دین و اندیشه

رسیدن به فطرت. زدودن غفلت از فطرت

پرسش و پاسخ

راه ها و روش های رسیدن به فطرت چیست ؟(لطفا مفصل شرح دهید )

فطرت در همه انسانها وجود دارد و رسیدن به فطرت در حقیقت همان زدودن غفلت و بی توجهی از فطرت می باشد و آنچه موجب زدودن موانع فطرت می شود, بعد از آگاهی و بیداری, عبارت است از: توبه, زهد, ریاضت, مراقبه, محاسبه, تقوای الهی و … . پیامبران الهی که برای شکوفایی فطرت مبعوث می شوند, نخست با تلاوت آیات الهی, انسان ها را بیدار می کنند سپس با زدودن موانع, زمینه رشد و تکامل آنها را فراهم می کنند, پس از آن، به انسان ها کتاب و حکمت می آموزند: «یَتلوا عَلیهم ایاته و یُزکیهِم و یُعلمهم الکِتاب والحِکمة» آل عمران/164. انسان با آگاهی متوجه می شود, خطر انحراف از فطرت چیست وقتی متوجه خطر شد در مرحله اول توبه می کند و سعی می کند توبه او خالص و نصوح باشد و با این توبه هم, آثار فکر بد و اعمال آلوده گذشته را از بین ببرد و هم, با تلاش و کوشش, راه رشد را فراهم نماید.
پس از آن که انسان سالک توبه کرد و با توجه تام به سوی خدا بازگشت, باید تلاش کند تا با حالت زهد و بی رغبتی به دنیا و با اعراض از شیطان که موجبات فریفته شدن انسان را فراهم می کند, دل را غبار روبی نموده آن را حرم محبت خدا قرار داده و به سلامت آن راه یابد؛ زیرا در عالم قیامت کسانی بهره مند می شوند که از قلب سلیم برخوردار باشند چنان که قرآن فرمود: «یَوم لایَنفع مالٌ و لابَنون إِلا مَن أَتی الله بِقَلب سلیم؛ شعراء/88 و 89. روز قیامت نه مال و نه فرزندان, هیچ کدام سودی ندارند, فقط کسانی که دارای قلب سلیم هستند, طرفی می بندند».
برای رسیدن به مقام زهد و بی رغبتی از هر چه غیر محبت خداست نیازمند به ریاضت و ورزش است, تا جان سالک ورزیده شود و جان ورزیده به بارگاه شهود حق بار می یابد. چنان که حضرت امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «إِنَما هِی نَفسی أَروضها بالتقوی؛(نهج البلاغه, نامه 45) من نفس خود را با تقوا ریاضت می دهم». انسانی که با تقوا خود را ریاضت داده, نفس سرکش او رام شده و راه فرشته منشی را طی می کند, قوای مادون او مطیع عقل عملی می شود و فضایل را در زندگی فردی و جمعی پیاده می کند.
بعد از ریاضت و تمرین برای رسیدن به مقام شهود باید پیوسته مراقب خویشتن بود تا مبادا بیگانه به حریم دل راه یابد و زمینه های انحراف وی را فراهم نماید. در کنار آن، لازم است از خود محاسبه به عمل آورد و ملاحظه کندآیا تمام کارهای او در مسیر حق است یا نه؟ قرآن کریم افزون بر دستور مراقبت و محاسبت, رعایت تقوا را لازم می داند. چنان که فرمود: «یا أَیها الَّذِین امَنوا اتَّقوا الله ولِتنظر نفس ما قَدَّمت لِغد واتقوا الله»حشر/18. در این آیه کوتاه، قبل و بعد از محاسبه کلمه تقوا را مطرح کرده است. یعنی انسان قبل از محاسبه که مرحله مراقبه باشد باید تقوا را رعایت کند, تا حسنات و سیئات را ملاحظه کند و حب نفس او را وادار به داوری به سود خود نکند.
حاصل آن که سالک :
نخست باید پرهیزکارانه مراقب باشد تا کار خلاف نکند.

ثانیا: پرهیزکارانه تمام افعال و اعمال جوارحی و جوانحی را ضبط نماید و مراقب باشد تا چیزی از یاد او نرود.

ثالثا: پرهیزکارانه تمام آنها را جمع بندی کرده در داوری هرگز به سود نفس و زیان عقل راشیانه یا مرتشیانه حکم نکند.

رابعا: اگر در محاسبه خود را کامیاب یافت شاکر باشد.

خامسا: طبق قضای صحیح و داوری عادلانه اگر حسنات او بر سیئات او افزون بود توفیق چنین نعمتی را از خدا بداند و راه افزایش حسنه را ادامه دهد.

سادسا: اگر نتیجه قضای عادلانه افزایش سیئات بود، فورا با توبه و انابه ترمیم کند و مدام در طی چنین منازلی باشد.
برگرفته از همین پایگاه پرسمان و
آیة الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن ج 12 (فطرت در قرآن)
به نقل از سایت تبیان

رسیدن به فطرت. زدودن غفلت از فطرت

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا