دوزخ بی‌نماز

پاسخ کوتاه:
بی نماز، حسرت و رنج و عذاب فرصتهایی که برای گفتگو با خداوند را داشته و استفاده نکرده است را خواهد چشید. اما این الزاما به معنای خلود و حضور ابدی در جهنم نیست.همه کسانى که وارد جهنم مى شوند، براى همیشه در جهنم نخواهند بود و تنها عده خاصى (مانند کافران) که اقلیتی از انسان ها هستند، براى همیشه در جهنم خواهند بود. در آیات قرآن مجید افراد یا گروه هاى مختلفى به عنوان کسانى که همیشه در عذاب جهنم خواهند بود و مخلد در آتش هستند، نام برده شده است؛ از جمله: کافران، اعم از منکران خدا یا عالم آخرت یا مشرکان و تکذیب کنندگان آیات الهى یا دشمنان خدا و پیامبر(ص) یا افراد مرتد؛ آنان که غرق در گناه اند و گناه سراسر وجودشان را احاطه کرده است، قاتلان و جانیان (مرتکبان قتل عمد)، رباخواران، ظالمان و ستمگران، کسانى که میزان اعمال شان در قیامت سبک و بى ارزش باشد، گنه کاران و سرپیچى کنندگان از دستورات خدا و رسول(ص). البته همه این موارد در زمانى است که فرد پیش از مرگ توبه متناسب با آن گناه نکرده باشد.

بی نماز، حسرت و رنج و عذاب فرصتهایی که برای گفتگو با خداوند را داشته و استفاده نکرده است را خواهد چشید. اما این الزاما به معنای خلود و حضور ابدی در جهنم نیست. همه کسانى که وارد جهنم مى شوند، براى همیشه در جهنم نخواهند بود و تنها عده خاصى (مانند کافران) که اقلیتی از انسان ها هستند، براى همیشه در جهنم خواهند بود. (مکارم شیرازى، پیام قرآن، ج 6، ص 483.) در آیات قرآن مجید افراد یا گروه هاى مختلفى – بالخصوص – به عنوان کسانى که همیشه در عذاب جهنم خواهند بود و مخلد در آتش هستند، نام برده شده است؛ از جمله:
1. کافران، اعم از منکران خدا یا عالم آخرت یا مشرکان و تکذیب کنندگان آیات الهى یا دشمنان خدا و پیامبر(ص) یا افراد مرتد؛ آل عمران، 116 – اعراف 36 – بینه، 6 – توبه، 17 – بقره، 217 – آل عمران، 88 – فصلت، 28.2. منافقان. نسا، 140 – مجادله، 17.
3. آنان که غرق در گناه اند و گناه سراسر وجودشان را احاطه کرده است. بقره، 81 – یونس، 27.
4. قاتلان و جانیان (مرتکبان قتل عمد). نساء، 93.
5. رباخواران. بقره، 275.
6. ظالمان و ستمگران. شورى، 42، 44، 45 – حشر، 17.
7. کسانى که میزان اعمال شان در قیامت سبک و بى ارزش باشد. مؤمنون، 102 و 103 – کهف، 105.
8. گنه کاران و سرپیچى کنندگان از دستورات خدا و رسول(ص). جن (72)، آیه 23؛ نساء (4)، آیه 14؛ زخرف (43)، آیه 74.
البته همه این موارد در زمانى است که فرد پیش از مرگ توبه متناسب با آن گناه نکرده باشد.
اما آنچه در جمع بندى بین آیات مذکور و سایر آیات قرآن و نیز به ملاحظه روایات مى توان گفت، همان است که شیخ مفید فرموده اند: «تمام علما اتفاق نظر دارند که تهدید به خلود در آتش مخصوص کفار است و کسانى از اهل نماز که داراى ایمان به خدا و اقرار به واجبات او دارند، هرگاه مرتکب گناهى بشوند، [خلود] شامل [شان ]نمى شود.» (اوایل المقالات، ص 53.)
قرینه هاى فراوانى در خود آیات مذکور و نیز سایر آیات قرآن وجود دارد که نشان مى دهد آیات یاد شده، ناظر به کسانى است که گناهشان منتهى به کفر و انکار مبدأ یا معاد یا نبوت یا ضروریات دین مى شود، از جمله اینکه: (کأنما اغشیت وجوههم قطعا من اللیل مظلما)؛ «گویى صورت هاى آنها با پاره اى شب تاریک پوشانده شد».یونس (10)، آیه 27.
با توجه به توصیف کافران به این وصف در آیات 40 تا 42 سوره عبس، که مقصود از این گنه کاران، همان کافران اند.
در آیه 48 و 116 سوره «نساء» که مى فرماید: (ان الله لا یغفر أن یشرک به و یغفر مادون ذلک لمن یشاء)؛ «تنها مشرکان [و کافران که ملحق به مشرکان است] قابل بخشش نیستند و طبعا در جهنم خلود دارند، ولى گنه کاران دیگر قابل بخشش و آمرزش اند.» (آیت الله مکارم شیرازى، پیام قرآن، تفسیر موضوعى، ج 6، صص 496 – 491.)