احکام شرعی

حکم تقلید کردن از دو یا چند مرجع تقلید

احکام تقلید - حکم تقلید کردن از دو یا چند مرجع تقلید

سایت راشدون بخش احکام شرعی: در مطلب قبلی به اینکه “کدام مرجع تقلید اعلم است” پاسخ دادم، و در ادامه احکام تقلید به این سوال پاسخ می دهم که حکم تقلید کردن از چند مرجع چیست؟ آیا می توان از چند مرجع تقلید کرد؟ در ادامه بطور که به این پرسش پاسخ می دهیم پس تا انتها مطلب بخوانید.

آیا می شود دو مرجع تقلید داشت؟

در ویدیو زیر حجت‌الاسلام وحیدپور به این سوال پاسخ می دهند، بعد دیدن ویدیو ادامه مطلب را نیز بخوانید:

حکم تقلید از چند مرجع؛ آیا می توان از دو یا چند مرجع تقلید کرد؟

همه مراجع (به جز آیت الله وحید خراسانی):

تبعيض در تقليد در صورت تساوى دو يا چند مجتهد جايز است؛ به عنوان مثال مى‏توان در مسائل نماز و روزه، از مجتهدى و در خمس از مجتهد ديگر و در ازدواج از شخص سومى تقليد كرد. اما در مسائلى كه به هم‏ مربوط است- چنانچه اخذ به فتواى آنان باعث بطلان عمل و يا مخالفت قطعى شود- تبعيض جايز نيست؛ مانند اينكه در احكام نجاست بدن و لباس، به فتواى مجتهدى و در احكام لباس نماز گزار به فتواى ديگرى عمل كند.(نورى، استفتاءات، ج 2، س 11 و ج 1، س 4؛ امام، استفتاءات، ج 1، س 8 و 9؛ مكارم، استفتاءات، ج 2، س 11؛ تبريزى، استفتاءات، س 42؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 11 و 12؛ صافى، جامع‏الاحكام، ج 1، 13 و 14، خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 18؛ بهجت، وسيلةالنجاة، ج 1، م 4 و توضيح‏المسائل، م 5؛ سيستانى، تعليقات على العروة، م 13 و 33.)

آيت الله وحيدخراسانی:

تبعيض در تقليد جايز نيست و در صورت تساوى دو يا چند مجتهد، بايد به فتواى كسى عمل كند كه نظرش مطابق با احتياط است. در غير اين صورت بين آن دو جمع كند (مثل اينكه يكى به شكسته شدن نماز و ديگرى به تمام فتوا داده است كه بين آن دو جمع مى‏كند). اگر احتياط ممكن نبود و يا مشقّت داشت، مى‏تواند از يكى از آنان تقليد كند.(وحيد، توضيح‏المسائل، م 4.)


تبصره 1. حكم بالا در تبعيض ابتدايى است؛ يعنى، جايگاه اين اختيارى كه براى مقلّد منظور شده، به پيش از عمل باز مى‏گردد و اگر بخواهد بعد از عمل، به فتواى مجتهد ديگر رفتار نمايد، در اين صورت حكم رجوع و عدول را پيدا مى‏كند.


تبصره 2. طبق فتواى آيةاللَّه بهجت و آيةاللَّه سيستانى، در صورتى تبعيض در تقليد جايز است كه مجتهدان در تقوا و ورع نيز مساوى باشند.

تقلید از چند مرجع طبق نظرات آیت الله مکارم شیرازی

تقلید از دو مجتهد

سؤال:اگر دو مجتهد مساوى باشند، آیا مکلّف مى تواند در یک مسئله از یک مجتهد و در مسئله دیگر از مجتهد دیگر تقلید کند؟

پاسخ:تبعیض در تقلید، در صورت تساوى دو مجتهد مانعى ندارد، ولى در عملِ واحد از یک نفر تقلید کند، زیرا در بعضى از موارد مبتلا به اشکال مى شود.

تقلید از مرجع دیگر فقط در یک مسأله

سؤال: آیا در مورد یک مساله میتوان به مرجع دیگری در مورد همان مساله رجوع کرد؟

پاسخ:در صورتی که در آن مسأله طبق فتوای مرجع تقلیدش عمل نکرده یا عمل کدره ولی مرجعش فتوای صریح ندارد بلکه احتیاط واجب دارد می تواند به فتوای مرجع دیگری که پس از مرجع او اعلم از دیگران است عمل کند.

رجوع در چند مسأله به مرجع تقلید دیگر

سؤال:بعضى از فقها در مسئله سودهاى بانکى و نیز چند مسئله دیگر، که محلّ ابتلاى من است، با مرجع اینجانب اختلاف نظر دارند، آیا در این چند مسئله مى توانم به مرجع دیگرى رجوع کنم؟

پاسخ:در مسایلى که از کسى تقلید کرده اید، باید باقى بمانید; مگر این که ثابت شود نفر دوم اعلم است و یا مرجع شما در آن مسئله احتیاط کند، که در این مورد رجوع به غیر جایز است.

تخصصی شدن مرجعیت در زمینه های مختلف

سؤال:با توجّه به پیشنهاد برخى از شخصیّتها، در زمینه تخصّصى شدن مرجعیّت تقلید، نظر خود را در این باره بفرمایید. تخصّصى شدن مراجع تقلید در زمینه هاى مختلف علمى چه حکمى دارد؟

پاسخ:در صورتى که هر یک از آنها در بخشى از فقه اعلم باشند، و ضوابط مرجعیّت بر آنها تطبیق کند، اشکال ندارد.

عمل به رأی اکثریت

سؤال:در رساله هاى عملیّه نوشته شده است که از باید مجتهد اعلم تقلید کرد، از آن جایى که تشخیص و تعیین فرد اعلم در میان مجتهدین براى اهل علم و خبره مشکل و براى عوام محال و ممتنع است، آیا مى توان در مسائل مورد اختلاف به جاى تقلید از یک شخص معیّن، رأى اکثریت را ملاک عمل قرار داد؟

پاسخ:رأى اکثریت کافى نیست، اگر اعلم ثابت است باید در مسائل اختلافى از او تقلید کرد و اگر ثابت نیست مردم مخیّر هستند.

تقلید بعضی مسائل از مجتهد دیگر

سؤال:در بعضى از مسائل مربوط به حرفه پزشکى، نظر علما با هم مغایر است. کدام فتوا حجّت است؟ آیا مى شود در مسایل پزشکى از یک مرجع، و در موضوعات دیگر ـ مثل عبادات ـ از مرجع تقلید دیگرى تقلید کرد؟

پاسخ:مانعى ندارد.

رجوع به مجتهد دیگر در حکم شکستن روزه به حرام

سؤال: اگر شخصی به حرام روزه ی واجب ماه رمضان خود را بشکند میتواند فقط در این مسئله به مجتهد دیگری رجوع کند تا کفاره جمع نشود؟

پاسخ:اشکالی ندارد.

رجوع به مجتهد دیگر در احتیاط واجبی که به آن عمل کرده

سؤال:اگر شخصی پس از این که یک بار و یا چند بار از معظم له در مسائلی که ایشان احتیاط واجب کرده اند تقلید نمود، آیا می تواند به مرجع دیگری در این زمینه (مسائل احتیاط واجب تقلید شده: رجوع کند؟

پاسخ:اشکالی ندارد.

اگر در مورد حکم تقلید از چند مرجع نظر یا سوالی دارید در ادامه همین صفحه در بخش نظرات مطرح کنید.

4.3/5 - (3 امتیاز)

‫10 نظرها

  1. خودم اعتقاد دارم که ایت الله خامنه‌ای اعلم تر هست و میخواهم تغییر دهم از هر کی هم میپرسم میگه برو تحقیق کن، نظر نمیده.
    چه کنم؟

    1. سلام، راههای تشخیص اعلم را توضیح دادیم، ولی می توانید از آیت الله خامنه ای تقلید کنید چون به نظر خیلی از بزرگان ایشان اعلم هستند و مانعی ندارد.

    2. سلام و خدا قوت
      مرجع تقلید بنده آیت الله نوری همدانی است ، ایشان در مورد موضوعی فرمودند : اشکال دارد
      در صورتیکه آیت الله خامنه ای فرمودند: تابعه قوانین جمهوری اسلامی است که قانون هم در این مورد مشکلی را عنوان ننموده است
      آیا میتوانم به فتوای رهبرم در این مورد استناد نمایم

      1. سلام، در صورتی که آیت الله نوری همدانی فتوا نداده باشند و احتیاط واجب دانسته باشند می توانید به مرجع اعلم بعد رجوع کنین.

  2. میشه مرجع تقلید خاصی نداشت اما در برخی از مسائل از یک مرجع و در برخی از مسائل از مرجع تقلید دیگری پیروی کرد در صورتی که نظر ها متفاوت است؟

    1. سلام، باید از مجتهد اعلم تقلید کنید و به این نحوی که شما فرمودید نمی شود مگر اینکه شما تحقیق کنید و به این نتیجه برسید که هر دو مرجع مساوی هستند که در این صورت بالا توضیح دادیم.

  3. سلام من مرجع تقلیدم مکارم شیرازی هستش . ایا میتونم در مورده احکام بانوان غسل کردن در زمان حیض و .‌.. به مرجع تقلید دیگری مراجعه کنم؟

    1. سلام، در احکامی که احتیاط واجب دارند می توانید به مرجع تقلید اعلم بعدی مراجعه کنید.

  4. سلام من مقلد اقای سیستانی هستم در مواقعی که نظر ایشان در دیدن هلال ماه شوال با نظر دیگر مراجع فرق میکند ایا میشود در همین مورد به مرجع دیگری رجوع کرد تا شکستن روزه عمدی محسوب نشود

    1. سلام علیکم با توجه به اینکه آیت الله سیستانی رویت هلال را با چشم مسلح قبول ندارند و می فرمایند که باید با چشم غیرمسلح رویت شود بنابراین اگر در منطقه شما با چشم قابل رویت است بنابراین عید فطر است ولی اگر قابل رویت نیست روی سی ام ماه مبارک رمضان محسوب می شود و نمی توان به مرجع تقلید دیگر عدول کرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا