تقویت عقیده و ایمان

پاسخ کوتاه:
قاعده کلّی در باب تکلیف : « لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها لَها ما کَسَبَتْ وَ عَلَیْها مَا اکْتَسَبَتْ. ـــــ خدا هیچ کس را جز به اندازه توانایی اش تکلیف ننموده است. نیکیهاى هر کس به نفع خود او و بدی هایش نیز به ضرر خود اوست.» ( بقره:۲۸۶)بر این اساس ، اگر کسی از دین حقّ مطلع و بر حقآنیّت آن واقف است مکلّف به تبعیّت از دین حقّ بوده غیر از دین حقّ از او پذیرفته نمی شود ؛ « وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ ــــــ و هر کس جز اسلام آیینى براى خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد؛ و او در آخرت، از زیانکاران است.» (آل عمران:۸۵). حساب اخروی انسان بر اساس حقایق و احکام الهی در اختیار او خواهد بود. از طرفی نیز مکلف به انجام تکالیف دینی هستیم. مامور به نتیجه نیستیم. یعنی در حد توان برای تعمیق ، گستردگی و نشر اندیشه دینی باید عامل و ناشر دین باشیم. نتیجه کار بعهده خدای متعال است. حتی در عالم برزخ و آخرت برای ما در اثر کارهای خوب دنیایی و تبعات خوب آنها راه تکامل باز است. تفکر پیرامون آیات و نشانه های خداوند در گستره هستی: توجه به این نشانه ها، یاد خدا را در دل ها زنده می کند و لطف و رحمت او را به ما یادآور می شود و در نهایت بر دوستی و محبت ما به خدا می افزاید.

قاعده کلّی در باب تکلیف : « لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها لَها ما کَسَبَتْ وَ عَلَیْها مَا اکْتَسَبَتْ. ـــــ خدا هیچ کس را جز به اندازه توانایی اش تکلیف ننموده است. نیکیهاى هر کس به نفع خود او و بدی هایش نیز به ضرر خود اوست.» ( بقره:286)بر این اساس ، اگر کسی از دین حقّ مطلع و بر حقآنیّت آن واقف است مکلّف به تبعیّت از دین حقّ بوده غیر از دین حقّ از او پذیرفته نمی شود ؛ « وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ ــــــ و هر کس جز اسلام آیینى براى خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد؛ و او در آخرت، از زیانکاران است.» (آل عمران:85). حساب اخروی انسان بر اساس حقایق و احکام الهی در اختیار او خواهد بود. از طرفی نیز مکلف به انجام تکالیف دینی هستیم. مامور به نتیجه نیستیم. یعنی در حد توان برای تعمیق ، گستردگی و نشر اندیشه دینی باید عامل و ناشر دین باشیم. نتیجه کار بعهده خدای متعال است. حتی در عالم برزخ و آخرت برای ما در اثر کارهای خوب دنیایی و تبعات خوب آنها راه تکامل باز است.
راه های تحصیل، تحکیم و تقویت ایمان:
1- تفکر پیرامون آیات و نشانه های خداوند در گستره هستی: توجه به این نشانه ها، یاد خدا را در دل ها زنده می کند و لطف و رحمت او را به ما یادآور می شود و در نهایت بر دوستی و محبت ما به خدا می افزاید. (ر.ک: سوره یس، آیات 23 تا 40).
2- توجه دائم به خداوند و ذکر و یاد او: حضور خداوند در خاطر ما، در همه لحظات زندگی، ارتباط ما را با او افزایش می دهد و به تدریج به پیوندی استوار می انجامد. یکی از حکمت های نمازهای پنجگانه، زنده نگه داشتن یاد خدا در طول شبانه روز، در دل مؤمن است.(سوره انفال آیه 2)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زادَتْهُمْ إِیماناً وَ عَلى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ.
مؤمنین تنها کسانیند که وقتى یاد خداوند به میان مى آید دلهایشان از ترس مى تپد و وقتى آیات او برایشان تلاوت مى شود ایمانشان زیادتر مى گردد و بر پروردگار خود توکل مى کنند
{ «یا ایها الذین آمنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا؛ } ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را بسیار یاد کنید» (احزاب، آیه 41).
انجام برخی کارها مانند قرائت قرآن، دعا و زیارت، مطالعه سیره ائمه و همنشینی با نیکان و صالحان، ما را به یاد خدا می اندازد.
برخی کارها نیز مانع توجه قلب به خداوند است که باید این موانع را کنار زد تا غفلت بر آن حاکم نشود.
قرآن کریم می فرماید: «یاد خدا دل های مؤمنان را می لرزاند و هنگامی که آیات الهی را گوش دهند، بر ایمانشان افزوده می شود» (انفال، آیه 2).
3- توجه به نعمت ها و الطاف خدا نسبت به انسان: اگر در زندگی خود توجه کنیم، خود را غرق در نعمت های الهی خواهیم یافت. فلسفه آفرینش این نعمت ها این است:
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری
(سعدی)
انسان بر خوان نعمت حق نشسته تا با یادآوری لطف او، یاد خدا را در دل زنده نگه دارد و قلب خود را به او نزدیک تر کند.
چه خوب است یاد کنیم که ممکن بود ما موجودی پایین تر از انسان خلق شویم ، پس شکر کنیم که انسان شدیم ؛ ممکن بود ناقص الخلقه باشیم یا عقب مانده ی ذهنی باشیم یا … . اگر به این گونه موارد بیندیشیم ، می بینیم که ما در میان هزاران نعمتی واقع شده ایم حتی شکراز داشتن آنها به فکرمان نیز نرسیده است. در سوره ی الرحمن به پاره ای از این نعمات اشاره شده ؛ و عجیب اینکه حتی جهنم نیز جز این نعمتها شمرده است. پس باید این سوره را خواند و در آن تفکر نمود تا حبّ خدا در جان ما شعله ور شود.
4- انجام نیکی ها و دوری از بدی ها: هر عمل نیک دل را نورانی تر می کند و برعکس هر گناه صفحه دل را تیره و کدر می سازد. باید بکوشیم با عمل به نیکی ها، دل خود را نورانی تر کنیم و با دوری از گناهان رشته محبت خود را با خدا استوار سازیم.
5- در انتخاب دوستان مذهبی و متدین و پای بند به اصول اخلاقی و ارزشی دقت بیشتری کنید، در عین حال این افراد، شاد، با نشاط و اجتماعی باشند زیرا بیشترین عاملی که معمولا در دوران جوانی تأثیرگذار است گروه همسالان است. بنابراین دقت کافی در این زمینه مبذول شود.
6- برای اوقات شبانه روز خود برنامه مناسبی بریزید و سعی کنید هرگز بیکار و یا برای مدت زیادی تنها نباشید زیرا در زمان بیکاری و تنهایی شیطان بیشتر به سراغ افراد می آید.
7- نسبت به نماز به خصوص نماز اول وقت (به ویژه به جماعت) اهمیت بیشتری دهید. همان طور که می دانید نماز انسان را از فحشاء و منکرات باز می دارد و این وعده حق الهی است.
8- هر روز سعی کنید آیاتی از قرآن را تلاوت کنید (حداقل یک حزب قرآن)
9- مطالعه کتب اخلاقی و تفکر در آیات قرآن نقش تعیین کننده ای در بازداری انسان از ارتکاب گناه دارد.
10- در پایان هر روز به محاسبه رفتار و افکارتان بپردازید. در صورت موفقیت خود را تشویق کنید و در صورت مشاهده هرگونه کژی، خود را تنبیه یا سرزنش کنید و تصمیم بگیرید بلافاصله آن را جبران کنید.
حاصل سخن آنکه معرفت درست و عمیق علمی پایه و اساس است و باید وجود داشته باشد. انسان باید با کاویدن درون خود به نقصهای خود پی ببرد تا در سایه حبّ ذات از یک سو و فطرت توحیدی از سوی دیگر ، گرایش به کسب کمالات در او تقویت گردد. راه این درون کاوی و عیب یابی به کار بستن فنّ مشارطه ، مراقبه و محاسبه می باشد و ابزار کار تلقین و ممارست دائمی است. طبیعی است که هر چه دانسته های ما از اصول دین ، عمیقتر باشد ، امکان راه یابی شکّ و وسوسه در آنها کمتر خواهد بود و زمینه برای یقین در صحنه عقل عملی نیز بیشتر مهیّا خواهد شد.