روابط ایران با سایر کشورها

این ادعا که کشورما با اکثر کشورها رابطه ای ندارد، ادعایی نادرست و برخلاف واقعیت بوده و امروز کشور ما با اکثر کشورها رابطه دارد. آیا روابط کشورمان از کشورهای همسایه گرفته تا کشورهای شرقی و اروپایی و آفریقایی و آمریکای لاتین و… نشانه رابطه با اکثر کشورها نیست؟ از میان کشورهای جهان کشور ما تنها با کشور آمریکا به دلیل سلطه جویی و زیاده خواهی آن و رژیم صهیونیستی به دلیل جعلی و غاصبانه بودن آن رابطه ندارد. البته در نگاه برخی، نظام بین الملل در آمریکا و چند کشور اروپایی خلاصه شده و سایر کشورها را به حساب نمی آورند و منظور آنها از رابطه با سایر کشورها، این چند کشور خاص است.
نظام جمهوری اسلامی بر اساس احترام متقابل و در راستای مصالح و منافع ملی خویش، خواستار برقراری و گسترش روابط با تمامی کشورها بوده و هیچ منعی در این زمینه وجود ندارد و بر همین اساس مطابق قانون اساسی «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هر گونه سلطه جویی و سلطه پذیری ، حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور ، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت های سلطه گر و روابط صلح آمیز متقابل با دول غیر محارب استوار شده است.»(1)
البته بدیهی است که تمامی کشورها در روابط با یکدیگر منافع ملی خویش را در نظر گرفته و در راستای آن به تعامل با سایر کشورها می پردازند . اما آنچه مهم است این است که این رابطه و تعامل از حالت رابطه متقابل به وابستگی و سلطه یک طرف بر طرف دیگر نیانجامد.
جمهوری اسلامی این آموزه الهی را معیار و سرلوحه روابط خود با سایر کشورها قرار داده است.:«لَا یَنْهَاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیَارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ إِنَّمَا یَنْهَاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ قَاتَلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَأَخْرَجُوکُمْ مِنْ دِیَارِکُمْ وَظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِکُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَمَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأُولَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ؛ خدا شما را از نیکی کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانی که در راه دین با شما پیکار نکردند و از خانه و دیارتان بیرون نراندند نهی نمی‌کند؛ چرا که خداوند عدالت‌پیشگان را دوست دارد. تنها شما را از دوستی و رابطه با کسانی نهی می‌کند که در امر دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه هایتان بیرون راندند یا به بیرون‌راندن شما کمک کردند و هر کس با آنان رابطه دوستی داشته باشد ظالم و ستمگر است!» (2) و با هر کشوری که به دنبال دشمنی و تحمیل خواسته های خود نباشد، بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک رابطه دارد.
همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند: « در ارتباطات دیپلماسی ما، باید بر این استقلال و بر این عزّت اجتماعی تکیه شود، که بحمداللَّه می شود و این روش درستی است. ما با ملتهای دنیا و با دولتهای گوناگون عالم، بنای همکاری و تفاهم داریم؛ البته نه با زورگویان و کسانی که می خواهند همه مسائل را با تکیه بر قدرت خودشان حل کنند؛ مثل آمریکا. با اینها آبمان در یک جوی نمی رود.»(3)
امروز کشورمان با وجود همه فشارها و تلاش های دشمنان برای منزوی نشان دادن آن، به عنوان کشوری تأثیر گذار در سطح منطقه و جهان شناخته می شود. به ویژه در دولت کنونی شاهد تحرک بیشتری در عرصه سیاست خارجی کشور نسبت به گذشته بوده ایم. سفر رؤسای جمهوری تاجیکستان، ترکمنستان و قزاقستان از منطقه آسیای مرکزی و سفر امیر قطر به تهران همچنین برگزاری اجلاس سه جانبه روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در قالب نشست آستانه در تهران نشان دهنده تلاش دولت برای توسعه روابط با کشورهای منطقه و تأثیر گذاری بیشتر در عرصه سیاست خارجی است.
در مجموع گسترش روابط با کشورهای همسایه و تلاش برای حل مشکلات به وجود آمده با عربستان و استفاده از ظرفیت های این کشورها و پذیرفته شدن کشورمان در سازمان همکاری شانگهای به عنوان عضو اصلی و ارتقاء سطح روابط با کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب و تقویت حضور در حیات خلوت آمریکا بیانگر حضور فعال و مؤثر کشورمان در عرصه منطقه ای و بین المللی و استفاده از این ظرفیت ها در جهت خنثی نمودن تلاش های دشمنان و تامین منافع کشور است.
پی نوشت ها
1. قانون اساسی ، اصل یکصد وپنجاه و دوم.
2. سوره ممتحنه، آیه9-8.
3. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت؛1377/6/2 .