قرارداد مشارکت در ساخت 10 چالش و راهکار
قرارداد مشارکت در ساخت، به دلیل پیچیدگیهای حقوقی و مالی، نیازمند شفافیت در تعیین سهم طرفین، تعهدات، زمانبندی و کیفیت ساخت است تا از اختلافات جلوگیری نماید.
پرتقال برای پرتقال ^^^^^^^
قرارداد مشارکت در ساخت یکی از مهمترین و پرکاربردترین قراردادها در زمینه ساختوساز است که بین مالک زمین و سازنده منعقد میشود. این قرارداد به دلیل پیچیدگیهای خاص خود ممکن است با ابهامات و چالشهایی همراه باشد که در صورت عدم توجه کافی، منجر به اختلافات حقوقی و مالی بین طرفین شود. در ادامه با کمک وکیل پایه یک دادگستری تهران در گروه حقوقی دادارمنش به بررسی برخی از این ابهامات و راهکارهای رفع آنها میپردازیم.

۱ . تعیین سهم الشرکه
یکی از مهمترین ابهامات در قرارداد مشارکت ساختمانی، تعیین دقیق سهم هر یک از طرفین (مالک و سازنده) در پروژه نهایی است. این سهم معمولاً بر اساس ارزش زمین و هزینههای ساخت تعیین میشود، اما در برخی موارد، عدم شفافیت در محاسبات یا تغییرات در هزینهها میتواند منجر به اختلاف شود. برای جلوگیری از این مشکل، توصیه میشود:
- ارزش زمین و هزینههای ساخت به درستی محاسبه و در قرارداد ذکر شود.
- از کارشناسان املاک و مهندسین مجرب برای ارزیابی دقیق این موارد استفاده شود.
۲. تعهدات طرفین
تعهدات مالک و سازنده باید به طور واضح و دقیق در قرارداد بیان شود. برای مثال، مالک موظف است زمین را بدون معارض و با کلیه مستندات قانونی تحویل دهد، در حالی که سازنده مسئولیت اجرای پروژه، تهیه مصالح و رعایت استانداردهای ساخت را بر عهده دارد. برای رفع این ابهام، توصیه میشود:
- کلیه تعهدات، از جمله ضمانتهای اجرایی، به تفصیل در قرارداد قید شود.
۳. زمانبندی پروژه
زمانبندی دقیق مراحل ساخت، از جمله تخریب، اسکلتبندی، نازککاری و تحویل نهایی، از نکات کلیدی قرارداد مشارکت در ساخت است. عدم رعایت زمانبندی یا تغییرات غیرمنتظره در پروژه میتواند منجر به اختلافات مالی و حقوقی شود. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است:
- زمان هر مرحله به دقت تعیین شود.
- جریمههای دیرکرد روزانه در قرارداد گنجانده شود.
۴. کیفیت مصالح و استانداردهای ساخت
استفاده از مصالح بیکیفیت یا عدم رعایت استانداردهای ساخت، یکی از چالشهای رایج در قراردادهای مشارکت ساختمانی است. برای رفع این ابهام، توصیه میشود:
- نوع، کیفیت و برند مصالح مورد استفاده به طور دقیق در قرارداد ذکر شود.
- نظارت مستمر بر روند ساخت توسط ناظران مستقل انجام شود.
۵. حل اختلافات
در صورت بروز اختلاف، عدم تعیین مرجع حل اختلاف در قرارداد میتواند فرآیند رسیدگی را طولانی و پیچیده کند. برای رفع این ابهام، بهتر است:
- مکانیزمهایی مانند داوری یا میانجیگری در قرارداد پیشبینی شود تا اختلافات به سرعت و با حداقل هزینه حل شوند.
۶. شرایط فورس ماژور
حوادث غیرمترقبه مانند زلزله، سیل یا تغییرات قوانین دولتی ممکن است اجرای پروژه را با مشکل مواجه کند. برای رفع این ابهام، توصیه میشود:
- شرایط فورس ماژور و نحوه برخورد با آنها به طور واضح در قرارداد مشخص شود.

۷. انتقال سند مالکیت
انتقال سند مالکیت به نام سازنده در مراحل مختلف پروژه، یکی از چالشهای رایج در قراردادهای مشارکت ساخت است. برای رفع این ابهام، بهتر است:
- مراحل انتقال سند به طور دقیق در قرارداد مشخص شود.
۸. پیشفروش واحدها
در برخی موارد، سازنده ممکن است واحدها را پیشفروش کند، اما این موضوع میتواند منجر به اختلاف با مالک شود. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است:
- شرایط پیشفروش و سهم هر یک از طرفین به تفصیل در قرارداد مشارکت در ساخت ذکر شود.
۹. ضمانت اجرایی
عدم تعیین ضمانتهای اجرایی برای تعهدات طرفین ممکن است منجر به نقض قرارداد شود. برای رفع این ابهام، توصیه میشود:
- ضمانتهایی مانند وجهالتزام یا حق فسخ در قرارداد گنجانده شود.
۱۰. تقسیمنامه
تقسیمنامه یکی از اسناد مهم در قرارداد مشارکت ساختمانی است که سهم هر یک از طرفین در واحدهای ساخته شده را مشخص میکند. برای رفع این ابهام، بهتر است:
- تقسیمنامه به دقت و با تایید مراجع قانونی تنظیم شود.
در پایان
قرارداد مشارکت در ساخت به دلیل پیچیدگیهای خاص خود، نیازمند دقت و شفافیت در تنظیم است. برای جلوگیری از ابهامات و اختلافات، توصیه میشود:
- از وکیل مجرب و مسلط به دعاوی مربوط به مشارکت در ساخت مانند وکیل ملکی گروه حقوقی دادارمنش در تهران استفاده شود.
- کلیه جزئیات قرارداد به طور دقیق و واضح در متن قرارداد بیان شود.
با سپاس فراوان از وکلای توانمند و متعهد گروه حقوقی دادارمنش که با دانش و تجربهی ارزشمند خود، زمینهساز نگارش این مقاله شدند. برای مطالعه بیشتر، میتوانید به سایت گروه حقوقی دادارمنش به آدرس www.dadarmanesh.com مراجعه کنید و از مطالب تخصصی و خدمات حقوقی این گروه بهرهمند شوید.