احکام فطریه و احکام زکات فطره جامع و کامل
در این نوشته احکام فطریه و احکام زکات فطره بصورت جامع و کامل برای شما کاربران محترم گردآوری کرده ایم که شما می توانید ۱۰ دقیقه وقت بگذارید و کامل مطالعه کنید و به احکام فطریه و زکات فطره مسلط شوید. و دیگران را نیز راهنمایی بفرمایید. و اگر حوصله مطالعه ندارید ویدیوی زیر را تماشا کنید.
برای دانستن مبلغ فطریه سال 99 یا زکات فطره ۹۹ اینجا را لمس یا کلیک کنید.
در ادامه نظر برخی از مراجع تقلید بزرگوار در مورد احکام فطریه و احکام زکات فطره ذکر کرده ایم که در ادامه می توانید بخوانید.
احکام فطریه مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای
س: مقدار فطره چقدر است؟
ج) شخص بايد برای خودش و كسانی كه نان خور او محسوب میشوند، برای هر نفر سه كيلو از خوراك مردم (مانند گندم، جو، خرما، كشمش، برنج، ذرت و يا مانند اينها) و يا پول يكی از آنها را به مستحق بدهد.
س: پدرى كه زكات فطره نمىدهد، تكليف زن و فرزند او چه مىشود؟
ج) بر آنان تكليفى نيست و لازم نيست فطره بدهند.
س: زنى كه از تمكين شوهر خود دارى مىكند، آيا زكات فطره او از شوهرش برداشته مىشود؟
ج) خير، بايد شوهرش زكات فطره او را بدهد؛ مگر آنكه نان خور شخص ديگرى باشد.
س: اگر زن به جهت نياز شوهر، در تأمين مخارج زندگى كمك كند؛ چه كسى بايد زكات فطره آنها را بدهد؟
ج) اگر زن نانخور شوهر محسوب شود، بايد شوهر در صورت توانايى زكات فطره خود و همسرش را بدهد و اگر زن نانخور شوهر و كس ديگرى نباشد، بايد خودش زكات فطرهاش را بدهد.
س1: ميهمانی كه فقط شب عيد فطر به خانه انسان بيايد، تكليف فطرهاش چه میشود؟
س2: اگر ميهمان فطره خودش را بدهد، آيا از عهده صاحب خانه ساقط میشود؟
س3: اگر انسان شب عيد فطر ميهمان داشته باشد و صبح متوجه شود كه عيد بوده؛ آيا فطره آنها بر او واجب است؟
ج1) فطره او بر عهده صاحب خانه نيست.
ج2) در فرضی که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده ميزبان ساقط میشود.
ج3) ناآگاهی از رؤيت هلال، تأثيری در حكم پرداخت فطره ندارد لكن گذشت كه فطره ميهمان يك شبه بر عهده خودش میباشد.
س: زكات فطره را بايد از قوت متعارف داد، يا قوت شرعی؟
ج) اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اينها داده شود، كفايت میكند و منحصر به قوت غالب نيست.
س: آيا پرداخت زكات فطره بر كسی كه توان مالی ندارد، واجب است؟
ج) اگر فقير باشد، زكات فطره بر او واجب نيست و اگر سه كيلو گندم و مانند آن و يا قيمت آنها را دارد، مستحب است آن را به عنوان زكات فطره بدهد و چنانچه افرادی تحت تكفل دارد، میتواند آن را به قصد فطره، بين نفرات خانواده دست گردان كنند و بهتر است نفر آخر، آن را به كسی بدهد كه از خودشان نباشد.
س: اگر شخص فطره را كنار بگذارد، میتواند از آن استفاده كند و بعد به جای آن مال ديگری بگذارد؟
ج) خير، بايد همان را كه كنار گذاشته، برای فطره بدهد.
س: زمان كنار گذاشتن فطره و پرداخت آن چه موقع است؟
ج) بعد از اثبات حلول ماه شوال میتواند آن را کنار بگذارد اگر نماز عيد فطر میخواند، بنابر احتياط واجب بايد پيش از نماز پرداخت كند يا كنار بگذارد و اگر نماز عيد نمیخواند، تا ظهر روز عيد فطر مهلت دارد.
س: آيا جايز است زکات فطره را در شهر ديگری بدهيم؟
ج) اگر در محل و شهر خودش مستحق پيدا نشود، میتواند آن را به شهر ديگری ببرد.
س: آيا جايز است پيش از ماه رمضان، فطره را به فقير داد؟
ج) خير، كفايت نمیكند؛ ولی میتواند آن را به عنوان قرض به او بدهد و در روز عيد فطر، طلب خود را بابت فطره حساب كند.
احکام فطریه آیت الله سیستانی
پرسش: مقدار زکات فطره چقدر است؟
پاسخ: برای زکات فطره کافی است برای هر نفر سه کیلوگرم از غذاهای معمول شهرش مانند گندم یا برنج یا جو یا خرما یا کشمش یا ذرت یا مبلغ معادل یکی از آنها را به مستحق بدهد.
پرسش: اگر قبل از عید فطر شخصی از شهر خود به شهر دیگری برود و به خانه کسی برود ایا باید فطریه خود را خودش بدهد یا صاحب خانه دهد ؟
پاسخ: بر میزبان واجب است فطریه مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر وارد بر او شده و نانخور وی – هرچند موقّتاً – محسوب میشود را بپردازد.
مثلا: مهمانی که قبل از غروب آفتاب وارد منزل میزبان شده و شب نیز در منزل او میماند و میزبان هم امکانات رفاهی لازم را برایش فراهم نموده و عهدهدار مخارج او شده است هرچند مهمان چیزی نخورد یا با غذای خودش افطار نماید، بر میزبان واجب است زکات فطره او را بپردازد.
پرسش: آیا کسی که فقیر است باید فطریه بدهد؟
پاسخ: کسی که مخارج سال خود و عیالش را ندارد و کسبی هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و عیالش را بگذراند، فقیر است و دادن زکات فطره بر او واجب نیست.
پرسش: آیا می توان زکات فطریه را به شخص سید داد؟
پاسخ: فطریه سید به سید و غیر سید می رسد ولی اگر سرپرست خانوار (دهنده فطریه) سید نباشد نمی تواند به سید بدهد.
پرسش: اگر فرد در شب عید فطر زکات فطره را جدا کند اما سهواً گم شود یا خرج گردد وظیفه چیست ؟
پاسخ: لازم است بدل آن را بدهد و بنابر احتیاط واجب به نیت قربت مطلقه باشد.
پرسش: اگر در آخرین شب ماه رمضان شخصی سر زده به مهمانی برود آیا زکات فطره او به عهده صاحبخانه است ؟
پاسخ: فطریه مهمانى که پیش از غروب شب عید فطر وارد شده ، و شب را نزد او مانده و ـ هر چند موقتاً ـ نان خور او حساب شود ، بر او واجب است و همچنین ـ بنابر احتیاط ـ اگر پس از غروب شب عید فطر وارد شود و نان خور او شمرده شود، و اگر نه واجب نیست . و کسی که تنها براى افطار شب عید دعوت شده نان خور به حساب نمیآید ، وفطره اش بر صاحبخانه نیست.
پرسش: من در آمریکا مشغول به تحصیل هستم می خواستم در مورد زکات فطریه بپرسم که به چه صورت و چه مقدار باید بپردازم. آیا می توانم این مبلغ را نگهدارم و وقتی برگشتم به ایران به افراد نیازمند بدهم؟
پاسخ: می توانید به فامیلهای خود در ایران وکالت دهید که از طرف شما از اموال خودتان زکات فطره را پرداخت کنند و اگر در ایران پول نداشته باشید می توانید از آنها بخواهید که به شما قرض دهند سپس آن را بعنوان زکات فطره با وکالت از طرف شما به فقیر بدهد. و مقدار آن ۳ کیلو گندم یا برنج یا قیمت آن در ایران.
پرسش: شخصی در غذاخوری بدون اطلاع قبلی که فردا روز عید فطر است میهمانی داده ، بعد از اتمام میهمانی ثابت شده شب عید فطر بوده است آیا زکات فطره میهمانان بر ذمه میزبان می باشد ؟
اگر بر عهده میزبان باشد آیا میهمانان می توانند از میزبان وکالت بگیرند که زکات فطره را خودشان پرداخت کنند؟
پاسخ: مهمانی که تنها برای افطاری دعوت شده و شب نمیماند، نانخور صدق نمیکند و زکات فطره اش بر عهده میزبان نیست.
پرسش: مؤسسه خیریه ای که جهت کمک به خانواده های محروم و مستضعفین تحت پوشش خود از فطریه و کمکهای مردمی استفاده می نماید ، آیا می تواند از این هزینه ها جهت امور اقتصادی خیریه مثل : داروخانه ، درمانگاه ، موادغذایی و مکانهای ورزشی استفاده نماید و سود حاصله را برای این خانواده خرج نماید ؟
پاسخ: بنا بر احتیاط واجب فطریه را فقط می توان به فقرا داد و صرف در مصالح عامه فی سبیل الله محل اشکال است.
پرسش: آیا می توانم فطریه خودم را به یک فقیری که در شهر دیگر منتقل کنم؟
و اگر نمی توانم چه راهی هست ؟پاسخ: به احتیاط واجب اگر در شهر شما فقیر وجود دارد نمی توانید زکات فطره را به شهر دیگری ببرید .
بله می توانید ابتدا از فقیری که در شهر دیگر است وکالت در قبض فطریه بگیرید، سپس فطریه را از طرف او قبض کنید، و بعد وجه را برایش حواله کنید.
پرسش: زمان وجوب فطریه چه وقت است؟
پاسخ: کسی که نماز عید را می خواند بنابر احتیاط واجب زکات فطره را قبل از نماز پرداخت کند، ولی کسی که نماز عید را نمی خواند می تواند پرداخت زکات فطره را تا اذان ظهر روز عید تاخیر بیاندازد.
پرسش: فطریه بر چه کسی واجب می شود؟
پاسخ: بر هر مکلفی واجب است با فرا رسیدن شب عید فطر زکات فطره خود وتمام کسانی که عرفا نانخور او محسوب می شوند را از اموال خود خارج کند، هر چند نفقه آنها بر مکلف واجب نباشد، و مکلف می تواند از روز اول ماه رمضان زکات فطره خود را به فقیر بپردازد.
پرسش: اگر مکلف عمدا یا از روی فراموشی زکات فطره را قبل از ظهر روز عید از اموال خود جدا نکند الان پشیمان شده چیکار کند؟
پاسخ: بنابر احتیاط لازم، وجوب آن ساقط نمی شود، بلکه باید آن را به قصد قربت مطلقه وبدون آن که نیت اداء یا قضا کند به فقیر برساند.
پرسش: اگر مکلف زکات فطره را از اموال خود خارج کرد ولی به خاطر فراموشی قبل از اذان ظهر روز عید آن را به فقیر نرساند وقتی یادش آمد چیکار کند؟
پاسخ: باید بعدا همان را به دست فقیر برساند.
احکام زکات فطره و فطریه آیت الله وحید خراسانی
شرايط وجوب زكات فطره و مقدار آن از غذاى معمول يا قيمت آن
مسأله ۲۰۰۸ ـ كسى كه موقع غروب شب عيد فطر بالغ و عاقل است و فقير و بنده كسى نيست ، به اين معنى كه ماه رمضان را ـ اگر چه به يك آن تا تحقّق غروب ـ با اين شرايط درك كند ، بايد براى خودش و كسانى كه نان خور او هستند ، هر نفرى يك صاع ـ كه تقريباً سه كيلوگرم است ـ گندم يا جو يا خرما يا كشمش يا برنج و مانند اينها به مستحقّ بدهد ، و بنابر احتياط واجب غذاى معمول محلّش باشد ، و اگر پول يكى از اينها را هم بدهد كافيست ، و بنابر احتياط واجب كسى كه وقت غروب شب عيد فطر بى هوش است ، بايد فطره را بدهد.
فطره كسانى كه در غروب شب عيد فطر نانخور انسان حساب مى شوند
مسأله ۲۰۱۰ ـ انسان فطره كسانى را كه در غروب شب عيد فطر نان خور او حساب مى شوند بايد بدهد ، كوچك باشند يا بزرگ ، مسلمان باشند يا كافر ، دادن خرج آنها بر او واجب باشد يا نه ، در شهر خود او باشند يا در شهر ديگر.
تعریف فقیر و زكات فطره او
مسأله ۲۰۰۹ ـ كسى كه مخارج سال خود و عيالاتش را ندارد و كسبى هم ندارد كه بتواند مخارج سال خود و عيالاتش را بگذراند، فقير است، و دادن زكات فطره بر او واجب نيست.
زكات دادن به زنى كه به عقد موقت درآمده اگر فقير باشد
مسأله ۲۰۱۱ ـ اگر كسى را كه نان خور اوست و در شهر ديگر است وكيل كند كه از مال او فطره خود را بدهد ، چنانچه اطمينان داشته باشد كه فطره را مى دهد ، لازم نيست خودش فطره او را بدهد.
ميهمان و كسى كه بدون رضايت صاحبخانه آمده باشد
مسأله ۲۰۱۳ ـ مهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر بدون رضايت صاحبخانه وارد شده و مدّتى نزد او مى ماند ، بنابر احتياط واجب فطره اش را هم خودش و هم ميزبان بدهد ، و همين احتياط در مورد كسى كه انسان را مجبور كرده اند كه خرجى او را بدهد ، بايد رعايت شود.
ميهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر با رضايت صاحبخانه آمده
مسأله ۲۰۱۲ ـ فطره ميهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر با رضايت صاحبخانه وارد شده و در وقت وجوب زكات فطره نان خور او حساب مى شود ، بر او واجب است.
فطره ميهمانى كه بعد از غروب شب عيد وارد مىشود
مسأله ۲۰۱۴ ـ فطره مهمانى كه بعد از غروب شب عيد وارد مى شود ، بر صاحبخانه واجب نيست ، اگر چه پيش از غروب او را دعوت كرده باشد و در خانه او هم افطار كند.
کسی که پيش از غروب بالغ يا عاقل يا بى نياز شود
مسأله ۲۰۱۶ ـ اگر پيش از غروب بچّه بالغ شود يا ديوانه عاقل گردد يا فقير غنى شود ، در صورتى كه شرايط واجب شدن فطره را دارا باشد ، بايد زكات فطره را بدهد.
كسى كه موقع غروب شب عيد فطر ديوانه باشد
مسأله ۲۰۱۵ ـ اگر كسى موقع غروب شب عيد فطر ديوانه باشد ، زكات فطره بر او واجب نيست.
كسى كه پيش از ظهر روز عيد شرايط واجب شدن فطره در او پيدا شود
مسأله ۲۰۱۷ ـ كسى كه موقع غروب شب عيد فطر زكات فطره بر او واجب نيست ، اگر تا پيش از ظهر روز عيد شرطهاى واجب شدن فطره در او پيدا شود ، بنابر احتياط مستحبّ زكات فطره را بدهد.
كسى كه فقط به اندازه يك صاع گندم و مانند آن دارد
مسأله ۲۰۱۹ ـ كسى كه فقط به اندازه يك صاع ـ كه تقريباً سه كيلوگرم است ـ گندم و مانند آن دارد ، مستحبّ است زكات فطره را بدهد ، و چنانچه عيالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را هم بدهد ، مى تواند به قصد فطره آن يك صاع را به يكى از عيالاتش بدهد ، و او هم به همين قصد به ديگرى بدهد ، و همچنين تا به نفر آخر برسد ، و بهتر است نفر آخر چيزى را كه مى گيرد به كسى بدهد كه از خودشان نباشد ، و اگر يكى از آنها صغير باشد ، ولىّ او براى خودش بگيرد ، و آنچه را براى خود گرفته براى صغير به قصد فطره بدهد ، و اگر براى صغير گرفت ـ بنابر احتياط واجب ـ آن را به كسى ندهد.
كافرى كه شب عيد مسلمان شود، يا مسلمانى شيعه شود
مسأله ۲۰۱۸ ـ كافرى كه بعد از غروب شب عيد فطر مسلمان شده ، فطره بر او واجب نيست ، ولى مسلمانى كه شيعه نبوده اگر بعد از ديدن ماه شيعه شود ، بايد زكات فطره را بدهد.
اگر بعد از غروب شب عيد بچهدار شود يا كسى نانخور او شود
مسأله ۲۰۲۰ ـ اگر بعد از غروب شب عيد فطر بچّه دار شود ، يا كسى نان خور او حساب شود ، واجب نيست فطره او را بدهد ، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه فطره كسانى را كه بعد از غروب تا پيش از ظهر عيد ، نان خور او حساب مى شوند بدهد.
كسى كه ديگرى بايد فطره او را بدهد
مسأله ۲۰۲۲ ـ كسى كه ديگرى بايد فطره او را بدهد ، واجب نيست فطره خود را بدهد.
نانخور كسى که پيش از غروب نانخور ديگرى شود
مسأله ۲۰۲۱ ـ اگر انسان نان خور كسى باشد و پيش از غروب نان خور كس ديگر شود ، فطره او بر كسى كه نان خور او شده واجب است ، مثلا اگر دختر پيش از غروب به خانه شوهر رود ، بايد شوهرش فطره او را بدهد.
فطره انسان به كسى واجب باشد و او فطره را ندهد
مسأله ۲۰۲۳ ـ اگر فطره انسان بر كسى واجب باشد و او فطره را ندهد ، احتياط مستحبّ آن است كه اگر واجد شرايط وجوب زكات فطره باشد ، خودش بدهد.
زنى كه شوهر مخارج او را نمى دهد
مسأله ۲۰۲۵ ـ زنى كه شوهرش مخارج او را نمى دهد ، چنانچه نان خور كس ديگر باشد ، فطره اش بر آن كس واجب است ، و اگر نان خور كس ديگر نيست ، در صورتى كه شرايط وجوب در او جمع باشد ، بايد فطره خود را بدهد.
كسى كه فطره او بر ديگرى واجب است و خودش فطره را بدهد
مسأله ۲۰۲۴ ـ اگر كسى كه فطره او بر ديگرى واجب است ، خودش فطره را بدهد ، از كسى كه فطره بر او واجب شده ساقط نمى شود.
دادن فطره كسى كه سيد نيست به سيد
مسأله ۲۰۲۶ ـ كسى كه سيّد نيست نمى تواند به سيّد فطره بدهد ، حتّى اگر سيّدى نان خور او باشد نمى تواند فطره او را به سيّد ديگرى بدهد.
دادن فطره از مال حلال، فطره
مسأله ۲۰۲۸ ـ انسان اگر چه مخارج عيالاتش را از مال حرام بدهد ، بايد فطره آنان را از مال حلال بدهد.
فطره طفلى كه از مادر يا دايه شير مى خورد
مسأله ۲۰۲۷ ـ فطره طفلى كه از مادر يا دايه شير مى خورد ، بر كسى است كه مخارج مادر يا دايه را مى دهد ، ولى اگر مادر يا دايه مخارج خود را از مال طفل بر مى دارد ، فطره طفل بر كسى واجب نيست.
كسى را اجير نمايد و شرط كند كه مخارج آن اجیر را بدهد
مسأله ۲۰۲۹ ـ اگر انسان كسى را اجير نمايد و شرط كند كه مخارج او را بدهد و به شرط خود وفا كند ، بايد فطره او را هم بدهد ، ولى چنانچه شرط كند كه مقدار مخارج او را بدهد ، مثلا پولى براى مخارجش بدهد و به عنوان نفقه نباشد ـ چه به عنوان مزد كارش باشد يا به عنوان ديگرى ـ واجب نيست فطره او را بدهد.
دادن فطره از مال حلال، فطره
مسأله ۲۰۲۸ ـ انسان اگر چه مخارج عيالاتش را از مال حرام بدهد ، بايد فطره آنان را از مال حلال بدهد.
كسى بعد از غروب شب عيد فطر يا پيش از آن بميرد
مسأله ۲۰۳۰ ـ اگر كسى بعد از غروب شب عيد فطر بميرد ، بايد فطره او و عيالاتش را از مال او بدهند ، ولى اگر پيش از غروب بميرد ، واجب نيست فطره او و عيالاتش را از مال او بدهند.
كسى را اجير نمايد و شرط كند كه مخارج آن اجیر را بدهد
مسأله ۲۰۲۹ ـ اگر انسان كسى را اجير نمايد و شرط كند كه مخارج او را بدهد و به شرط خود وفا كند ، بايد فطره او را هم بدهد ، ولى چنانچه شرط كند كه مقدار مخارج او را بدهد ، مثلا پولى براى مخارجش بدهد و به عنوان نفقه نباشد ـ چه به عنوان مزد كارش باشد يا به عنوان ديگرى ـ واجب نيست فطره او را بدهد.
كسى بعد از غروب شب عيد فطر يا پيش از آن بميرد
مسأله ۲۰۳۰ ـ اگر كسى بعد از غروب شب عيد فطر بميرد ، بايد فطره او و عيالاتش را از مال او بدهند ، ولى اگر پيش از غروب بميرد ، واجب نيست فطره او و عيالاتش را از مال او بدهند.
احکام زکات فطره آیت الله مکارم شیرازی
معيار تعيين خوراک برای پرداخت فطره
پرسش :آیا در پرداخت زکات فطره خوراک شخصی خود انسان ملاک می باشد؟
پاسخ :در زكات فطره خوراك شخصى خود انسان ملاك نيست بلكه خوراك معمولى اهل شهر و يا محل ملاك است؛ بنابراين، كسى كه هميشه برنج مىخورد مىتواند زكات فطره را از گندم بدهد.
میزان زکات فطره قابل پرداخت به فقیر
پرسش :چه مقدار می توان به فقیر زکات فطره پرداخت؟
پاسخ :احتياط واجب آن است كه به فقير بيشتر از مخارج سالش و كمتر از يك صاع (تقريباً سه كيلو) داده نشود.
وقت اداى زكات فطره
پرسش :وقت پرداختن زکات فطریه چه زمانی است؟
پاسخ :وقت اداى زكات فطره، روز عيد فطر قبل از انجام نماز است؛ بنابراين، كسى كه نماز عيدفطر را مىخواند بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد، ولى اگر نماز عيد را نمىخواند مىتواند تا ظهر روز عيد تأخير بيندازد.
استحباب پرداخت زکات فطره توسط فقير
پرسش :پرداخت زکات فطره توسط شخص فقیر چه حکمی دارد؟
پاسخ :مستحب است شخص فقيرى كه فقط به اندازه يك صاع (تقريباً سه كيلو) گندم يا مانند آن دارد زكات فطره را بدهد و چنانچه عيالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را بپردازد، مىتواند آن يك صاع را به قصد فطره به يكى از آنان بدهد و او هم با همين قصد به ديگرى مىدهد، تا نفر آخر و بهتر است بعداً آن را به كسى بدهند كه از خودشان نباشد و اگر يكى از آنها صغير است ولى او به جاى او بگيرد و بعد به شخص ديگرى دهد.
شرایط وجوب زکات فطره
پرسش :زکات فطره به چه شرایطی واجب می گردد؟
پاسخ :زكات فطره بر تمام كسانى كه قبل از غروب شب عيد فطر بالغ و عاقل و غنى باشند واجب است، يعنى بايد براى خودش و كسانى كه نانخور او هستند، هر نفر به اندازه يك صاع (تقريباً سه كيلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو يا خرما يا برنج يا ذرت و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از اينها را بدهد كافى است.
اعتبار قصد قربت در زکات فطره
پرسش :آیا باید در هنگام پرداخت زکات فطره، قصد قربت نمود؟پاسخ :در زكات فطره مانند زكات مال قصد قربت لازم است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خدا زكات فطره بدهد و نيّت فطره نيز شرط است.
حکم زکات فطره دانشجویان خوابگاهی
پرسش :زکات فطره دانشجویان خوابگاهی داخل و خارج کشور که در دانشگاه ها تغذیه مى شوند؛ بر عهده چه کسی است؟
پاسخ :با توجّه به این که دانشجویان محترم معمولا غذا خریدارى مى کنند، هر چند با قیمت نازل باشد، زکات فطره بر خودشان است، یا بر کسى که خرجى آنها را مى دهد.
فطره کارگران و کارمندان
پرسش :زکات فطره کارمندان و کارگران به عهده کیست؟
پاسخ :هرگاه انسان كسى را اجير كند و شرط نمايد كه مخارج او را نيز بدهد (مانند خدمتكار) بايد فطره او را هم بدهد، ولى در مورد كارگرانى كه مخارج آنها بر عهده صاحب كار است و اين مخارج جزئى از مزد آنها محسوب مىشود، فطره آنها بر صاحب كار واجب نيست، همچنين در ميهمانخانه ها و مانند آن، كه معمول است كاركنان غذاى خود را در همانجا مىخورند و اين در حقيقت جزء حقوق آنها محسوب مىشود، فطره آنها بر خودشان است، نه بر صاحب كار.
حکم زکات فطره ی سربازان
پرسش :زکات فطره سرباز به عهده کیست؟
پاسخ :مخارج سربازها در سربازخانه ها يا ميدان جنگ بر عهده دولت است، ولى فطره آنها بر دولت واجب نيست و اگر شرايط در خودشان جمع است بايد زكات فطره خود را بدهند.
حکم زکات فطره طفل شير خوار
پرسش :زکات فطره طفل شیر خوار به عهده کیست؟
پاسخ :طفل شير خوارى كه از مادر يا دايه شير مىخورد، فطره او بر كسى است كه مخارج مادر يا دايه را مىپردازد و اگر از اموال خود آن طفل خرجش را بردارند فطره او بر كسى واجب نيست، نه بر خودش و نه بر ديگرى.
حکم زکات فطره زن در صورت عدم دریافت نفقه از شوهر
پرسش :زکات فطره زنی که شوهرش نفقه او را نمی دهد بر عهده کیست؟
پاسخ :زنى كه شوهرش مخارج او را نمىدهد و نانخور ديگرى است فطرهاش بر عهده كسى است كه نانخور او مىباشد و اگر زن غنى است و از مال خود خرج مىكند بايد شخصاً فطره را بدهد.
تعریف شخص غنیّ در احکام شرعی
پرسش :در احکام شرعی به چه کسی غنىّ گفته می شود؟
پاسخ :غنى كسى است كه مخارج سال خود و عيالاتش را دارد، يا ازطريق كسب و كار به دست مىآورد و اگر كسى چنين نباشد فقير است، زكات فطره بر او واجب نيست و مىتواند زكات فطره بگيرد.
وظیفه شخص در صورت عدم پرداخت فطریّه او که بر دیگری واجب شده
پرسش :اگر زکات فطره انسان بر دیگری واجب شده باشد ولی او نپردازد تکلیف چه می باشد؟
پاسخ :اگر زكات فطره انسان بر ديگرى واجب باشد، بر خود او واجب نيست، ولى اگر كسى كه بر او واجب است نپردازد احتياط واجب آن است كه اگر مىتواند خودش بدهد.
حکم پرداخت فطریّه کسی که بعد از غروب نانخور گردیده
پرسش :پرداخت زکات فطره کسی که بعد از غروب شب عید فطر نانخور گردیده، چه حکمی دارد؟
پاسخ :هرگاه بعد از غروب شب عید فطر بچّه دار شود، یا کسى نانخور او گردد مستحبّ است فطره او را بپردازد، ولى واجب نیست.
حکم فطریّه در صورت رفع موانع آن قبل یا بعد از غروب
پرسش :اگر کسی قبل یا بعد از غروب آفتاب، بالغ یا غنی شود زکات فطره بر او واجب می باشد؟
پاسخ :اگر پيش از غروب، بچه بالغ شود، يا ديوانه عاقل گردد، يا فقير غنى شود، بايد زكات فطره را بدهد، ولى اگر بعد از غروب باشد زكات فطره بر او واجب نيست، هر چند مستحب است اگر تا پيش از ظهر روز عيد شرايط حاصل شود زكات فطره را بدهد.
حکم زکات فطره کسی که در هنگام غروب بی هوش باشد
پرسش :اگر شخصى هنگام غروب شب عیدفطر بیهوش باشد آیا زکات فطره از او ساقط است؟
پاسخ :بیهوشی سبب سقوط زکات فطره نمى شود.
حکم زکات فطره کسی که روز آخر ماه فوت کند
پرسش :زکات فطره کسی که روز آخر ماه مبارک رمضان فوت کند چگونه محاسبه و پرداخت می شود؟پاسخ :هرگاه كسى بعد از غروب روز آخر ماه از دنيا برود، بايد فطره او و عيالاتش را از مالش بدهند، ولى اگر پيش از غروب بميرد واجب نيست و در صورتى كه عيالاتش داراى شرايط وجوب فطره هستند خودشان بايد زكات فطره را بپردازند.
حکم زکات فطره جنین
پرسش :آیا باید برای جنین در شکم مادر (چه قبل از دمیده شدن روح یا بعد از آن ) زکات فطره پرداخت نمود؟پاسخ :فطریه بر جنین درون شکم مادر واجب نمی شود.
واریز پول زکات فطره به حساب بانکی
پرسش :اگر پول به حساب بانکی فلان مستحق زکات فطره واریز شود یا به کمیته امداد داده شود و در این صورت عین مال از بین می رود این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ :در این موارد اشکالی ندارد.
جواز خرید کالا از فطریه برای نیازمند
پرسش :آیا می توان با پول فطریه برای خانواده نیازمند، ماشین لباسشویی خرید؟
پاسخ :در صورتی که برای آنها ضرورت داشته باشد مانعی ندارد.
انتقال فطریه به شهر دیگر
پرسش :آیا طبق نظر حضرت آیت الله مکارم شیرازی میتوانم زکات فطریه را در شهر دیگری به مستحق نیازمند بدهم ؟پاسخ :می توانید از طریق حساب بانکی منتقل کنید مگر اینکه فطریه را جدا کرده باشید که باید در همان شهر به فقیر داده شود.
حکم پرداخت زکات فطره به طلبکاران شخص فقیر
پرسش :اگر شخصی به واسطه ورشکستگی و بدهکاری فقیر شود آیا می توان زکات فطره را مستقیماً بابت بدهی او به شخص طلبکار داد یا باید حتماً به دست فقیر برسد؟
پاسخ :در فرض سؤال، پرداخت مستقیم به طلبکاران او مانعی ندارد.
جواز مصرف زکات فطره در غیر غذا
پرسش :آیا فقیر می تواند زکات فطره را در غیر مورد غذا مصرف کند؟پاسخ :اشکالی ندارد.
جواز مصرف زکات فطره برای آزادی زندانیان فقی
پرسش :مصرف زکات فطره برای آزادى افراد فقیرى که بر اثر اشتباهاتى در زندان به سر مى برند، چه حکمى دارد؟
پاسخ :اشکالى ندارد.
حکم مصرف فطریّه برای ساداتی که سرپرست غیر سادات دارند
پرسش :اگر فردی که غیر سید است و سرپرست افراد سادات شده می تواند در صورت فقیر بودن از فطریه غیر سادات استفاده کند مثلا مرد خانواده اى که سیّد بوده فوت کرده باشد، و اکنون خانمش که غیر سیّده است سرپرست خانواده باشد. آیا مى تواند فطریّه غیر سادات را بگیرد، و صرف فرزندان نیازمندش که از سادات هستند نماید؟پاسخ :در فرض سؤال، مى تواند خودش آن را تملّک کند، و بعد براى آنها صرف نماید.
حکم پرداخت زکات فطره به اقوام فقیر
پرسش :آیا می توان زکات فطره را به اقوام فقیر مانند برادر و خواهر داد؟پاسخ :اشکالى ندارد.
حکم فطریّه ساداتی که توسط سرپرست غیر سادات پرداخت می شود
پرسش :همسر من از سادات است و خودم عام هستم، چون فطریه ایشان بر عهده من است آیا حکم فطریه ایشان غیر سید است یا از سادات به حساب می آید؟
پاسخ :فطریه ایشان که بر عهده شماست، فطریه غیر سادات محسوب می شود.
محل مصرف زکات فطریه
پرسش :آیا هر فرد می تواند در هر جا یا مکانی خواست زکات فطریه را مصرف کند؟
پاسخ :احتياط واجب آن است كه زكات فطره را در همان محل مصرف كند، مثلًا نمىتواند براى بستگانش كه در شهر ديگرى هستند بفرستد، مگر اينكه در آن محل مستحقّى پيدا نشود و هرگاه با وجود مستحق فطره را به جاى ديگرى ببرد و تلف شود ضامن است، ولى حاكم شرع مىتواند با توجّه به مصالح نيازمندان اجازه دهد آن را به محلّ ديگرى ببرند.
حکم پرداخت فطریه به زلزله زدگان شیعه
پرسش :آیا زکات فطریه را می توان به زلزله زدگان کشور داد؟
پاسخ :در فرض سؤال، می توان به شیعیان نیازمند داد.
شرايط دریافت کننده ی زکات فطریه
پرسش :آیا فردی که زکات فطریه می گیرد، باید شرایط خاصی داشته باشد؟
پاسخ :زكات فطره را بنابر احتياط واجب بايد فقط به فقرا و مساكين بدهند مشروط بر اينكه مسلمان و شيعه دوازده امامى باشند و به اطفال شيعه كه نيازمند هستند نيز مى توان فطره داد، خواه به مصرف آن ها برسانند يا از طريق ولىّ طفل به آن ها تمليك كنند؛ ولی فقيرى كه فطره مى گيرد لازم نيست عادل باشد، هر چند احتياط واجب آن است كه به شرابخوار و كسى كه آشكارا معصيت كبيره مى كند فطره ندهند و همچنين به كسانى كه فطره را در معصيت خداوند مصرف مى كنند.
حکم پرداخت فطریه به کسي که ادّعاي احتياج مي کند
پرسش :آیا به كسى كه ادّعاى احتياج مى كند مى توان زكات فطره داد؟
پاسخ :به کسی که ادعای احتیاج می کند نمی توان زکات فطره داد، مگر آن که اطمینان حاصل گردد که او فقیر است، یا لااقل از ظاهر حالش گمان پیدا شود و یا بداند سابقاً فقیر بوده و رفع فقر او ثابت نشده باشد.
عدم جواز پرداخت فطره غیر سادات به سادات
پرسش :آیا می توان زکات فطره غیر سادات را به سادات داد؟
پاسخ :كسى كه سيد است نمى تواند از غير سيد زكات فطره بگيرد.
وظیفه فردی که دسترسى به فقير ندارد
پرسش :در صورتی که انسان برای پرداخت فطره، دسترسی به فقیر نداشته باشد وظیفه او چیست؟
پاسخ :اگر دسترسى به فقير ندارد مى تواند مقدارى از مال خود را به نيّت فطره جدا كرده و براى مستحقّى كه در نظر دارد يا براى هر مستحق كنار بگذارد و بايد هر وقت كه آن را مى دهد نيّت فطره نمايد.
حکم پرداخت زکات فطره به نوه یا بالعکس
پرسش :پرداخت زکات فطره به نوه ی نیازمند یا بالعکس آن یعنی به پدر بزرگ یا مادربزرگ نیازمند چه حکمی دارد؟پاسخ :بهتر است فطريه را به نوه يا پدربزرگ و مادربزرگ نپردازند.
حکم پرداخت زکات فطریه به معتاد
پرسش :آیا می توان زکات فطریه را به فردی که دچار اعتیاد است داد؟پاسخ :پرداخت زکات به خود معتاد جايز نيست ولي صرف آن براي درمان او مانعي ندارد، همچنين اگر زن و فرزندي دارد مي تواند به آن ها بدهد مشروط بر اين که فقير شرعي باشند و به مصرف حرام نرسانند و آشکارا گناه نکنند.
حکم پرداخت فطريه به واجب النفقه
پرسش :آیا زکات فطریه را می توان به واجب النفقه داد؟
پاسخ :زکات فطره را به واجب النفقه (پدر، مادر، زن و فرزند) نميتوان داد.
مستحبّات پرداخت زکات فطره
پرسش :در پرداخت زکات فطره، مقدم داشتن چه کسانی مستحبّ می باشد؟پاسخ :مستحب است در دادن زكات فطره خويشاوندان محتاج را بر ديگران مقدم دارد و بعد همسايگان نيازمند را و مستحب است اهل علم و فضل را اگر نيازى داشته باشند بر غير آنها مقدم بشمرد.
وظیفه شخص در صورت آگاهی به فقیر نبودن گیرنده فطریّه
پرسش :اگر به گمان اينكه كسى فقير است به او فطره داده شود و بعد معلوم شود فقير نبوده، تکلیف چیست؟
پاسخ :هرگاه به گمان اينكه كسى فقير است به او فطره دهند و بعد معلوم شود فقير نبوده، مىتواند آن مال را پس بگيرد و به مستحق بدهد و اگر پس نگيرد بايد از مال خودش فطره را بدهد و اگر از بين رفته باشد، در صورتى كه گيرنده فطره مىدانسته آنچه را گرفته زكات فطره است، بايد عوض آن را بدهد و در غير اين صورت عوض بر او واجب نيست و اگر دهنده فطره در تحقيق حال فقير كوتاهى نكرده باشد بر او هم چيزى نيست.
جواز وکالت پرداخت فطریه در شهر دیگر
پرسش :آیا انسان می تواند به فردی در شهر دیگر وکالت بدهد که زکات فطره را از مال خویش بپردازد تا او بعداً به او بدهد؟
پاسخ :در فرض سؤال، مانعی ندارد.
حکم پرداخت زکات فطره به کمیته امداد
پرسش :پرداخت زکات فطره به کمیته امداد چه حکمی دارد؟
پاسخ :فطریه را می توانید به کمیته امداد بدهید.
حکم جمع آوری فطریه دو سال برای عمل جرّاحی بیمار نیازمند
پرسش :عده اي از مومنين در سال گذشته فطريه خود را براي عمل جراحی يک فقير جمع کرده اند، ولی از آنجا که مقدار پول براي عمل کافي نبود و نیز اگر پول را به خود فقير مي دادند ممکن بود خرج کند؛ پول را در بانک گذاشتند تا با زکات فطره امسال، تأمین هزینه عمل جرّاحی فقیر گردد؛ با توجه به این مطلب، این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ :این کار صحیح نبوده است ولی با توجه به اینکه این کار را شروع کرده اید، تمام کنید.
حکم مصرف زکات فطریه در غیر مورد فقرا
پرسش :آیا می توان زکات فطریه را برای غیر فقیر که منافع آن به فقرا برسد مصرف کرد؟
پاسخ :زكات فطره را بنابر احتياط واجب در غير مورد فقرا و مساكين نمىتوان مصرف كرد، همچنين نمىتوان از آن كارخانه هايى تأسيس كرد و منافع آن را در خدمت نيازمندان گذارد، ولى تهيّه سرمايه از آن براى افراد نيازمند به مقدارى كه زندگانى آنها را اداره كند جايزاست.
وظیفه شخص در صورت انداختن سهوی فطریه در صندوق کفّاره
پرسش :اگر کسی فطریه خود را به اشتباه در داخل صندوق کفاره بیندازد وظیفه ی او چیست؟
پاسخ :در فرض سؤال، بنابر احتیاط واجب دوباره بپردازد.
حکم پرداخت زکات مجدد به فقیری که عامل زکات بوده
پرسش :اگر کسی که زکات را جمع آوری می کند فقیر یا مسکین باشد، آیا می توان دو زکات، یکی به خاطر جمع آوری آن و یکی به خاطر این که فقیر است به او داد؟
پاسخ :اشکالی ندارد ولی بیش از حد نیازش نباشد.
حکم پرداخت دیون میّت فقیر از زکات
پرسش :در صورتی که ورثه متمکّن باشند، آیا می توان دیون میّتی که توان پرداخت ندارد را از محل زکات داد؟پاسخ :در صورتی که مالی از خود به ارث گذاشته باشد باید دین او را از اموالش داد و اگر مالی نداشته باشد دین او را می توان از زکات پرداخت کرد.
حکم فطریه ی میهمان
پرسش :پرداخت فطریه ی میهمان به عهده ی چه کسی می باشد؟
پاسخ :ميهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر با رضايت صاحب خانه وارد شده و نانخور او محسوب مىشود (يعنى تصميم دارد مدتى نزد او بماند) دادن زكات فطره او نيز واجب است، امّا اگر فقط براى شب عيد دعوت شده فطره او بر ميزبان واجب نيست و در صورتى كه بدون رضايت صاحب خانه باشد نيز بنابر احتياط واجب فطره او را بدهد، همچنين فطره كسى كه انسان را مجبور كرده است كه خرجى او را بپردازد.
زکات فطره مهمان یک شبه
پرسش :آیا زکات فطره مهمان بر عهده صاحبخانه است؟
پاسخ :فطره ميهمان بر عهده صاحبخانه نيست، مگر اينكه براى چند شب ميهمان او باشد، به طورى كه نان خور او محسوب شود.
معیار نانخور شدن میهمان
پرسش :حداقلّ مدّت زمانى که باید شخصى میهمان صاحبخانه باشد تا نانخور او محسوب شود، چند شبانه روز است؟
پاسخ :در فرض سؤال، چهار پنج روز کافى است.
حکم فطریه مهمانی که فقط شب عید را منزل خود افطار کرده
پرسش :اگر فردی پنج شب قبل از شب عید فطر میهمان شخصى باشد ولی شب عید را در منزل خود افطار کند و دوباره از شب بعد از عید، مهمان همان شخص شود؛ فطریّه او بر عهده کیست؟
پاسخ :فطریّه بر عهده خود اوست؛ ولى احتیاط لازم آن است که از میزبان خود براى پرداخت این فطریّه نیز اجازه بگیرید.
حکم زکات فطره در صورت افطاری دادن فقیر
پرسش :اگر کسی هر شب به فقیری افطاری دهد آیا باید فطریه آنها را بپردازد؟
پاسخ :در فرض سؤال، واجب نیست و با افطاری دادن، کسی نانخور محسوب نمی شود.
حکم پرداخت فطریّه شخصی که قبل از غروب شب عيد فطر نانخور شده
پرسش :کسی که قبل از غروب شب عید فطر نان خور محسوب گردد باید زکات فطره او را پرداخت؟
پاسخ :انسان بايد فطره كسانى را كه قبل از غروب شب عيد فطر نانخور او حساب مىشوند بدهد، خواه بزرگ باشند يا كوچك، مسلمان باشند يا كافر، واجب النفقه باشند يا غير واجب النفقه، نزد او زندگى كنند يا در جاى ديگر.
حکم زکات فطره در صورت اختلاف نظر مرجع تقلید میزبان و میهمان
پرسش :هرگاه میزبان مقلّد حضرتعالى باشد، که فطریّه کسى که فقط شب عید را میهمان اوست بر عهده میزبان نمى داند، و میهمان مقلّد مرجعى باشد که فطریّه چنان شخصى را بر عهده میزبان مى داند، تکلیف فطریّه میهمان چیست؟ همچنین حکم مسأله در صورت عکس فرض بیان شده چه می باشد؟
پاسخ :هرگاه میزبان مقلّد مرجعی باشد، که فطریّه کسى که فقط شب عید را میهمان اوست بر عهده میزبان نمى داند، و میهمان مقلّد مرجعى باشد که فطریّه چنان شخصى را بر عهده میزبان مى داند فطریه بر عهده هیچ کدام نیست ولی در صورتی که عکس این فرض باشد هر دو باید فطریه بپردازند، و مانعى ندارد که یکى از آن دو از دیگرى اجازه بگیرد، که اصالتاً و نیابتاً فطریّه را بپردازد.
حکم زکات فطره روحانیّون مُبلِّغ
پرسش :زکات فطره روحانیّون در ماه مبارک رمضان، که جهت تبلیغ به شهرها و بخش ها و روستاها سفر مى کنند، و غالباً در منزل یکى از اهالى محل سکونت دارند، و لکن هر شب براى افطارى به منزل اشخاص دعوت مى شوند، بر عهده کیست؟
پاسخ :زکات فطره آنها بر هیچ کس واجب نیست مگر این که چند روزى از ایّام آخر ماه رمضان در یک جا باشند، ولى اگر سحرها مرتّباً یک جا باشند، بر عهده صاحب آن منزل است.
حکم اتلاف فطریّه در صورت کوتاهی واسطه
پرسش :اگر زکات فطریّه، به سبب کوتاهی واسطه ی پرداخت آن از بین برود تکلیف چیست؟
پاسخ :واسطه موظف است عوض آن را به شخص نیازمند بدهد.
حکم زکات فطره کسی که قبل از غروب نان خور ديگري شود
پرسش :زکات فطره کسی که قبل از غروب آفتاب نانخور دیگری گردد بر عهده کیست؟
پاسخ :اگر انسان نانخور كسى باشد، ولى قبل از غروب نانخور ديگرى شود، زكات فطره او بر عهده شخص دوم است، مثل اينكه دختر پيش از غروب به خانه شوهر رود كه شوهرش بايد فطره او را بدهد.
منظور از قوت غالب مردم برای مسافر
پرسش :آیا این که قوت غالب شهر مطرح است ایا برای افرادی که برای مدت محدودی در شهر دیگر مسافر می باشد محاسبه آن ها از قوت غالب شهری که در آن مسافر هستند می باشد و یا قوط غالب شهر خود که در آنجا زندگی می کند.
پاسخ :ما قوت غالب شخص را ملاک نمی دانیم و مخیّرند طبق نرخ گندم، برنج یا سایر موارد محاسبه نمایند ولو اینکه قوت غالب آنها چیز دیگری باشد.
جواز وکالت نان خور در پرداخت فطره
پرسش :آیا می توان شخص نانخور را برای پرداخت زکات فطره وکیل کرد؟پاسخ :اگر كسى را كه نانخور اوست و در شهر ديگر زندگى مىكند وكيل نمايد كه از مال او فطره خودش را بپردازد، چنانچه اطمينان و وثوق داشته باشد كه فطره را مىدهد كافى است.
حکم زکات فطره افراد در اردو های چند روزه
پرسش :در مسافرت اردویی مانند اردوی چهل روزه به مشهد مقدس در ماه رمضان، فطریه بر عهده مسئول اردو است؟
پاسخ :اگر اردو بانیان خیر داشته باشد باید آنها بدهند و اگر خودشان پول داده اند بر عهده خودشان است.
وجوب پرداخت فطره از مال حلال
پرسش :چنانچه کسی مخارج زندگی خانواده خود را از مال حرام می دهد تکلیف او در مورد زکات فطره آنها چیست؟پاسخ :هرگاه كسى مخارج عيالاتش را از مال حرام بدهد واجب است فطره آنها را از مال حلال بدهد.
عدم کفایت پرداخت نصف صاع از جنس خوب بجاى يک صاع معمولی
پرسش :آیا می توان به جای پرداخت يك صاع از جنس معمولی، نصف صاع از جنس خوب داد؟
پاسخ :هرگاه به جاى يك صاع، نصف صاع از جنس خوب بدهد بطورى كه قيمتش به اندازه يك صاع جنس معمولى باشد، كافى نيست و اگر آن را به قصد قيمت فطره هم بدهد اشكال دارد.
حکم پرداخت زکات فطره قبل از وجوب آن
پرسش :پرداخت زکات فطره قبل از وجوب آن چه حکمی دارد؟پاسخ :زكات فطره را نمىتوان قبل از ماه رمضان داد و اگر بدهد بايد روز عيد فطر اعاده كند، همچنين احتياط واجب آن است كه در ماه مبارك رمضان هم ندهد، ولى اگر پيش از ماه رمضان يا در ماه رمضان چيزى را به فقير قرض دهد و بعد از آن كه فطره بر او واجب شد طلب خود را به جاى فطره حساب كند مانعى ندارد.
حکم پرداخت زکات فطره از دو جنس متفاوت
پرسش :آیا انسان می تواند زکات فطره را از دو جنس متفاوت بپردازد؟
پاسخ :انسان نمىتواند نصف صاع را از يك جنس (مثلًا گندم) و نصف صاع را از جنس ديگر (مثلًا جو) بدهد، مگر اينكه مخلوط آن دو غذاى معمول آن محل باشد.
حکم پرداخت پول به جاى جنس در زکات فطره
پرسش :آیا در زکات فطره می توان به جای جنس گندم، پول آن را پرداخت کرد؟
پاسخ :در زكات فطره مىتوان به جاى جنس، پول داد، مثلًا حساب مىكند قيمت يك من گندم چه اندازه است؛ پول آن را به همين عنوان به فقير مىدهد، ولى بايد توجّه داشت ملاك، قيمت خرده فروشى در بازار آزاد است نه قيمت عمده فروشى و نرخ رسمى و به تعبير ديگر بايد پولى بدهد كه فقير اگر بخواهد بتواند با آن همان جنس را از بازار بخرد.
لزوم خالص بودن زکات فطریّه
پرسش :اگر زکات فطره ناخالص باشد و با خاک یا چیز دیگری مخلوط شود اشکالی دارد؟
پاسخ :گندم يا چيز ديگرى را كه براى فطره مىدهند بايد مخلوط با خاك و اشياء ديگر نباشد، مگر اينكه بقدرى كم باشد كه به حساب نيايد.
عدم لزوم همجنس بودن زکات فطره که به چند نفر داده می شود
پرسش :آیا كسى كه زكات فطره چند نفر را مى دهد باید همه را از یک جنس بدهد؟
پاسخ :كسى كه زكات فطره چند نفر را مىدهد لازم نيست همه را از يك جنس بدهد و مىتواند (مثلًا) براى بعضى گندم و براى بعضى جو بدهد.
لزوم سالم بودن زکات فطره
پرسش :آیا زکات فطریه را می توان از جنس معیوب داد؟
پاسخ :زكات فطره را از جنس معيوب نمىتوان داد، ولى اگر جايى باشد كه آن جنس خوراك غالب آنها محسوب مىشود اشكال ندارد.
وظیفه شخص در صورت نپرداختن فطریه در زمان وجوب
پرسش :اگر انسان زمانی که زکات فطریه واجب شده، آن را نپردازد و حتی آن را کنار نگذارد وظیفه او چیست؟پاسخ :اگر موقعى كه دادن زكات فطره واجب است فطره را ندهد و كنار هم نگذارد احتياط مستحب آن است كه بعداً به نيّت «ما فىالذّمّه» يعنى بدون اينكه قصد ادا و قضا كند فطره را بدهد.
حکم تعویض مال فطریّه
پرسش :آیا می توان مالی را که به عنوان فطریه کنار گذاشته شده، با مال دیگر تعویض کرد؟
پاسخ :مالى را كه به قصد فطره كنار گذارده، نمىتواند آن را با مال ديگرى عوض كند، بلكه بايد همان را براى فطره بدهد.
حکم نیّت زکات فطره کردن مقداری از مال که ارزش آن از فطریه بیشتر است
پرسش :اگر انسان به مقداری از مالی که ارزش آن از فطریه بیشتر است نیّت فطره کند چه حکمی دارد؟
پاسخ :هرگاه انسان مالى اعم از پول یا کالا دارد كه قيمتش از فطره بيشتر است چنانچه نيّت كند كه مقدارى از آن مال براى فطره است اشكال دارد.
وظیفه شخص در صورت از بین رفتن زکات فطریه
پرسش :اگر مالی که به عنوان فطریه کنار گذاشته ایم از بین برود تکلیف ماچیست؟
پاسخ :هرگاه مالى را كه براى فطره كنار گذاشته از بين برود، چنانچه دسترسى به فقير داشته و كوتاهى كرده بايد عوض آن را بدهد و اگر دسترسى نداشته و در حفظ آن نيز كوتاهى نكرده چيزى بر او نيست.
حکم پرداخت زکات فطره توسط فرزند
پرسش :من دانشجویی هستم که هر سال دو سه ماه تابستان را کار میکنم برای رفع حاجت تحصیلی (خانواده ام فقیر میباشد )و مقداری از درآمدم را به خانواده ام می دهم آیا من باید زکات فطره خانواده ام را بدهم؟ آیا من زکات فطره خودم را می توانم به خانواده خودم بدهم ؟
پاسخ :1- زکات فطره بر شما لازم نیست.(زیرا فقیر می باشند و غنی نمی باشند). 2- در صورت دادن زکات فطره به آن نسبت که هزینه های خانواده را میدهید باید در زکات فطره سهیم باشید. 3- جایز نیست زکات فطره را به خانواده بدهید.(زیرا والدین واجب النفقه می باشند) .
حکم جمع آوری فطریه توسط مسئولین مدارس
پرسش :آیا جمع آوری زکات فطره توسط مسئولین مدارس برای رساندن به خانواده دانش آموزانى که شرعاً مستحقّ هستند جایز می باشد؟
پاسخ :آری، جایز است.
وظیفه شخص در صورت تعویض فطریّه
پرسش :اگر کسی پولی را بابت زکات فطره کنار گذارد امّا در هنگام پرداخت، معادل آن را از دو برگ اسکناس دیگر بپردازد؛ تکلیف شخص نسبت به پول کنار گذاشته شده چیست؟
پاسخ :احتیاط واجب آن است که آن پول را هم به عنوان زکات فطره بپردازد.
علت تفاوت قیمی فطریّه و کفاره با توجه به مقدار وزنی
پرسش :با توجه به این که مقدار فطریه 4 برابر مقدارکفاره از نظر وزن می باشد ولی این تفاوت در قیمت اعلامی از طرف دفتر معظم له مراعات نشده علت این امر چیست؟
پاسخ :در آيات مختلف قرآن که درمورد کفّاره است، اشاره به اطعام شده، مانند کفّاره قسم که مي¬فرمايد { إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساکینَ مِنْ أَوْسَطِ ما مطْعِمُونَ أَهْلیکُمْ } (المائدة، 89) ، که هم اطعام است و هم «من أوسط ما تطعمون» يعني يک غذاي متوسط. و همچنين در مورد کفّاره ظِهار که مي¬فرمايد:{فَإِطْعامُ سِتِّینَ مِسْکِیناً}( المجادلة،4) و يا کفّاره روزه: { وَ عَلَى الَّذینَ یُطیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعامُ مِسْکینٍ } (البقرة، 184) و غير اينها. لذا بايد با مبلغ کفّاره بتوان غذاي متوسطي تهيه کرد؛ و با در نظر گرفتن این امر قیمت اعلامی محاسبه شده است و اطعام مورد نظر در آیه امکان پذیر می گردد مخصوصا در صورتی که چند نفر باشند ولي در فطريه «صاع مِن طعام» (وسائل الشيعة، ج 9، باب أن الواجب في الفطرة… ، ص 339، رقم 12176) است که طعام در لغت عرب معمولاً به گندم گفته مي شود و چون در فطريه به «صاع مِن طعام» تعبير کرده ما به همان مقدار اکتفا کرده و عمل مي کنيم.
حکم پرداخت زکات فطره از طرف امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف
پرسش :آیا پرداخت زکات فطره از طرف حضرت ولىّ عصر عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف امر صحیحی می باشد؟
پاسخ :دادن فطره براى آن حضرت مفهوم صحیحى ندارد؛ بهتر آن است که براى سلامتى و تعجیل در ظهور پر نور ایشان هر مقدار مى خواهند صدقه بدهند.
حکم واریز پول زکات فطره به حساب بانکی
پرسش :اگر پول به حساب بانکی فلان مستحق زکات فطره واریز شود یا به کمیته امداد داده شود و در این صورت عین مال از بین می رود این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ :در این موارد اشکالی ندارد.
وظیفه شخص در صورت عدم توان پرداخت فطریه در روز عید
پرسش :اگر شخصی در روز عید فطر، توان پرداخت پول فطریّه را نداشته باشد وظیفه او چیست؟
پاسخ :اگر معادل پول فطریه را در جای دیگری دارید، قرض کنید و فطریه را پرداخت کنید و بعداً از همان مبلغ معادل، قرض خود را ادا نمایید؛ و در غیر این صورت واجب نیست .
جواز واریز پول فطره از حساب بانکی وکیل
پرسش :کسی که وکیل در پرداخت فطریه می باشد؛ با توجه به در دسترس نبودن فقیر، می تواند از حساب خود به حساب فقیر واریز کرده و فطریه دریافت شده را مصرف کند؟
پاسخ :در فرض سؤال، مانعی ندارد.
حکم تأخیر در پرداخت فطریه
پرسش :اگر شخص پرداخت فطریه را به تأخیر بیاندازد چه حکمی دارد؟
پاسخ :مرتکب گناه شده و احتیاط واجب آن است که در اولین فرصت بپردازد.
حکم زکات فطره در جایی که مخارج زندگی به صورت مشترک است
پرسش :اگر مادر همسر با داماد و دخترش زیر یک سقف زندگی کنند و سر یک سفره غذا بخورند؛ چنانچه مادر همسر ماهانه مبلغ صد و پنجاه هزار تومان درآمد داشته باشد که مقداری از خوراکی را خودش تهیه می کند و مقداری هم داماد کمکش می کند؛ با توجه با این مطلب، زکات فطره مادر همسر بر عهده کیست؟
پاسخ :هر کدام به نسبت بپردازند و مي تواند يکي از آنها به ديگري نيابت دهد تا او بپردازد.
وظیفه شخص در صورت تردید در فطریه بودن دو مال مشابه
پرسش :اگر فردی دو عدد چک پول دارد که یکی فطریه بوده و الان نمی داند کدامیک می باشد تکلیف او چیست؟پاسخ :در فرض سؤال، مخیّر است هر کدام را خواست بدهد.
حکم پرداخت فطریه در روز اختلاف رؤیت هلال ماه شوّال
پرسش :افرادی که بنا بر حکم ولی فقیه روزه خود را افطار نموده اند، در حالی که مرجع تقلید خودشان قائل به رؤیت هلال ماه شوّال نبوده است؛ وظیفه آن ها در مورد پرداخت فطریه چیست؟
پاسخ :در فرض سؤال، فطریه ای که داده اند کافی است.
کلمات کلید: احکام فطریه خامنه ای، احکام زکات فطره رهبری، احکام فطریه سیستانی، احکام زکات فطره آیت الله سیستانی، احکام فطریه مکارم شیرازی ، احکام زکات فطره آیت الله مکارم شیرازی، احکام فطریه آیت الله وحید خراسانی ، احکام فطریه وحید خراسانی. جامع ترین و کامل ترین احکام فطریه و احکام زکات فطره از مراجع تقلید.