه حجاب «وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِنَّ»نور (24)، آیه 31.؛
«و زینت خود را جز آن مقدار که نمایان است، آشکار نکنند و [ اطراف ]روسرى هاى خود را بر سینه خود افکنند [ تا گردن و سینه با آن پوشانده شود]».
«حجاب»، در لغت به معناى پرده، حاجب و پنهان کردن است و در اصطلاح «پنهان کردن زن خود را از دید مرد بیگانه است». آنچه دین اسلام بر زنان لازم دانسته، همان پوشش است که در متون دینى و در کلام فقیهان، از آن به ستر، پوشش، ساتر و پوشاننده تعبیر شده است.
حجاب و پوشش پیش از اسلام، در میان برخى از ملّت ها – از جمله ایران باستان و قوم یهود و شاید در هند – مطرح و از آنچه که در قانون اسلام آمده، سخت تر بوده است.مطهرى، مرتضى، مسأله حجاب، ص 21. این دستور در دین اسلام، حدود سال هاى چهارم و پنجم تشریع گردیده است.باید توجه داشت که هر چند سال نزول آیات حجاب و پوشش، در کتب تفسیر و تاریخ ثبت نشده است؛ ولى با توجه به اینکه از یک سو این آیات در سورهاى احزاب و نور آمده و سوره احزاب از نظر ترتیب نزول پیش از سوره نور و بعد از سوره آل عمران قرار دارد و از سوى دیگر طبق نقل تفسیر نمونه سوره آل عمران در بین سالهاى دوم و سوم نازل گردیده است، مى توان به خوبى حدس زد که سوره احزاب در سال هاى چهارم و پنجم نازل گردیده است.
بنابر این آیه حجاب در این سال ها تشریع گردیده است. (محتواى این سوره نیز مؤید این مسأله
مى باشد).
حجاب، یکى از احکام ضرورى اسلام به شمار مى آید و شیعه و سنى بر آن، اتفاق نظر دارند. خداوند متعال در این باره سه آیه نور (24)، آیه 31 و احزاب (33)، آیه 59 و 33.در شهر مدینه، نازل کرده و در دو مورد آن، به مسأله پوشش بانوان اشاره کرده است.نور (24)، آیه 31 و احزاب (33)، آیه 59. علاوه بر این، احادیث بسیارى درباره اهمیت و چگونگى حجاب نقل
شده است. حضرت على علیه السلام مى فرماید: «پوشیدگى زن به حالش، بهتر است و زیبایى اش را پایدارتر مى سازد».«صِیانَةُ الْمَرأَةِ اَنْعَمُ لِحالِها وَ اَدْوَمُ لِجَمالِها»: مستدرک الوسائل، ج 14، باب 70.
پوشش براى زن دو هدف و فلسفه اساسى دارد:
1. مصونیت زن، در برابر طمع ورزى هاى هوس بازان.
2. پیشگیرى از تحریکات شهوانى و تأمین سلامت و بهداشت جامعه.احزاب (33)، آیه 59.
در زمینه حجاب و پوشش، توجه به چند نکته بایسته است:
یکم. زن باید بدن و زیور آلات و آرایش خود و هر آنچه را که نزد عرف زینت محسوب مى شود، در برابر مرد نامحرم بپوشاند و تنها دست و صورت از آن استثنا شده است.
دوم. هر چند دین اسلام نسبت به نوع و رنگ و حتى دوخت لباس، تأکید چندانى ندارد و تنها به اصل پوشش اعم از چادر، مانتو و مانند آن – تکیه کرده است ؛ ولى روشن است که لباس نباید تنگ، محرّک، نازک، بدن نما و باعث جلب توجّه گردد. از این رو چادر برترین پوشش به شمار مى آید. از مواردى که مشکى بودن آن مکروه نیست؛ بلکه نشانه وقار و متانت است، چادر و عبا مى باشد که در روایات به آن اشاره شده است.
سوم.پرهیز از نرمش در سخن که باعث طمع نامحرم شود و متانت در راه رفتن و استفاده نکردن از کفش هایى که باعث توجه نامحرم مى گردد، بخشى از حجاب زن را تشکیل مى دهد.
چهارم. گرچه پوشش کامل براى مرد واجب نیست ؛ ولى نگاه زن به بدن او حرام است. همان گونه که پوشش صورت و دست ها تا مچ بر زن، واجب نیست؛ ولى نگاه مرد به آن از روى شهوت حرام است.
ب ) بی حجابی من به خودم ربط داره مردها نگاه نکنند!
انسان از دیر باز برای حفظ نظام اجتماعی و ادامه حیات بشری خود ناگزیر از وضع قوانین مشخص اجتماعی بوده است. هر چند که این قوانین باز دارنده و ایجاب کننده به خودی خود محدودیت هایی را برای افراد به وجود می آورد، ولی آنچه مسلم است قوانینی که قانون گذاران مصلح و متعهد به مبانی و اصول اخلاقی وضع می نمودند در جهت منافع جمعی انسان ها بوده است، از این رو تخلف و عدم تمکین به این قوانین در بسیاری موارد نه تنها موجبات ضرر به قانون شکن؛ بلکه سلامت روانی و زیستی دیگران را نیز در مواردی به مخاطره می انداخت.
با این نگاه و مقدمه بحث خود را در خصوص یکی از قوانین مهم دینی و اجتماعی به عنوان حجاب و عفاف پی می گیریم. سؤالات بی شماری در خصوص این قانون الهی در ذهن بعضی افراد وجود دارد که نیاز به کنکاش و تحقیق جدی دارد، از جمله اینکه اصولاً فایده و اثر این قانون چیست؟ آیا این قانون دینی و اجتماعی تنها مختص به جامعه زنان است یا اینکه مردان نیز به نوبه خود ملزم به رعایت آن هستند؟
الزامات قوانین راهنمایی و رانندگی صرفاً برای آقایان!
در ابتدای این نوشتار سخن از قانون به میان آمد، برای نمونه اگر قدری در خصوص قوانین راهنمایی و رانندگی دقت شود می توان این چنین بیان داشت، که همه افراد در حفظ و رعایت این قانون اجتماعی یکسان هستند، نمی توان بین جامعه زنان و مردان در اجرای آن فرق گذاشت؛ چرا که عدم رعایت این قانون نه تنها سلامت شخص بلکه سلامت دیگران را نیز در معرض تهدید قرار می دهد. با نگاهی اجمالی به سایر قوانین مدنی و اجتماعی می توان این عمومیت و عدم استثناء پذیر بودن را استخراج کرد.
از جمله این قوانین، قانون حجاب و عفاف است. از آنجا که رعایت حجاب محصول نهایی حیا و عفت درونی است؛ به راستی نمی توان به خاطر بعضی از خصوصیات زنانگی و زیبایی های خدادادی حجاب و عفاف را تنها مختص به این قشر از جامعه دانست و مردان را از آن جدا کرد. هر چند که رعایت حجاب به طور معمول برای زنان لازم تر و زیباتر به نظر می رسد، ولی به طور قطع نمی توان قواعد اخلاقی را صرفاً برای جامعه زنان شایسته دانست و مردان را از آن مستثنی نمود.
در روایات علاوه بر زیبا دانستن حیا برای زنان، مردان نیز مورد توجه قرار گرفته اند، کما اینکه در روایت از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است: «اَلحَیاءُ عَشَرَةُ أَجزاءٍ تِسعَةٌ فِى النِّساءِ و َواحِدٌ فِى الرِّجالِ؛ [2] حیا ده جز دارد، نه جزء آن در زنان است و یک جزء در مردان» و همچنین در روایت نقل شده است در روایتی از پیامبراکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) نقل شده است که فرمودند: «کسی که لباس شهوت انگیز بپوشد، خداوند در روز قیامت لباس ذلت بر تنش می کند و سپس او را به آتش می اندازد.»[1]با اندک توجهی در مفهوم این روایت متوجه خواهیم شد که ممنوعیت لباسهای شبهه ناک و شهوت برانگیز تنها مختص به زنان نیست. در روایت دیگری از امام حسین (علیه السلام) در حدیث نقل شده است که فرمودند: مَنْ لَبِسَ ثَوْباً یُشْهِرُهُ کَساهُ اللهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ ثَوْباً مِنَ النّارِ؛ [3] هر کس لباس شهرت و انگشت نما از هر جهت – بپوشد، خداوند او را در روز قیامت لباسى از آتش مى پوشاند.» یقین لباس های زننده ای که بعضی از آقایان می پوشند می تواند یکی از مصادیق لباس شهرت باشد، چرا که به خاطر عدم رعایت حیا در نحوه پوشش، موجب انگشت نما شدن شان در جامعه می شود.
بی حجابی من به خودم ربط داره مردها نگاه نکنند!
یکی دیگر از شبهات قابل تأملی که از سوی بعضی افراد مطرح می شود این است که بی حجابی من به خودم ربط دارد، اگر آقایان منحرف می شوند نگاه نکنند!
این سخن گفتاری پر از ایراد و مخالف با آموزه های دینی و اسلامی است. قبل از بیان ادله ی روایی و قرآنی جواب این ادعا را نیز با یک مثال و پرسش پی می گیریم.
در مثال رانندگی در خیابان، آیا شخص راننده می تواند با این تفکر که ماشین وسیله شخصی هر کسی محسوب می شود، از اینرو مجاز است، به هر شکل و هر سرعتی در خیابان های شهر تردد نماید و یا اینکه اگر دیگران در معرض خطر هستند مواظب خودشان باشند و جلوی ماشین ها عبور ننمایند. هر انسان با درایتی این نوع استدلال را رد می نماید و صاحبان این چنین تفکری را دور از عقل سلیم خطاب قرار می دهند.
در خصوص حجاب نیز به همین منوال است. ما نمی توانیم با بهانه های واهی با سیمای دور از حیا و حجاب منظر و اساس زندگی اجتماعی را دستخوش اختلالات روانی و آثار سوء خودنمایی و تبرج نماییم؛ چرا که با این رویکرد و روش نا مناسب، ما فکر و اندیشه دیگران را از مسیر اخلاقی دور نموده و موجبات تقویت و تشویش هیجانات نفسانی و شیطانی دیگران را موجب می شویم، این در حالی است که بر اساس آموزه های دینی و اسلامی همه افراد جامعه در مقابل یکدیگر مسئول هستند.
از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) نقل شده است که فرمودند: «کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِه ؛ [4] به راستی که همه شما حافظ و سرپرستید و همه شما جوابگوی مردم زیردست خود هستید».
از طرفی بی حجابی بر اساس آموزه های قرآنی یکی از نواهی و محرمات اسلامی به حساب می آید و افراد اجازه گسترش و شیوع آن را در جامعه ندارند، به عبارت دیگر با این استدلال که حجاب من به خودم ربط دارد دیگران نگاه نکنند، نمی توان مجوز شیوع و گسترش بی حجابی را در جامعه داد، کما اینکه خداوند متعال در خصوص شیوع گناه در جامعه می فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ؛[النور/۱۹] کسانى که دوست دارند زشتکارى در میان آنان که ایمان آورده اند، شیوع پیدا کند، براى آنان در دنیا و آخرت عذابى پر درد خواهد بود، و خدا [ست که ] مى داند و شما نمى دانید».
آثار سوء و خطرناک بی حجابی در آخرت
اگر آثار سوء بی حجابی در اجتماع برای افراد بی حجاب اهمیتی نداشته باشد و خود را مسئول آسیب های اجتماعی بی حجابی ندانند، سزاوار است به خاطر مصونیت خود از عذاب های هولناک و سخت قیامت از این ناهنجاری دینی و اجتماعی خودداری نمایند.
1-گرفتار شدن در آتش دوزخ: «وَ نَهَى النبی (صلی الله علیه و اله) أَنْ تَتَزَیَّنَ الْمَرْأَةُ لِغَیْرِ زَوْجِهَا فَإِنْ فَعَلَتْ کَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یُحْرِقَهَا بِالنَّار؛[5] پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله) نهی کرد از اینکه زن خود را برای غیر شوهرش آرایش نماید اگر چنین کند بر خداوند سزاوار است که او را در آتش بسوزاند».
2-آویزان شدن با مو در آتش: در روایت مخصوص معراج گزیده های هولناکی در خصوص افراد بی حجاب بیان شده است که ذهن را به تفکر و اندیشه وا می دارد. در پاره ای از احادیث شب معراج نقل شده از که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) فرمودند: «وَ رَأَیْتُ امْرَأَةً مُعَلَّقَةً بِشَعْرِهَا یَغْلِی دِمَاغُ رَأْسِهَا؛[6] و زنی را دیدم که به موهای سرش آویزان بود و مغز سر او به جوش و غلیان در آمده بود.»
سخن آخر
رعایت قانون حجاب و عفاف در روابط اجتماعی علاوه بر اینکه یک وظیفه دینی و الهی است، یک وظیفه و مسئولیت اجتماعی نیز می باشد که عدم رعایت و توجه به آن می تواند تهدیدی برای خود شخص و البته خطری جدی برای سایرین و اطرافیان باشد.
پی نوشت ها:
[1]. ابراهیم امیری، ترجمه مکارم اخلاق، ص116.
[2]. من لایحضر الفقیه، ج3 ، ص468 ، ح4630.
[3]. الکافى، ج6، ص445، ح 4.
[4]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار(للشعیری)، ص119.
[5]. الأمالی( للصدوق)، ص423.
[6]. بحار الأنوار، ج 8، ص309، ح75.
موفق ومؤید باشید.
فلسفه حجاب و شبهات