راه های تشخیص مرجع تقلید اعلم

سایت راشدون بخش احکام شرعی: در مطلب قبلی نحوه انتخاب مرجع تقلید را ذکر کردیم که میتوانید به آن مطلب مراجعه کنید. اما در ادامه بررسی احکام تقلید قصد داریم راه های تشخیص مرجع تقلید اعلم را بیان کنیم که چگونه مرجع تقلید اعلم را بشناسیم؟ و انتخاب کنیم. پس تا انتهای مطلب را بخوانید.
راه شناخت و تشخیص مرجع تقلید اعلم
در ویدیوی زیر بصورت مختصر توضیح داده شده که چگونه مرجع تقلید اعلم را بشناسیم؟ بعد از دیدن ویدیو حتما ادامه متن را نیز بخوانید زیرا به برخی از سوالات در متن پاسخ دادیم که در ویدیو نیست.
شرایط مرجع تقلید چیست؟
مجتهدی می توان مرجع تقلید شود که جامع و در بر دارنده شرایط زیر باشد:
- مرد باشد.
- بالغ باش
- عاقل باشد.
- شیعه دوازده امامی باشد.
- حلال زاده باشد.
- عادل باشد.
- بنابر احتیاط واجب حریص به دنیا نباشد.
- مجتهد باشد.
- از مجتهدان دیگر اعلم باشد. یعنی در فهمیدن حکم خدا از تمام مجتهدین زمان خود استادتر باشد.
راه تشخیص مرجع تقلید
همانطور که ما قبل از مراجعه به پزشک در مورد اینکه مثلا کدام پزشک جراح قلب بهتر است در مورد انتخاب مجتهد اعلم نیز باید تحقیق کنیم، طبق نظر اکثر مراجع یکی از شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمیتوان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. که از سه راه برای تشخیص مرجع تقلید اعلم وجود دارد:
- خود فرد به یقین برسد مثلا در جای که خود فرد عالم باشد و توانایی تشخیص مرجع تقلید اعلم را داشته باشد .
- از دو نفر عالم عادل بپرسید و هر دو یکنفر را برای شما معرفی کنند البته نباید با حرف دو عالم عادل دیگر تعارض داشته باشد.
- اگر گفته ای عده ای اهل علم یقین به اعلم بودن یک مرجع تقلید پیدا کند.
چگونه مرجع تقلید اعلم را بشناسیم؟
1-قطع و يقين شخصي انسان
فقهاء در علم اصول به خوبي تقرير كرده اند كه علم و قطع، حجيت ذاتي دارد و در نفي يا اثبات نياز به جعل جاعل ندارد.
حال اگر فردي از روي تحقيق و يا از هر راه ديگر مثل تقليد صحيح از حكم مجتهد جامع الشرايط ديگر علم پيدا كرد كه فرد خاصي مجتهد اعلم است در اين صورت از او تقليد مي كند.
2- شهادت دادن دو نفر عادل
يكي از راه هاي علمي كه شارع مقدس قرار داده حجيت بينه يعني شهادت دادن دو عادل مي باشد (هر چند در بعضي از موارد به شهادت دادن كمتر از چهار عادل اكتفاء نمي شود) و روشن است كه شناخت مجتهد اعلم يكي از موضوعات فقهي مي باشد و بناء عقلا بر عمل نمودن به بينه است؛ هر چند عقلا قول خبره و آگاه به علم و يا فن خاصي را از اين باب كه اهل خبره است حجت مي شمرند و لو اينكه در حدسيات باشد؛ مثل شناخت مجتهد اعلم كه كساني كه آگاه هستند از روي مطالعه كتب يا شركت در دروس چند مجتهد حدس مي زنند كه كدام يك اعلم مي باشند.
بنابراين اگر دو نفر عالم عادل كه مي توانند مجتهد اعلم را تشخيص دهند اجتهاد يا اعلم بودن كسي را تصديق كنند حجت شرعي ثابت مي شود؛ يعني فرد مقلد در صورت عمل به آن در پيشگاه خداي متعال معذور است.
البته اين راه در صورتي اعتبار دارد كه فرد ديگري به عنوان مجتهد اعلم به شهادت دو عادل ديگر معرفي نگردد؛ زيرا ادله اعتبار دهنده به اين راه شامل تقابل و تعارض دو طرفِ در مقابل هم نمي گردد و هر دو به خاطر تعارض از حجيت و اعتبار خارج مي گردند.
نكته آنكه چنانچه برخي از بزرگان مي فرمايند همانطور كه اجتهاد و اعلميت با شهادت دو نفر عادل ثابت مي گردد، با خبر دادن يك عادل نيز ثابت مي شود زيرا روش عقلا در موضوعات خارجيه مثل همين جا چنين است و سيره عقلا يكي از حجت هاي معتبر مي باشد. (موسوعه الامام الخوئي ج1 /174)
3- شهرت پيدا كردن
شايع شدن و شهرت پيدا كردن به گونه اي كه انسان علم يا اطمينان پيدا كند كه فردي مجتهد اعلم است يكي ديگر از راه هاي كشف اين مطلب شمرده شده است؛ زيرا اطمينان هرچند مانند علم، حجيت ذاتي ندارد؛ ولي سيره عقلا نشان مي دهد كه بايد به آن عمل كرد و در جايي كه سيره وجود داشته باشد و از جانب شارع مقدس ردعي وارد نشده باشد، حجت است.
راه شناخت مرجع تقلید اعلم طبق نظر همه مراجع

اگر تشخیص مرجع تقلید اعلم مشکل باشد تکلیف چیست؟
اگر تشخیص مجتهد اعلم مشکل باشد باید به اهل خبره مراجعه کنید و دیگری نیازی نیست که به یقین برسید بلکه احتمال اعلمیت هر کدام را که می دهید، همان شخص را انتخاب کنید.
بازم اگر در مورد انتخاب مرجع تقلید اعلم سوالی دارید در بخش نظرات همین پست بفرستید، پاسخگویی شما هستیم.