دین و اندیشه

طغیان و طمع

پرسش و پاسخ

انسان طمع کار و طغیانگر است یعنی چه؟؟

الف ) تعریف طمع طمع درلغت: ضد یأس و نا امیدی است. (لسان العرب )طمع در قرآن کریم : تمایل نفس به چیزی به خاطر اشتهایی که به آن دارد ( راغب اصفهانی المفردات فی غریب القرآن ) خداوند متعال درقران کریم می فرماید:«. إِنَّا نَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ لَنا رَبُّنا خَطایانا أَنْ کُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِینَ/ ما طمع داریم که پروردگارمان گناهانمان را بیامرزد به همین جهت اولین کسى هستیم که ایمان آوردیم »(شعرا:51)طمع در اصطلاح علم اخلاق : تمایل داشتن به گرفتن حق یا مالی یاجاهی است ،که در اختیار دیگری قرار دارد، تا آن را به سوی خود انتقال دهد ،به حق باشد یا باطل ،در راه آن اقدام عملی بکند یا نه ، در نتیجه طمع دارای مراتب مختلف است . طمع کاربنابر این طمع کار کسی است که میل به مال و جمع آوری آن از دست دیگران دارد و به عبارتی توقع داشتن اموال مردم را دارد.
در حدیثی از امام علی بن الحسین(ع)، نخستین سرچشمه گناه و معصیت پروردگار تکبر ذکر شده بود که گناه بزرگ ابلیس بود و به خاطر آن به فرمان خدا پشت کرد و از کافران شد; سپس حرص و طمع به عنوان دومین سرچشمه گناه و ترک اولی از ناحیه آدم و حوا معرفی شده بود و بعد از این دو، حسد بود که سرچشمه گناه بزرگ فرزرند آدم(قابیل) گردید و برادرش هابیل را به قتل رسانید. (سفینة البحار، جلد 2، صفحه 458(ماده کبر).)
نه تنها در داستان آدم که در طول تاریخ انبیاء و مبارزات آنان با اقوام منحرف، آثار منفی رذیله حرص و طمع به خوبی نمایه است، در تاریخ گذشته و امروز اقوام مختلف دنیا نیز مشاهده می کنیم که حرص و فزون طلبی، سرچشمه انواع جنایات و جنگها و خونریزی ها، قتل و غارت ها و پشت کردن به اصول انسانی و فضایل اخلاقی است.
تعریف طغیان
طاغوت (جمع آن طواغیت) در لغت از مادّه طَغَی یَطغَی است و به کسی که در شرّ و معصیت فراتر از حد خود قدم بردارد، طاغی و طاغوت گفته شده است.[رجوع کنید به جوهری، ذیل «طَغا»؛ ابوهلال عسکری، ص155.]مصدر این واژه، طُغیان نیز به معنای تجاوز از حد و اندازه خود است. ایزوتسو (ص149) طغیان را با استکبار مترادف دانسته و آن را به رودخانه‌ای تشبیه کرده است که آب آن به قدری بالا می‌آید که از کرانه‌های آن لبریز می‌شود. این معنا مجازاً به استکبار و هر نوع غروری که به عصیان بینجامد، اطلاق می‌گردد.
واژه‌ای قرآنی به معنای طغیان‌گر و متجاوز از حدود، به‌ خصوص حدود دینی و اخلاقی. واژه طاغوت هشت بار در قرآن کریم ذکر شده است.
علامه طباطبایی در تفسیر شریف المیزان ذیل آیات 6و 7سوره علق می فرماید:
(کلا ان الانسان لیطغی ):(چنین نیست که انسان شکرگزار باشد، بلکه طغیان می کند)
(ان ر اه استغنی ):(به خاطر اینکه خود را بی نیاز می بیند)
می خواهد بفرماید: در برابر این همه نعماتی که خدای تعالی به بشر اختصاص داده ،واجب است که انسان شکرگزار باشد، اما او به جای شکر، کفر و طغیان می کند،چون طبعا ظلوم و کفرانگر است ،(ان الانسان لظلوم کفار/ بدرستی که انسان ستمگر وکفران پیشه است). و علت این طغیان و کفرانگری این است که او خود را بی نیاز از پروردگار خودمی بیند و می پندارد، (پروردگاری که او را آفریده و سراپای او را غرق در نعمت نموده )و دلیل این پندار غلط، این است که انسان به خود و هواهای نفسانی خود می پردازد و دل به اسباب ظاهری دنیا می بندد، و در نتیجه از پروردگارش غافل می شود و خود را از اوبی نیاز می بیند و طغیان می کند. (خلاصه تفسیر )

طغیان و طمع

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا