فساد در فولاد مبارکه

پاسخ کوتاه:
با نگاهی به مواضع مقام معظم رهبری به خوبی آشکار می گردد که یکی از مهمترین دغدغه های ایشان از همه مسئولان پیگیری مبارزه با مفاسد اقتصادی بوده و هست. توجه دادن به نظارت دقیق و شفافیت و بستن گلوگاه های فساد و برخورد بی اغماض با مفاسد از مطالبات ایشان از مسئولان بوده که در راستای وظایف رهبری صورت می گیرد اما این انتظار که ما تمام مسئولیت را متوجه رهبری نظام کنیم یا برطرف شدن همه مفاسد را صرفاً با نظارت و دستور ایشان ممکن بدانیم ، انتظار بجایی نیست و از نظر علم مدیریت نیز صحیح نیست زیرا بنا بر تفکیک قوا، حیطه مسئولیت ها در کشور مشخص شده و نهادهای نظارتی در نظر گرفته شده که باید به وظایف خود عمل نمایند.
در شرایط حاضر با توجه به تحولات مدیریتی اخیر، قوای مختلف در برخورد با فساد جدیت دارند. این روزها وقتی اخبار کشف فساد فولاد مبارکه و امثال آن را می‌شنویم، یادمان باشد که خود نظام اسلامی در حال دزدگیری است و این یعنی نقطه امیدی دیگر برای آینده‌ای روشن می باشد. ان شاءالله

با نگاهی به مواضع مقام معظم رهبری به خوبی آشکار می گردد که یکی از مهمترین دغدغه های ایشان از همه مسئولان پیگیری مبارزه با مفاسد اقتصادی بوده و هست. توجه دادن به نظارت دقیق و شفافیت و بستن گلوگاه های فساد و برخورد بی اغماض با مفاسد از مطالبات ایشان از مسئولان بوده که در راستای وظایف رهبری صورت می گیرد اما این انتظار که ما تمام مسئولیت را متوجه رهبری نظام کنیم یا برطرف شدن همه مفاسد را صرفاً با نظارت و دستور ایشان ممکن بدانیم ، انتظار بجایی نیست و از نظر علم مدیریت نیز صحیح نیست زیرا بنا بر تفکیک قوا، حیطه مسئولیت ها در کشور مشخص شده و نهادهای نظارتی در نظر گرفته شده که باید به وظایف خود عمل نمایند .با توجه به مشخص بودن مسئولیت ها در کشور ، حوزه اختیارات و وظایف معین بوده و رهبری بر اساس قانون اساسی چهار وظیفه مهم را بر عهده دارد که عبارت است از: 1. تعیین سیاست هاى کلى نظام جمهورى اسلامى ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ 2. نظارت بر حسن اجراى سیاست هاى کلى نظام؛ 3. حل اختلاف و تنظیم روابط قواى سه گانه؛ 4. حل معضلات نظام که از طریق عادى قابل حل نیست از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام.(قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران، اصل 110) در حقیقت وظیفه هدایت و رهبری و نگاهبانی از حرکت کلی نظام بر عهده رهبری است و ایشان در راستای این وظیفه ، مطالبات ، توصیه ها و تأکیدهای لازم را به مسئولان دارند و درباره مشکلات و نارسایى هاى موجود در جامعه به ویژه مشکلات و مفاسد به مسؤولان تذکرات و هشدارهاى لازم را مى دهند و از طریق آنان مسائل را پیگیرى مى کنند و این مسئولان هستند که باید در اجرا و تحقق آنها گام بردارند .همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند:«رهبرى یک مدیریت است؛ البته مدیریتِ اجرائى نیست… مدیریت اجرائى، مشخص است. مدیریت اجرائى در بخش قوه‌ مجریه ضوابط مشخصى دارد، معلوم است، مسئولین معینى دارد؛ در قوه‌ قضائیه هم – که آن هم مدیریت اجرائى است – همین طور، هر کدام مسئولیتهائى دارند؛ قوه‌ مقننه هم که معلوم است.رهبرى، ناظر بر اینهاست. به چه معنا؟ به این معنا که از حرکت کلى نظام مراقبت کند.در واقع رهبرى، یک مدیریت کلان ارزشى است. همین طور که اشاره کردم، گاهى اوقات فشارها، مضیقه‌ها وضرورتها، مدیریت هاى گوناگون را به بعضى از انعطاف هاى غیر لازم یا غیر جائز وادارمی کند؛ رهبرى بایستى مراقب باشد، نگذارد چنین اتفاقى بیفتد. این مسئولیتِ بسیارسنگینى است… مسئولین در بخشهاى مختلف، مسئولیتهاى مشخصى دارند… در همه‌ى اینهارهبرى نه می تواند دخالت کند، نه حق دارد دخالت کند، نه قادر است دخالت کند؛ اصلاًامکان ندارد. خیلى از تصمیمهاى اقتصادى ممکن است گرفته شود، رهبرى قبول هم نداشته باشد، اما دخالت نمی کند؛ مسئولینى دارد، مسئولینش باید عمل کنند. بله، آنجایى که اتخاذ یک سیاستى منتهى خواهد شد به کج شدن راه انقلاب، رهبرى مسئولیت پیدا میکند. دستگاه‌هاى گوناگون – قوه‌ى قضائیه، قوه‌ى مجریه، قوه‌ى مقننه – مثل همه‌ى دنیا، کارهاى موظف قانونى خودشان را دارند انجام میدهند، با اختیارات کاملى که در قانون اساسى معین شده؛ اما حرکت کلان و کلى نظام اسلامى به سمت آن آرمانها باید منحرف نشود؛ اگرمنحرف شد، باید گریبان رهبرى را گرفت، او را بایستى مسئول دانست؛ او مسئول است که نگذارد.( بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با دانشگاهیان استان کرمانشاه 24/7/90)همچنین فرمودند: « بحث عدالت اجتماعى باید تعقیب شود شکى در این نیست و بارها هم این را گفته ام منتها آن کسى که باید تعقیب بکند، بنده نیستم دستگاه هاى قضایى و دستگاه هاى دولتى هستند که بایستى دنبال بکنند. یک مقدار از این قضیه باید به برکت قوانین خوب حل بشود یک مقدار باید به برکت اجرا حل بشود. یک مقدار هم باید به برکت بازرسى دستگاه هاى برتر و بالاتر حل بشود یعنى، دستگاه هاى دولتى نسبت به بخش هاى زیر مجموعه خودشان» (بیانات در دیدار از دانشگاه صنعتى شریف، 1 آذر 1387)
گرچه فساد و اختلاس در شرکت فولاد مبارکه در جای خود رفتاری نادرست بود اما برخورد و رسیدگی به آن از سوی مجلس شورای اسلامی و دستگاه قضایی بیانگر تلاش نظام برای مقابله با فساد است هر چند با توجه و نظارت بیشتر و شفافیت لازم و دقت و دغدغه مندی مناسب مسئولان کمتر شاهد بروز چنین مفاسدی خواهیم بود اما اصل برخورد با این مفاسد نباید تحت الشعاع فساد صورت گرفته قرار بگیرد.
پیوست:
«فساد 93 هزار میلیاردی در فولاد مبارکه»؛
افکار عمومی از این عبارت چه می‌فهمد؟ شهروندی را در مترو فرض کنید که خسته از کار روزانه در حال برگشت به خانه است و این تیتر را می‌بیند. فکر می‌کنید چه تازیانه‌ای بر پیکر افکار و احساساتش می‌خورد؟! احتمالا گمانش این است که او صبح تا شب می‌دود برای چندرغاز و در جای دیگری سفره چنین بخور بخوری پهن شده است؛ احتمالا خسته و ناامید در خانه‌اش را باز می‌کند و حالا طفلک خانواده‌ای که با این #پدر درهم‌شکسته روبرو می‌شوند. چقدر بد می‌شود که اینترنشنال هم در خانه روشن باشد، درست مثل بنزین روی آتش!
اما در ماجرای فولاد سه نکته وجود دارد.
🛑 اول اعداد: بنا بر متن گزارش منتشرشده، بیش از 57 هزار میلیاردش بابت تفاوت مابین قیمت فروش فولاد با بازار بوده و دلیل این اتفاق، قیمت‌گذاری دستوری در بورس کالا بوده است.
اینکه عرضه‌های دستوری خوب است یا بد را باید اهل اقتصاد بگویند؛ آنچه روشن است این است که این عرضه دستوری یک اقدام قانونی در دولت قبل برای تنظیم و کنترل بازار و بورس بوده؛ اما افکار عمومی چه برداشتی از این عدد دارد؟!
عدد دیگر اینکه بیش از بیست و خرده‌ای هزار همت از این گزارش، چون در قالب ترک تشریفات بوده جزو تخلف گزارش شده است. آیا این فرایند ترک تشریفات درست بوده؟ گزارش تخلف را درست تشخیص داده است؟ پاسخ این پرسش‌ها در مرحله‌ی بعدی قرار دارد که مرحله بررسی و دفاع است.
در همین دو فقره از آن عدد 92 هزار میلیاردی، معلوم شد که بیش از 75 هزار میلیاردش یا تخلف ناشی از ناکارآمدی بوده یا اصلا در دفاع مشخص خواهد شد که تخلفی صورت نگرفته است. احتمالا در بقیه بررسی اعداد هم باز اعداد بیشتری خودش را در این قالب نشان خواهد دهد.
اما اینترنشنال و بی بی سی چه می‌کنند؟ اعداد را مثل #تازیانه بر آن مرد خسته‌ای که به صندلی قطار مترو تکیه کرده می‌کوبند؛ روان و افکارش را تکه‌تکه می‌کنند و از او چیزی باقی نمی‌گذارند!
🛑 نکته دوم اینکه انتشار این گزارش‌ها به این نحو، ظلم آشکار به افراد فارغ از هر جناح‌بندی است و ظلم #برکت نمی‌کند. گزارش ادعایی باید مورد بررسی قرار گیرد؛ موارد اتهامی و افراد مورد اتهام باید حرفشان شنیده بشود و بعد آنانی که مجرم و متخلف هستند باید در حد جرمشان تنبیه شوند تا #عدالت برقرار شود.
انتشار این گزارش ظلم بود؛ ظلم به دو دسته از افراد، اول افرادی که بدون دفاع یا بررسی نهایی اسمشان در لیست بود و دوم هم #افکار_عمومی که مورد هجمه این اطلاعات ترسناک قرار گرفت. به همین جهت هم از حیث دفاع از #حقوق_عامه باید منتشرکننده آن بازخواست شود. متنی که هنوز فرایند تایید ش طی نشده، در صحن علنی قرائت نشده چگونه انتشار عمومی می‌یابد؟! چه کسی پاسخگوی این تازیانه‌ها است؟!
🛑 نکته سوم درباره #ماجرای_فولاد این است که روایت غلط، مسیر اصلاح را نابود می‌کند؛ برخی موضوعاتی که در ماجرای فولاد گفته می‌شود از جنس #ناکارآمدی است. به قول یک اقتصادخوانده، در ماجرای این گزارش، موضوع فساد نیست بلکه این گزارش نشان‌دهنده اتلاف #انرژی_ارزان ایران به دلیل سیاستگذاری غلط و ناکارآمدی است؛ اولی یک راه‌حل دارد، دومی مسیر دیگری پیش رویش است.
🤲🏻 کاش آن مرد نشسته روی صندلی مترو این متن را می‌خواند که امیدش ناامید نشود که می‌فهمید داستان فولاد ماجرایی نیست که اینترنشنال‌ها می‌گویند و اتفاقا این بررسی‌ها و تفحص‌ها نشان‌دهنده اینست که نظام به دنبال کارآمدسازی خود است. اما در میان این هجوم محتوا، چقدر این آرزو امروز غریب است.
افکار عمومی در ایران مظلوم، بی‌دفاع و زیرضربه است. کاش می‌شد برایش کاری کرد. (واتاب– کمیل خجسته)