شب قدر و سرنوشت

پاسخ کوتاه:
شب قدر همه مقدرات؛ تقدیر، روشن و اندازه گیرى مى شود. شرایط و موانع پیش آمده و نوعی پیوند و شکل گرفتن هر پدیده و هر حادثه با سلسله علل خود برای یک سال آینده و حاکمیت نظام حکیمانه عالم تعیین، تقدیر و مشخص میشود.مانند اینکه هر کس از کیان خود دفاع کند، عزیز مى شود و هرکس تسلیم زور و ستم شود، ذلیل مى گردد! این تقدیر الهى است.

شب قدر همه مقدرات تقدیر، روشن و اندازه گیرى مى شود. شرایط و موانع پیش آمده و نوعی پیوند و شکل گرفتن هر پدیده و هر حادثه با سلسله علل خود برای یک سال آینده و حاکمیت نظام حکیمانه عالم تعیین، تقدیر و مشخص میشود. مانند اینکه هر کس از کیان خود دفاع کند، عزیز مى شود و هرکس تسلیم زور و ستم شود، ذلیل مى گردد! این تقدیر الهى است. مثال دیگر اینکه بین طول عمر و بهداشت و نظافت یا ترک بعضى از گناهان مثل قطع صله رحم و صدقه ندادن، رابطه وجود دارد. بر این اساس هر کس طول عمر مى خواهد، باید در این قالب قرار گیرد. آن که این شرایط را مهیا کرد، طول عمر مى یابد و آن که در این امور کوتاهى کرد، عمرش کوتاه مى گردد. یعنی در افعال و کردار اختیارى بین عمل و نتیجه رابطه مستقیم وجود دارد. تقدیر الهى را نوعی درس یا پرسش امتحانی اگر فرض نماییم، پاسخ این امتحان و نشان موفقیت در این درس را با نام افعال ارادی و مختارانه باید تعریف نماییم.بازخورد انسان تا زنده است، به تمام امور فرارو مانند جاده اى دو طرفه تصور میشود. با حسن اختیار، کمیل بن زیاد نخعى یا با سوء اختیار حارث بن زیاد نخعى -قاتل فرزندان مسلم- بشود؛ دو برادر از یک پدر و مادر به اختیار خود پاسخهای اشتباهی به امتحان یاد شده دادند. یکی به سعادت رسید. دیگری در اوج شقاوت جایگاه خودش را تعریف نمود. تقدیر الهى؛ یعنى، آن که با حسن اختیار خود به جاده مستقیم رفت، کمیل مى شود و آن که با سوء اختیار خود، به بیراهه گناه و انحراف پا گذاشت، حارث مى گردد. هر انسانی بر اساس انتخاب و اختیار خود با توجه به دعاها، راز و نیازها و تصمیم ها، قابلیت خود برای رسیدن به نعمت ها و یا گرفتار شدن درحوادثى را خواهد داشت. در سلسله علل و شرایط به ثمر رسیدن کار و ایجاد حادثه، اراده آدمى یکى از علل و اسباب است. آن که با حسن اختیار خود، کردار نیک انجام مى دهد یا مخلصانه دعایى مى خواند، نتیجه آن را در این جهان مى بیند و آن که بر اثر سوء اختیار گناهى مرتکب مى شود، نتیجه تلخ آن را مى چشد. پس اینکه در شب قدر، امور بندگان – اعم از مرگ و زندگى، ولادت و زیارت و… تقدیر مى شود، همگى از طریق علل و شرایط و عدم موانع است و «اختیار» یکى از علت ها و شرایط آن به شمار مى آید. به این جهت سفارش شده، در آن شب به شب زنده دارى و عبادت و دعا بپردازید، تا این عمل در آن شب خاص – که از هزار شب برتر است شرایط نزول فیض الهى را فراهم آورد. فعل اختیارى انسان، متعلق علم خداوند است. در شب قدر، حدود آن مشخص مى شود. این امر با اختیار منافات ندارد و حتى بر آن تأکید مى کند؛ براى مثال معلم کاردان و مجرب، به خوبى مى داند کدام یک از دانش آموزانش، به دلیل تلاش فردى و استعداد لازم، با رتبه بالا قبول مى شود و کدام یک به دلیل تلاش یا استعداد کمتر، در حد متوسط نمره مى آورد و یا تجدید مى شود. علم معلم، از راه دانش او به علت ها است. در شب قدر همه کردار اختیارى انسان، اندازه گیرى و قالب بندى مى شود. خداى عالم به علت ها، بر اساس نظم موجود در میان اشیاى این جهان، برنامه ریزى مى کند و «اختیار» انسان یکى از علت هاى مؤثر است. از این جهت تأکید شده است: شب نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان را به عبادت، دعا و شب زنده دارى مشغول باشیم، تا این اعمال خیر، زمینه آمادگى و توان برتر ما شود و بتوانیم فیض الهى را درک کنیم. اگر عنصر اختیار در میان نبود و هر چه ما مى کردیم در سرنوشت ما تأثیر نداشت، هیچ دلیلى بر این همه تأکید بر شب زنده دارى و عبادت نبود.