دزدی فرزند نوجوان

پاسخ کوتاه:
شک نیست که دزدی یک رفتار ناپسند است و والدین تلاش می کنند تا فرزندشان از این رفتار پرهیز کند. قبل از هرگونه اقدامی باید نخست دانست که چرا فرزندتان به این عمل دست می زند و چگونه می توان به او کمک نمود. چنین رفتاری علل متنوعی دارد که بیش از همه وضعیت و شرایط زندگی محیطی و یادگیری را می‌توان مسئول دانست . سعی کنید در برخورد با این موضوع عواطف منفی خود را کنترل کنید. در برابر رفتار او دست پاچه نشوید و بر اعصاب خود مسلط باشید.

از اینکه در مورد مسائل تربیتی کودک خود با ما سخن می گوئید خرسندم و امیدواریم که ارتباط شما با ماتداوم داشته باشد.پرسشگر گرامی قبل از هرگونه اقدامی باید نخست دانست که چرا فرزندتان به این عمل دست می زند و دزدی می کند و چگونه می توان به او کمک نمود. گرایش به دزدی در بین نوجوانان می تواند به علل بسیاری صورت گیرد. به عنوان مثال در سنین پیش نوجوانی و نوجوانی، آنان می دانند که نباید دزدی کنند، اما معمولا به این علت دست به دزدی می زنند که هیجان مربوط به این کار را تجربه کنند و یا گاهی اوقات چون دوستانشان مبادرت به دزدی می نمایند، آنها نیز به این کار تشویق می گردند.
شک نیست که دزدی یک رفتار ناپسند است و والدین چه هنگام رفتن کودک به مدرسه و چه قبل از آن، تلاش می کنند تا فرزندشان از این رفتار پرهیز کند. اما گاهی بر خلاف این عقیده و حتی با توجه به برطرف کردن همه نیازهای مادی وی، شاهد بروز این رفتار در فرزند خود هستند. این عمل گاهی آنقدر آنها را نگران می کند که جلوی خیلی از تصمیمات اصلاح گرایانه را از آنان سلب می کند.
اصرار نداشته باشید که ثابت کنید حتما چیزی را دزدیده است. چون با این کار ممکن است احتمالاً او را برای جرمی که نکرده است، تنبیه کنید. درسی را که کودک از این واقعه می آموزد، این است که خود را از هر موقعیتی که در آن احتمال دزدی می رود، دور کند. ماورای عمل دزدی، همیشه علت و یا انگیزه ای وجود دارد. شما باید به عنوان والدین و یا مربی، تلاش کنید تا بیابید کدام نیاز او با این نوع رفتار برآورده می شود.
علل دزدی
هر چقدر که میزان خودکنترل کنندگی فرد افزایش پیدا کند، مبادرت به دزدی، بیشتر به شکل جرم گونه خود نزدیک می شود. ممکن است دلایلی پیچیده تر از آنچه ذکر شد نیز در بروز رفتار دزدی در کودکان و نوجوانان دخیل باشد. مثلا علت رفتار دزدی می تواند خشم بچه ها یا تمایل آنها به جلب توجه دیگران باشد. یا بالعکس چنین رفتاری می تواند منعکس کننده مشکلات و استرس های آنها در محیط زندگی شان باشد. این مشکلات ممکن است در خانه، مدرسه، جمع دوستان و… برای کودک به وجود آمده باشند. برخی از کودکان به علت برخی مشکلات عاطفی یا مورد سوء رفتار واقع شدن به دزدی دست می زنند. در این گونه موارد رفتار دزدی آنها به عنوان فریاد کمک خواهی آنها تلقی می گردد. در سایر موارد، علت بروز رفتار دزدی، اینست که کودک یا خانواده وی، نمی توانند هزینه مالی آنچه را که کودک می خواهد و یا حتی نیاز دارد تامین نمایند. در چنین مواردی رفتار دزدی جهت تامین مایجتاج کودک، بروز می کند.
گهگاه نیز نوجوانان به منظور تلافی و انتقام گرفتن از نوجوان دیگر و یا معلم و یا ابراز دشمنی نسبت به والدین خویش، دزدی می کنند. باید بپذیریم که بعضی وقت ها دزدی بچه ها دلایل دیگری هم دارد، مثلاً جلب توجه و یا حس مظلومیت و یا واکنش در برابر تحقیر و … این عمل باید شما را وادار به اندیشیدن کند. شما باید با جستجو و تجزیه و تحلیل عمل او به علت یا علل کارش پی ببرید. به هر حال، علت دزدی هرچه که باشد، والدین وظیفه دارند ریشه های آن را شناسایی نمایند تا از تبعات احتمالی که در پی خواهد داشت، پیشگیری نمایند.
چه باید کرد
1. سعی کنید در برخورد با این موضوع عواطف منفی خود را کنترل کنید. در برابر رفتار او دست پاچه نشوید و بر اعصاب خود مسلط باشید.
2. کمک و درمان در مورد فردی که دزدی می کند، بستگی تام به شناخت انگیزه های حاکم بر رفتار او دارد. تلاش کنید انگیزه ها، علل و زمینه های دزدی کودک خود را شناسایی کنید و با تمام وجود این علل و عوامل را از بین ببرید.
3. چنانچه احساس می کنید علت دزدی فرزندتان بی توجهی والدین به اوست، با صحبت کردن و عملکرد صحیح خود، او را متوجه کنید که هم شما و هم دیگران برایش ارزش قائلید و دوستش دارید. این کار موجب می شود که حس «مورد توجه دیگران بودن» را جایگزین عمل نادرست دزدی کند.
4. فرزندتان باید متوجه شود که این کارش نادرست است و ممکن است به وسایل و روحیه افراد لطمه وارد کند. این موضوع را با تطبیق دادن مسئله برخورد او و وسایلش، می توان بهتر به او فهماند. بهتر است ضمن تفهیم موضوع مالکیت به فرزندتان او را از آسیب های روحی مربوط به از دست دادن وسایل شخصی آگاه کرد. در گفتگو با فرزندتان، به او بد بودن این کار و تأثیر نامطلوب آن را بر روحیه صاحب شی ء متذکر شوید و به او بفهمانید در صورت ادامه این کار، اعتماد دیگران از او سلب می شود و دیگر کسی او را دوست نخواهد داشت. بهتر است برای انتقال این موضوعات به او مانند آئینه رفتار کنید. بیش از آنکه سعی کنید با گفتار خود او را به اشتباه خود آگاه کنید، سعی کنید مانند آئینه او را با پی آمدهای رفتار خود روبرو کنید. به عنوان مثال می توانید برای مدتی یکی از وسائلی که بسیار مورد علاقه او می باشد را مخفی کنید. زمانی که او با حالت آشفته به دنبال آن شی می گردد به او بگوئید شاید کسی آن را بدون اجازه تو برداشته. با این رفتار فرزندتان با پی آمد رفتار خود به صورت مستقیم مواجه می شود.(البته بعد از پیدا شدن شی مورد نظر، فرزندتان به هیچ عنوان نباید بفهمد که برداشتن آن شی کار شما بوده است)
5. از دیدگاه روانشناسی اعتراف خواستن از فردی که دزدی می کند و یا تهمت زدن به او در نزد دیگران، بسیار غیر عاقلانه و ناصحیح است، زیرا با این گونه روش ها به ندرت به ریشه اصلی و علت بنیادی مشکل می توان پی برد. این عمل غالبا به دروغگویی فرزند و یا ریختن آبروی او برای عملی که ممکن است هرگز دیگر مرتکب نشود، منتهی خواهد شد.
6. این نکته برای اصلاح رفتار فرزند مهم است که به کودک در جهت خنثی کردن اثر و جبران سرقت با بازگرداندن اشیاء مسروقه یا ارائه معادل جنس مسروقه توسط پولی که خود کودک می تواند با تلاش و کار فراهم آورد، کمک شود، بنابراین زمانی که او چیزی را بر می دارد از او بخواهید با پول خودش آن را جبران کند.
7. زمانی که این نکته آشکار باشد که فرزندتان نمی تواند در برابر وسوسه مقاومت کند، پول و اشیاء گرانبها را نباید در دسترس او قرار دهید تا امکان دزدی کاهش یابد. همچنین مهم است که این عمل را بیش از حد مورد تأکید قرار ندهید، مبادا که رفتار یا پاسخ به آن چنان مهیّج گردد که در مواقع نارضایتی در آینده نیز دوباره تکرار شود.
8. گاهی اوقات فرزند برای تجربه هیجان دزدی، نشان دادن شهامت خود به دیگران، دست به این کار می زند، از اینرو لازم است این حس هیجان طلبی او را از راه های دیگر ارضا کنید به عنوان مثال ثبت نام او در کلاس های رزمی می تواند در بر طرف کردن حس هیجان طلبی او نقش اساسی داشته باشد.
9. دوست تاثیر زیادی در رفتارهای نوجوان دارد، فرزندتان را در پیدا کردن دوست مناسب یاری دهید.
10. به صورت زیرکانه و غیر مستقیم احساسات خود را از این کار او برایش بیان کنید.
11. نقش خود را در رفتارهای نادرست فرزندتان را ارزیابی کنید و سعی کنید نقاط ضعف خود در این زمینه را شناسایی کنید و با بر طرف کردن آن زمینه رفتارهای نادرست فرزندتان را از بین ببرید.
12. در اکثر خانواده هایی که کودک از مشکلات رفتاری رنج می برد، پدر یا نقش چندانی در تربیت کودک ندارد و یا از اقتدار لازم برای این کار برخوردار نیست؛ با دقت بررسی کنید چنانچه در خانواده شما چنین چیزی وجود دارد، تلاش کنید تا نقشی فعال و مقتدرانه در تربیت فرزند خود داشته داشته باشید.
13. همانطور که شما هم خوب می دانید دوستان و همسالان در شکل گیری اخلاق و رفتار نوجوانان نقش مهمی دارند. سعی کنید تا حد امکان دوستان فرزند خود را به خوبی بشناسید ودر صورتی که افراد ناباب می باشند با استدلال ومنطق وبه دور از امر و نهی مانع رفت و آمد ایشان شوید چرا که در بیشتر موارد، دوستان ناشایست جوانان را به انحراف مى کشانند.
14. اطلاعات روان شناسی خود را در زمینه ویژگی های دوران نوجوانی افزایش دهید.
15. از شیوه های تربیتی غیر مستقیم استفاده کنید. در این شیوه به جای اینکه محتوای تربیتی به صورت مستقیم به مخاطب انتقال داده شود؛ به صورت غیر مستقیم مخاطب در معرض پیام های تربیتی قرار می گیرد.
امیدوارم با بکارگیری موارد بالا بتوانید در اصلاح رفتار فرزند خود موفق باشید. پاسخگویی به سوالات بعدی شما وظیفه ما و موجب افتخار است.