ظلم در قرآن
این طور که من دیدم تمام جاهایی که در قرآن کلمه «یظلمون» آمده منظور ظلم به خود است. آیا در جایی از قرآن از ظلم به دیگران مطلبی آمده است؟
انواع ظلم در قرآنقرآن کریم در حدود ۲۹۰ آیه در مورد پیکار با ستم و ستمکاری و دفاع از ستمدیدگان با صراحت قاطعانه بیان فرموده است، اما وجوهی را که قرآن در باب ظلم بیان کرده میتوان در چند وجه خلاصه کرد: [۷]← ظلم به معنای شرک«(آری) آنها که ایمان آوردند و ایمان خود را با شرک و ستم نیالودند، ایمنی تنها از آن آنهاست و آنها هدایتیافتگانند.» [۸]← گناهی که آلوده به شرک نباشد«هر کس از حدود الهی تجاوز کند به خویشتن ستم کرده؛ تو نمیدانی…» [۹]← به معنی کشتار ناحقچنانکه خداوند متعال میفرماید:«و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز حقّ. و آنکس که مظلوم کشته شده، برای ولیش سلطه ( و حق قصاص) قرار دادیم؛ اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است.» [۱۰]← زیان زدن و بی انصافی
و ابر را سایبان شما کردیم و من و سلوی بر شما فرو فرستادیم، از پاکیزه های آنچه روزیتان کردهایم بخورید، و بر ما ستم نکردند، بلکه بر خویش ستم میکردند. [۱۱]و ما بر آن ها ستم نکردیم بلکه خودشان ستمکار بودند. [۱۲]← انکار آیات قرآن و دزدی
هرکه اعمال وزن شده اش سبک آید، آنان کسانی هستند که به خودشان زیان زده اند، چرا که به آیات ما ستم میکردند. [۱۳]گفتند: سزایش آناست که هر که جام در بار وی یافت شد او خودش سزای آن است. ما ستمکاران را اینگونه کیفر می دهیم. [۱۴]مصادیق ظلم در آیات
خداوند متعال در آیات قرآن کریم، هشتاد و یک گروه را ظالم و ستمگر نامیده است. این افراد و گروهها عبارتند از:
۱- کسانی که زنانشان را نگه میدارند تا آنها را اذیت کنند. [۱۵]۲- گروهی از قوم گوساله پرست حضرت موسی (علیهالسّلام) (یهود) [۱۶]۳- گروهی از قوم موسی، که سخن خدا را تغییر دادند [۱۷]۴- مشرکان [۱۸]۵- کفران نعمتکنندگان [۱۹]۶- متجاوزین از حدود الهی [۲۰]۷- کفار [۲۱]۸- قوم ثمود [۲۲]۹- یاریکنندگان ظالمان [۲۳]۱۰- خورندگان مال یتیم با زور و کلک [۲۴]۱۱-کسانی که به خدا دروغ میبندند [۲۵]۱۲-تکذیبکنندگان پیامبران الهی [۲۶]۱۳- کسانی که از غیرخدا و پیامبر و احکام اسلامی داوری میطلبند [۲۷]۱۴-تهمتزنندگان به پیامبران الهی [۲۸]۱۵- قوم نوح [۲۹]۱۶- انکارکنندگان آیات الهی [۳۰]۱۷- مسخرهکنندگان و لقب زشتدهندگان به مومنان [۳۱]۱۸- دوستان ستمگران [۳۲]۱۹- کسانیکه مرتد میشوند [۳۳]۲۰- بدکاران [۳۴]۲۱- قاتلان [۳۵]۲۲- کسانیکه زیرسلطه یهودیان و مسیحیان میروند [۳۶]۲۳- کسانیکه عیسی را پسرخدا میدانند [۳۷]۲۴- تجاوزکنندگان از حق و دستورات الهی [۳۸]۲۵- شهادت دهندگان و قسم خوردگان دروغ [۳۹]۲۶- تکذیبکنندگان پیامبراسلام و آیات الهی [۴۰]۲۷- طردکنندگان مومنان [۴۱]۲۸- منافقین [۴۲]۲۹- درخواستکنندگان عذاب الهی [۴۳]۳۰- ایرادگیرندگان به آیات الهی [۴۴]۳۱- ترککنندگان امر به معروف و نهی از منکر، [۴۵] (طبق روایات)
۳۲- گمراهکنندگان مردم [۴۶]۳۳- فسادکنندگان در زمین [۴۷]۳۴- نزدیکشدگان به درخت ممنوعه در بهشت [۴۸]۳۵- گناهکاران [۴۹]۳۶- دوزخیان [۵۰]۳۷- گوسالهپرستان بنیاسرائیل [۵۱]۳۸- فرعونیان و کفار قریش [۵۲]۳۹- کسانیکه افراد نابرابر را با هم برابر میکنند [۵۳]۴۰- منافقان و پیروانشان [۵۴]۴۱- کسانیکه مبنای کارهایشان باطل است [۵۵]۴۲- کسانیکه بر اساس علم و آگاهی به تکذیب یا تایید نمیپردازند [۵۶]۴۳- کسانیکه به خدا دروغ میبندند [۵۷]۴۴- کسانیکه حرف باطل میزنند [۵۸]۴۵- پرداختکنندگان خمس و زکات [۵۹]۴۶- همجنس بازان [۶۰]۴۷- دزدان [۶۱]۴۸- مخالفان پیامبران [۶۲]۴۹- پیروان شیطان [۶۳]۵۰- پیروان مکتب غیرالهی [۶۴]۵۱- قوم شعیب [۶۵]۵۲- لجاجتکنندگان در برابر حق [۶۶]۵۳- کارگزاران طاغوت [۶۷]۵۴- شیطانپرستان [۶۸]۵۵- انسانهای بیتقوا [۶۹]۵۶- کسانیکه قانون الهی را زیرپا میگذارند و میشکنند [۷۰]۵۷- کسانیکه با بشارتها و انذار پیامبران بیدار نمیشوند [۷۱]۵۸- ترک اولیکنندگان [۷۲]۵۹- سنگدلان [۷۳]۶۰- پرستشکنندگان غیرخدا [۷۴]۶۱- فرعونیان [۷۵]۶۲- کسانیکه از هواوهوس خود پیروی میکنند [۷۶]۶۳- کسانیکه به دعوت انبیا توجه نمیکنند [۷۷]۶۴- کسانیکه دل مردم بیگناه را میسوزانند [۷۸]۶۵- غافلان [۷۹]۶۶- گناهکاران [۸۰]۶۷- منحرفین از راه حق [۸۱]۶۸- زشتکاران [۸۲]۶۹- تعدیکنندگان به حق دیگران [۸۳]۷۰- کسانیکه خود و خانوادههایشان را جهنمی کردهاند [۸۴]۷۱- پیرویکنندگان از هوسهای جاهلان [۸۵]۷۲- تکبرکنندگان [۸۶]۷۳- شیطان [۸۷]۷۴- عالمان بیعمل [۸۸]۷۵- تحریفکنندگان کتاب الهی و کتمان صفات پیامبر اسلام [۸۹]۷۶- بخیلان [۹۰]۷۷- طغیان کنندگان در برابر دستورات الهی [۹۱]۷۸- استفاده کنندگان نادرست از نعمتهای الهی [۹۲]۷۹- خیانتکنندگان در امانات [۹۳]۸۰- قاتلان انبیاء [۹۴]۸۱- دوستان و همنشینان با بدها [۹۵]اکنون بد نیست که بدانیم از نظر قرآن مجید، که همان نظر خداوند سبحان است، ظالمترین افراد و گروهها چه کسانی هستند؟
این شناخت، به ما کمک میکند که وضع اندیشه، گفتار و کردارمان را با آیات وحی تطبیق دهیم و چنانچه متصف به یکی از این صفاتی که خداوند متعال درباره ظالمان ذکر فرموده هستیم، توبه کنیم، گناهانمان را با انجام کارهای صالح جبران کنیم و از این رذیله مهلک و خانمان برانداز، جدا دوری گزینیم.
پانویس:
۷. دامغانی، حسین بن محمد، قاموس قرآن، تهران، بنیاد علوم اسلامی، ۱۳۶۱، چ اول، ج۲، ص۷۸.
۸. انعام/سوره۶، آیه۸۲.
۹. طلاق/سوره۶۵، آیه۱.
۱۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۳.
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۵۷.
۱۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۶.
۱۳. اعراف/سوره۷، آیه۹.
۱۴. یوسف/سوره۱۲، آیه۷۵.
۱۵. بقره/سوره۲، آیه۲۳۱.
۱۶. بقره/سوره۲، آیه۵۴.
۱۷. بقره/سوره۲، آیه۵۹.
۱۸. بقره/سوره۲، آیه۱۶۵.
۱۹. بقره/سوره۲، آیه۵۷.
۲۰. بقره/سوره۲، آیه۲۲۹.
۲۱. بقره/سوره۲، آیه۲۵۴.
۲۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۵۹.
۲۳. انعام/سوره۶، آیه۱۲۹.
۲۴. نساء/سوره۴، آیه۱۰.
۲۵. آل عمران/سوره۳، آیه۹۴.
۲۶. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۳.
۲۷. نور/سوره۲۴، آیه۵۰.
۲۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۸.
۲۹. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۴.
۳۰. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۹.
۳۱. حجرات/سوره۴۹، آیه۱۱.
۳۲. ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱۱.
۳۳. آل عمران/سوره۳، آیه۸۶.
۳۴. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۲.
۳۵. مائده/سوره۵، آیه۲۹.
۳۶. مائده/سوره۵، آیه۵۱.
۳۷. مائده/سوره۵، آیه۷۲.
۳۸. مائده/سوره۵، آیه۱۰۷.
۳۹. مائده/سوره۵، آیه۱۰۷.
۴۰. انعام/سوره۶، آیه۳۳.
۴۱. انعام/سوره۶، آیه۵۲.
۴۲. حشر/سوره۵۹، آیه۱۷.
۴۳. انعام/سوره۶، آیه۵۸.
۴۴. انعام/سوره۶، آیه۶۸.
۴۵. انعام/سوره۶، آیه۱۲۹.
۴۶. انعام/سوره۶، آیه۱۴۴.
۴۷. اعراف/سوره۷، آیه۵.
۴۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۹.
۴۹. اعراف/سوره۷، آیه۴۱.
۵۰. اعراف/سوره۷، آیه۴۴.
۵۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۴۸.
۵۲. انفال/سوره۸، آیه۵۴.
۵۳. توبه/سوره۹، آیه۱۹.
۵۴. توبه/سوره۹، آیه۴۷.
۵۵. توبه/سوره۹، آیه۱۰۹.
۵۶. یونس/سوره۱۰، آیه۳۹.
۵۷. هود/سوره۱۱، آیه۱۸.
۵۸. هود/سوره۱۱، آیه۳۱.
۵۹. انعام/سوره۶، آیه۱۲۹.
۶۰. هود/سوره۱۱، آیه۸۳.
۶۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۷۵.
۶۲. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۳.
۶۳. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۲.
۶۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۷.
۶۵. حجر/سوره۱۵، آیه۷۸.
۶۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۲.
۶۷. کهف/سوره۱۸، آیه۲۹.
۶۸. کهف/سوره۱۸، آیه۵۰.
۶۹. مریم/سوره۱۹، آیه۷۲.
۷۰. انبیا/سوره۲۱، آیه۱۱.
۷۱. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۶.
۷۲. انبیاء/سوره۲۱، آیه۸۸.
۷۳. حج/سوره۲۲، آیه۵۳.
۷۴. حج/سوره۲۲، آیه۷۱.
۷۵. شعرا/سوره۲۶، آیه۱۱.
۷۶. قصص/سوره۲۸، آیه۵۰.
۷۷. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۷.
۷۸. صافات/سوره۳۷، آیه۶۳.
۷۹. زمر/سوره۳۹، آیه۲۴.
۸۰. غافر/سوره۴۰، آیه۱۸.
۸۱. شوری/سوره۴۲، آیه۲۱.
۸۲. شوری/سوره۴۲، آیه۲۲.
۸۳. شوری/سوره۴۲، آیه۴۱.
۸۴. شوری/سوره۴۲، آیه۴۵.
۸۵. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۹.
۸۶. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۰.
۸۷. حشر/سوره۵۹، آیه۱۷.
۸۸. جمعه/سوره۶۲، آیه۵.
۸۹. جمعه/سوره۶۲، آیه۷.
۹۰. حدید/سوره۵۷، آیه۲۴.
۹۱. انسان/سوره۷۶، آیه۳۱.
۹۲. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۳۴.
۹۳. احزاب/سوره۳۳، آیه۷۲.
۹۴. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۲.
۹۵. ق/سوره۵۰، آیه۲۹.
منبع : سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «ظلم و ستم- آثار اعمال در قرآن».
ظلم در قرآن