دستگاههای حکومتی و دستورات رهبری
سلام
بسیاری از دستگاههای حکومتی به توصیههای رهبر عمل نمیکنند و همین عامل مشکلات کشور است. درست است که مجلس و دولت را مردم انتخاب میکنند پس ممکن است گوش به فرمان رهبر نباشند ولی چرا دستگاههایی که رهبر مستقیما روسای انها را نصب میکنند نیز به سخنان ایشان جامه عمل نمیپوشانند؟ به عنوان مثال چرا صدا و سیما در راستای جهاد تبیین چنین کم عمل میکند؟ قوه قضاییه و بقیه دستگاهها هم در حدی که باید گوش به فرمان رهبر باشند نیستند. چرا؟
پاسخ کوتاه:
حل مشکلات کشور از مطالبات همیشگی رهبری از مسئولان بوده و هست، اما نباید تصور کرد که حل مشکلات کشور تنها با خواست و دستور از سوی رهبری و صدور یک فرمان و بخشنامه و مانند آن امکان پذیر خواهد بود.
رهبری گرچه رؤسای برخی نهادها و سازمان ها را انتخاب می کنند اما اداره و مدیریت این نهادها و سازمان ها با افرادی است که انتخاب می شوند و این افراد بسته به توانمندی مدیریتی و ظرفیت سازمانی در تحقق اهداف ترسیم شده تلاش می کنند که گاه ممکن است کافی نباشد و توقع تلاش و توجه بیشتری وجود دارد. در عین حال مقام معظم رهبری نسبت به عملکرد این مجموعه ها مانند سایر نهادها و سازمان ها تذکرات و توصیه های لازم را چه در جلسات عمومی و چه در جلسات خصوصی به آنها می دهند.
1. حل مشکلات کشور از مطالبات همیشگی رهبری از مسئولان بوده و هست، اما نباید تصور کرد که حل مشکلات کشور تنها با خواست و دستور از سوی رهبری و صدور یک فرمان و بخشنامه و مانند آن امکان پذیر خواهد بود. برطرف شدن مشکلات کشور در گرو فراهم شدن سازوکارها و زمینه و بسترلازم برای آن است. گاهی موانعی وجود دارد و گاه اراده و عزم لازم در میان مسئولان برای انجام فرامین رهبری وجود ندارد. ضمن آنکه برطرف شدن مشکلات و مفاسد در حوزه های اقتصادی، اخلاقی ، اجتماعی و… نیازمند شناسایی ریشه ها و عوامل زمینه ساز آن و برطرف نمودن آنها می باشد که این مسأله عزم و تلاش پیگیر مجموعه دستگاههای نظام را می طلبد از قوه مقننه گرفته که با تنظیم قوانین کارآمد جامع و روشن راه حل مشکلات را شناسایی و ترسیم نماید و راههای فساد را ببندد تا دستگاههای اجرایی که با اجرای دقیق و کامل قوانین و کنترل لازم زمینه های شکل گیری مفاسد را از بین ببرند و با آن مقابله نمایند و دستگاههای قضائیه که باید با عاملان و زمینه سازان مشکلات و مفاسد در کشور مبارزه نمایند. آیا در اینکه برخورد با فساد و رانت و مقابله با گرانی و تورم و حل مشکلات کشور همواره مورد تأکید رهبری بوده و مطالبه همیشگی ایشان از مسئولان نظام است، تردیدی وجود دارد؟ اما چه کسی باید این خواسته ها و مطالبات را تحقق بخشند، آیا غیر از مسئولان کشور؟ آیا رهبری می تواند بدون نادیده گرفتن مسئولیت ها و ساختار قانونی کشور شخصاً در همه مسائل ورود پیدا کند.؟ ساختار نظام سیاسی کشور و مسئولیت های آن به روشنی در قانون اساسی مشخص گردیده است و هر کدام از دستگاههای تقنینی، اجرایی و قضایی کشور دارای وظایف و مسئولیت های معینی هستند و این قانون اساسی مورد رأی و انتخاب مردم قرار گرفته است.
این گونه نیست که رهبری بدون در نظر گرفتن این ساختارها و ضوابط قانونی، بتوانند هر اقدامی را انجام دهند، در این صورت تکلیف جمهوریت نظام و قانون چه خواهد شد؟ و آیا در این صورت نظام و رهبری متهم به دیکتاتوری و نادیده گرفتن مردم سالاری و الزامات آن نمی شوند؟از این رو ایشان فرمودند: «رهبرى یک مدیریت است؛ البته مدیریتِ اجرایى نیست. این اشکال و اشتباه هم در طول زمان، از اول انقلاب تا امروز، در بعضى از تبلیغات ادامه دارد. اینجور تلقى کنند که رهبرى یک مدیریت اجرایى است؛ نه، مدیریت اجرایى، مشخص است. مدیریت اجرایى در بخش قوه مجریه ضوابط مشخصى دارد، معلوم است، مسئولین معینى دارد؛ در قوه قضائیه هم – که آن هم مدیریت اجرایى است – همین طور، هر کدام مسئولیتهائى دارند؛ قوه مقننه هم که معلوم است.رهبرى، ناظر بر اینهاست. به چه معنا؟ به این معنا که از حرکت کلى نظام مراقبت کند.در واقع رهبرى، یک مدیریت کلان ارزشى است. همین طور که اشاره کردم، گاهى اوقات فشارها، مضیقهها وضرورتها، مدیریت هاى گوناگون را به بعضى از انعطاف هاى غیر لازم یا غیر جایز وادارمی کند؛ رهبرى بایستى مراقب باشد، نگذارد چنین اتفاقى بیفتد. این مسئولیتِ بسیارسنگینى است… مسئولین در بخشهاى مختلف، مسئولیتهاى مشخصى دارند… در همه اینهارهبرى نه می تواند دخالت کند، نه حق دارد دخالت کند، نه قادر است دخالت کند؛ اصلاًامکان ندارد. خیلى از تصمیمهاى اقتصادى ممکن است گرفته شود، رهبرى قبول هم نداشته باشد، اما دخالت نمی کند؛ مسئولینى دارد، مسئولینش باید عمل کنند. بله، آنجایى که اتخاذ یک سیاستى منتهى خواهد شد به کج شدن راه انقلاب، رهبرى مسئولیت پیدا میکند. دستگاههاى گوناگون – قوه قضائیه، قوه مجریه، قوه مقننه – مثل همه دنیا، کارهاى موظف قانونى خودشان را دارند انجام می دهند، با اختیارات کاملى که در قانون اساسى معین شده؛ اما حرکت کلان و کلى نظام اسلامى به سمت آن آرمانها باید منحرف نشود؛ اگرمنحرف شد، باید گریبان رهبرى را گرفت، او را بایستى مسئول دانست؛ او مسئول است که نگذارد.»(بیانات در دیدار با دانشگاهیان استان کرمانشاه، 24/7/90)
2. برکناری مسئولان بر اساس ساختار سیاسی کشور، راهکار و روند خاص خود را داشته و رهبری نمی توانند بدون در نظر گرفتن آن، مسئولان کشور را برکنار نماید، بر فرض که رهبری بدون در نظر گرفتن قوانین کشور چنین کاری انجام دهند، مسئولان جدید باید با چه سازوکای انتخاب شوند، جز انتخاب مردم. آیا رهبری می تواند بدون توجه به ساختار قانونی کشور به انتخاب و جایگزینی مسئولان بپردازد. در این صورت آیا نظام و رهبری متهم به نادیده گرفتن مردم سالاری و نظر و انتخاب مردم نمی شوند؟
3. این گونه نیست که مطالبات رهبری مورد توجه مسئولان قرار نگیرد، گاهی با تلاش مسئولان این مطالبات محقق می شود و گاهی نیز به دلایلی بخشی از این مطالبات عملی می شود و… به طور خاص ایشان ششم شهریور سال گذشته در نخستین دیدار خود با اعضای دولت سیزدهم در بیاناتی به ارائه مهمترین محورهای چالش برانگیز کشور پرداختند و رهنمودهای مشخص، شفاف و راهگشایی به دولتمردان در این زمینه ارائه کردند. مبارزه با همهگیری کرونا به عنوان چالش بزرگ آن روزها، احیای اقتصاد در کُمای کشور، تکیه و تأکید بر خنثیسازی تحریمها و گره نزدن آن به تمام ابعاد کشورداری و سیاست خارجی پویا و متوازن از مهمترین موضوعات مورد اشاره رهبر انقلاب در نخستین دیدار با اعضای هیئتدولت سیزدهم بود که به نوعی نقشه راه آنان را مشخص کرد و امروز آمارها، شواهد و اقدامات انجام شده نشان میدهد که حرکت دولت در افق اعلامشده رهبر معظم انقلاب صورت گرفته و مطالبات ایشان دنبال و عملیاتی شده است.(ر.ک: پنج توصیه اولویتدار رهبرانقلاب به دولت سیزدهم چگونه اجرایی شد؟www.farsnews.ir/amp/14010323000439)
4. رهبری گرچه رؤسای برخی نهادها و سازمان ها را انتخاب می کنند اما اداره و مدیریت این نهادها و سازمان ها با افرادی است که انتخاب می شوند و این افراد بسته به توانمندی مدیریتی و ظرفیت سازمانی در تحقق اهداف ترسیم شده تلاش می کنند که گاه ممکن است کافی نباشد و توقع تلاش و توجه بیشتری وجود دارد. در عین حال مقام معظم رهبری نسبت به عملکرد این مجموعه ها مانند سایر نهادها و سازمان ها تذکرات و توصیه های لازم را چه در جلسات عمومی و چه در جلسات خصوصی به آنها می دهند. همانگونه که فرمودند : «صدا و سیما را رهبری اداره نمی کند؛ این معلوم باشد. صدا و سیما را رئیس صدا و سیما اداره می کند و رهبری هم در موارد زیادی اعتراضهائی دارد. همین اعتراضهائی که شما دارید، بعضی هایش یا خیلی هایش، اعتراضهای ما هم هست. احتمالاً اعتراضهای دیگری هم هست که چون برای من از جوانب مختلف گزارش می آورند – با اینکه خود من ممکن است به قدر شما تماشاچی تلویزیون یا گوش کننده رادیو نباشم – اطلاعاتم زیاد است. از وضع صدا و سیما اعتراضهائی هم می کنیم، اشکالاتی هم می کنیم، گاهی با آنها دعوا هم می کنیم. بالاخره آنها هم یک ضرورتهائی دارند و جواب می دهند؛ گاهی جوابشان درست است، گاهی هم نادرست است. به هر حال اعتراض هست و انتقاد شما از صدا و سیما مطلقاً به رهبری منتقل نمی شود. شما حق دارید انتقاد کنید؛ هیچ اشکالی ندارد.» (بیانات در دیدار جمعی از نخبگان علمی و دانشجویان دانشگاه ها، 87/7/7)
دستگاههای حکومتی و دستورات رهبری