دین و اندیشه

لقب صادق

پرسش و پاسخ

چرا از بین ائمه(علیهم السلام) تنها به امام جعفر بن محمد(علیه السلام)، «صادق» گفته می شود؟

بدیهی است امامان(علیهم السلام) -یکایکشان- دارای همه ارزش ها و فضیلت ها بودند و هیچ نقطه ضعف و نقصی از جهت آراستگی به عالی ترین مراتب اخلاق در آنها وجود نداشت. البته هر کدام از ایشان به لقبی خاص مانند: صادق، کاظم، باقر، جواد و هادی شهرت دارند، که این از درخشندگی خاص این صفت و جنبه خاصی در شخصیت و زندگی ائمه(علیهم السلام) حکایت می کند.
درباره لقب «صادق» برای امام جعفر بن محمد(علیه السلام) دو جهت از همه جهاتی که گفته اند، معروف تر و مقبول تر است.
نخستین و مشهورترین وجه در این باره، روایتی است از رسول خدا(صلی الله علیه و آله که در آن به امامت رسیدن امام صادق(علیه السلام) و ادعای کذب امامت از سوی جعفر کذاب، پیش گویی شده است.
در روایتی، از ابوخالد کابلی نقل شده که وی در موضوع امامت و ائمه واجب الاطاعه پس از رسول خدا(صلی الله علیه و آله با امام سجاد(علیه السلام) گفت وگو داشت، تا آنجا که امام(علیه السلام) به ابوخالد فرمود: پس از باقر، فرزندش جعفر است و اهل آسمان ها به او «صادق» می گویند. ابوخالد گوید: پرسیدم: چگونه به او صادق می گویند درحالی که همه شما صادق هستید؟ امام(علیه السلام) فرمود:
«پدرم از پدرش نقل کرد که رسول خدا(صلی الله علیه و آله فرمود: هرگاه فرزندم جعفربن محمد بن علی بن حسین به دنیا آمد، او را صادق بنامید؛ زیرا که پنجمین فرزند او که نامش جعفر است به دروغ دعوی امامت خواهد کرد و نزد خداوند جعفر کذاب است».[ کمال الدین و تمام النعمه، ص 319. جعفر بن علی معروف به ابوالکراین، پسر امام علی النقی(علیه السلام) است که پس از شهادت برادرش امام حسن عسکری(علیه السلام) ادعای امامت کرد. از این رو به کذاب و دروغ گو شهرت یافت. گویند وی برای این که دستگاه خلافت امامت او را به رسمیت بشناسد، دویست هزاردینار به یکی از کارگزاران خلیفه رشوه داد. برخی از منابع مدعی اند که جعفر بن علی بالاخره از ادعای کذب خوددست برداشت و توبه کرد و شیعیان به او لقب جعفر تائب دادند. (عمدة الطالب، ص 199).]
وجه دوم، سخن ابوالفرج اصفهانی در کتاب «مقاتل الطالبیین» است. وی لقب گرفتن امام جعفر بن محمد به صادق را از آن رو دانسته که پیشگویی ایشان درباره کشته شدن نفس زکیه[ محمد بن عبدالله بن حسن، از نوادگان امام حسن(علیه السلام) معروف به نفس زکیه پیش از به حکومت رسیدن عباسیان از طرف بنی هاشم به خلافت برگزیده شد. منصور دوانیقی و برادش ابوالعباس سفاح دوبار با محمدبن عبدالله بیعت کردند، اما پس از قبضه کردن حکومت، با او سر ناسازگاری و تعدّی گذاشتند. محمد پس از شنیدن خبر شهادت پدرش عبدالله بن حسن معروف به محض و دیگر سادات حسنی، در مدینه قیام خود را آشکار کرد و مردم با او بیعت نمودند.
منصور دوانیقی چون از قیام محمد اطلاع یافت سپاهی متشکل از چهارهزار سوار را به فرماندهی عیسی بن موسی به جنگ او فرستاد. سپاه خلیفه، یاران محمد را از گِرد او پراکنده کردند و او را به محاصره درآوردند و به شهادت رساندند.]
به دست منصور عباسی محقق شد و از این رو وقتی منصور به خلافت رسید و قضیه قیام نفس زکیه و کشته شدن او پیش آمد، شخص خلیفه امام(علیه السلام) را صادق نامید وخود به هنگام نام بردن از حضرت، این لقب را به کار می برد.[ مقاتل الطالبیین، ص 173.]

لقب صادق

دیدگاه شما برای ما ارزشمند است

نظر شما چیه؟ منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم *

دکمه بازگشت به بالا