دلایل نارضایتی از وضعیت کشور؟

یکم. عوامل متعددی در به وجود آمدن نوعی نارضایتی نسبت به کارآمدی نظام با وجود دستاوردهای چشمگیر در عرصه های مختلف و پیشرفت های به دست آمده، تأثیر داشته اند که به مهمترین آنها به اختصار اشاره می کنیم: 1. افزایش سطح انتظارات نسبت به نظام؛ یکی از عواملی که در ایجاد نارضایتی در میان مردم و حتی برخی نخبگان مؤثر است ، افزایش سطح انتظارات از نظام جمهوری اسلامی در همه عرصه ها به ویژه عرصه فرهنگی و اخلاقی است که موجب شده تا با وجود دستاوردهای نظام در عرصه های گوناگون ، مشکلات و کاستیها قابل پذیرش نباشد و نظام جمهوری اسلامی با آرمان ها و اهداف ترسیم شده، مقایسه شود . « افزایش گرایش جامعه به سمت ارزش های والای اسلامی _ حداقل در سطح انتظارات و توقعات – که خود یکی از برترین و ارزنده ترین آثار فرهنگی انقلاب اسلامی است , موجب شده که به طور ناخود آگاه شاخص ها و ملاک های اندازه گیری فضایل و ارزش های جامعه ما برای همه _ البته با تفاوت در سطح و عمق _ نسبت به شاخص های قبل از انقلاب , حساستر و ریزترشده باشد و خود به خود و ناخود آگاه , اندک ناهنجاری ارزشی جامعه در وضع فعلی , بسیار برجسته تر از مورد مشابه یا بزرگ تر از دوران قبل از انقلاب به چشم آید و مورد نقادی قرار گیرد .» (ذو علم , انقلاب و ارزشها , تهران, پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی , 1379 , ص 209)گرچه نظام جمهوری اسلامی در مسیر تحقق اهداف اسلامی گام برداشته و تلاش می کند ، اما فاصله آن با نظام مطلوب اسلامی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد و آنچه در نظام جمهوری اسلامی اتفاق افتاده به عنوان نظام آرمانی و مطلوب اسلامی تلقی نگردد . همانگونه که حضرت امام فرمودند: « اینجانب هیچگاه نگفته و نمی گویم که امروز در این جمهوری به اسلام بزرگ با همه ابعادش عمل می شود و اشخاصی از روی جهالت و عقده و بی انضباطی بر خلاف مقررات اسلام عمل نمی کنند ، لکن عرض می کنیم که قوه مقننه و قضائیه و اجرائیه با زحمات جان فرسا کوشش در اسلامی کرد این کشور می کنند و ملت ده ها میلیونی نیز طرفدار و مددکار آنان هستند.» (وصیت نامه الیه – سیاسی امام خمینی (ره) ، قم:دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه ،1380،ص22)
مقام معظم رهبری نیز فرمودند: « ما همیشه می گوییم، بارها گفتیم که ما نتوانستیم خواسته‌هاى اسلام را به‌طور کامل تحقّق ببخشیم، این قطعى است؛ امّا ما راه زیادى در این زمینه طى کردیم. ما نتوانستیم عدالت اجتماعى را به‌طور کامل در این کشور به‌وجود بیاوریم امّا خیلى از راه را جلو آمدیم. نباید اینها ندیده گرفته بشود. یک‌روزى همه‌ ثروت این کشور صرف تعدادى خانواده‌هاى اشرافى و احیاناً سرریز آ ن به چند شهر بزرگ می رسید؛ امروز اقصى‌ نقاط کشور برخوردار از خیرات این کشورند. این حرکت عظیم، حرکت به سمت عدالت اجتماعى، حرکت به سمت اخلاق اسلامى ‌. حالا می شنویم گاهى اوقات راجع به اخلاق حرف زده می شود، انتقاد می کنند؛ بله؛ با آن اخلاق اسلامى مطلوب، امروز ما فاصله داریم، در این شکّى نیست؛ امّا ما خیلى پیش رفتیم، راه زیادى را ملّت ایران طى کردند، اینها را ندیده نگیرند… بله، البتّه راه طولانى‌اى در پیش داریم؛ ما به آرمانهایمان هنوز نرسیده‌ایم؛ آرمانهاى اسلامى خیلى بالاتر از این حرفها است.» (بیانات در دیدار مردم قم به مناسبت سالروز قیام نوزده م دی ، 17/10/93)
2. تغییر الگوی مصرف جامعه و بهتر شدن نسبی سطح زندگی مردم، به خصوص از دهه دوم انقلاب به بعد نیز از سویی موجب افزایش سطح انتظارات آنان از زندگی و نظام شده و از سوی دیگر نوعی نارضایتی نسبت به نظام را با وجود دستاوردهای مثبت آن به همراه داشته است.
3. افزایش چشمگیر سطح آگاهی های اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه نیز از دیگر عواملی است که در ایجاد نارضایتی نسبت به نظام تأثیر گذار است . جامعه امروز بر خلاف گذشته نسبت به مسایل مختلف کشور اطلاع و آگاهی گسترده ای پیدا نموده اند و در جریان مسایل خرد و کلان کشور هستند که همین امر در ایجاد نارضایتی نسبت به نظام مؤثر است .
4. گسترده بودن اهداف انقلاب و زمان بر بودن دستیابی به برخی از این اهداف نیز از عوامل تأثیر گذار در ایجاد نوعی نارضایتی در مردم نسبت به نظام است . نظام جمهوری اسلامی اهداف و ارزش های بلندی را برای پیشرفت مادی و معنوی کشور ترسیم نموده است که تحقق برخی از این اهداف نیازمند فراهم شدن امکانات، زمینه ها و شرایط و گذشت زمان و فرصت زیادی است در حالی که مردم انتظار دارند که در فرصت کوتاهی نظام به همه اهدافی که ترسیم کرده است دست یابد و همین امر موجب نوعی نارضایتی نسبت به نظام می شود .
5. نادیده گرفتن امکانات و موانع کشور در قضاوت ها ؛ در ارزیابی و قضاوت در مورد عملکرد نظام ، باید به مجموعه امکانات و موانع و مشکلات نظام نیز توجه نمود . در برخی موارد قضاوت و ارزیابی در مورد عملکرد نظام ، بدون توجه به امکانات و موانع و مشکلات فرا روی آن از جمله برخی مشکلات وکارشکنیهای داخلی و تلاش دشمنان نظام برای مقابله با از تحمیل جنگ هشت ساله برکشور گرفته تا تحریم ها و فشارهای اقتصادی و حمایت از جریان ها و گروههای معاند و معارض نظام و جنگ نرم و روانی ، صورت می گیرد . در حالی انتظار از نظام و ارزیابی و قضاوت نسبت به عملکرد نظام باید با توجه به مجموعه امکانات و موانع و مشکلات صورت بگیرد .
6.توجه بیشتر به نقاط ضعف و نادیده گرفتن نقاط مثبت ؛ هر گونه قضاوت منصفانه در مورد عملکرد نظام باید با در نظر گرفتن مجموعه نقاط ضعف و قوت در کنار یکدیگر بدون بزرگ نمایی مشکلات و ضعف ها و نادیده گرفتن نقاط قوت باشد . در برخی موارد تمرکز بر نقاط ضعف و نادیده گرفتن نقاط قوت و اقدامات مثبت صورت گرفته و به اصطلاح تنها دیدن نیمه خالی لیوان و یا بزرگ نمایی در مورد نقاط ضعف موجب شده تا نوعی نارضایتی از نظام به وجود بیاید .
7. عدم اطلاع رسانی مناسب ؛ در برخی موارد ، انعکاس نیافتن مناسب دستاوردها و عدم ارایه آمارهای دقیق، شفاف و تطبیقی از ابعاد اقدامات و تلا شهای صورت پذیرفته از سوی مسئولان نظام جمهوری اسلامی و مشکلات کشور ، در ایجاد نارضایتی تأثیر گذار است.
8. متوجه کردن همه مسئولیت ها به دولت ؛ متوجه کردن همه مسئولیت ها به دولت نیز از دیگر عواملی است که نوعی نارضایتی را نسبت به نظام ایجاد می کند . اینکه همه مسئولیت ها در همه زمینه ها را متوجه نظام بدانیم و مسئولیت افراد و خانواده ها را نادیده بگیریم ، نوعی نارضایتی نسبت به نظام را به همراه خواهد داشت . به عنوان نمونه در زمینه اشتغال و فرهنگ گرچه مسئولیت دولت قابل انکار نیست ، اما اینکه همه مسئولیت را متوجه دولت بدانیم از سویی نوعی انتظار بیجا را ایجاد می کند و از سوی دیگر با محقق نشدن انتظارات ، موجب نارضایتی خواهد شد .
9. بروز مفاسد اقتصادی ؛ بروز برخی مفاسد اقتصادی و عدم برخورد لازم و قاطع با همه موارد آن و ضعف نهادهای نظارتی در جلوگیری از آن و تکرار چندین باره آن ، آثار مخربی بر افکار عمومی داشته و بر دستاوردهای نظام ، سایه افکنده و مجموعه اقدامات نظام را زیر سؤال می برد و نوعی نارضایتی را از نظام به دنبال دارد.
10. ضعف برنامه ریزی و مدیریت ها ؛ در برخی موارد ضعف برنامه ریزی و سوء مدیریت ها موجب می شود تا دستاوردها و اقدامات مثبت نظام تحت الشعاع قرار بگیرد و زمینه نارضایتی در میان مردم نسبت به نظام ایجاد شود.
11.سیاست زدگی و نگاه سیاسی به همه امور کشور و رقابت های منفی احزاب و گروههای سیاسی نیز از دیگر عوامل نارضایتی نسبت به نظام بوده است و در میان افراد جامعه این ذهنیت ایجاد می شود که مسئولان نظام به جای توجه به مشکلات کشور به رقابت های سیاسی مشغول شده اند و از انجام وظایف خودشان غافل شده اند و این مسأله عاملی برای ایجاد نارضایتی در میان آنان خواهد شد .
12. جنگ رسانه ای و فضا سازی و تبلیغات گسترده دشمنان نظام ؛ گرچه وجود برخی مشکلات و کاستیها در کشور قابل انکار نیست ، امابخشی از نارضایتی ها از نظام ، نتیجه فضا سازی رسانه های غربی و تبلیغا ت گسترده دشمنان نظام و بزرگ نمایی و سیاه نمایی در مورد مشکلات نظام و القای ناکارآمدی آن است .
مجموعه این عوامل موجب شده تا با وجود دستاوردهای ارزشمند در عرصه های مختلف و پیشرفت های حاصل شده ، شاهد نوعی عدم رضایت مندی از نظام در میان بخشهایی از جامعه و برخی نخبگان باشیم .

دوم. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه علم و صنعت، آموزش و خدمات اجتماعی و سلامت دستاوردهای بزرگی داشته ایم.( برای آشنایی با دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه های مختلف ر.ک:راجی، سید محمد حسین، خاتمی، سید محمد رضا، صعود چهل ساله، مروری بر دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی بر اساس آمارهای بین المللی، مشهد: آستان قدس رضوی،1397)
دستاورد‌های انقلاب اسلامی در حوزه علم:
1.رتبه علمی منطقه‌ای و جهانی برحسب مقالات و مدارک علمی
رشد ۱۲۹ برابری تعداد مدارک نمایه شده از ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی براساس پایگاه استنادی اسکپوس نشان میدهد تعداد مدارک نمایه شده، ۳۰۷۱ مدرک قبل از انقلاب و ۳۹۷۲۱۲ مدرک بعد از انقلاب اسلامی است.
کسب رتبه اول منطقه و شانزدهم جهان توسط ایران در سال ۲۰۱۸ که این رشد عمدتا در دو دهه اخیر رخ داده است. در نظام رتبه بندی سایماگو براساس پایگاه استنادی اسکوپوس، ایران در سال ۱۹۹۶ در ۵۲ جهانی و رتبه ۵ منطقه قرار داشته است.
درصد سهم ایران در تولید مقالات علمی دنیا نسبت به قبل از انقلاب اسلامی ۶۵۶ برابر شده است. این سهم قبل از انقلاب اسلامی ۳ هزارم درصد بوده است که در ۲۰۱۷ مطابق نظر ISI به ۱/۹۵ درصد و مطابق نظر اسکوپوس به ۱/۹۷ رسیده است.
تعداد مقالات چاپ شده ایران از ابتدای انقلاب تا سال ۲۰۱۶ برحسب گزارش ISI ۶۹ برابر و برحسب گزارش اسکوپوس ۷۵ برابر شده است.
ایران به رتبه اول علمی بین کلیه کشور‌های اسلامی برحسب تعداد مقالات دست یافته است.
ارتقای ۱۷ پله‌ای رتبه کیفیت تولیدات مقالات علمی داغ و پر استناد کشور که از سال ۲۰۱۱ از رتبه ۳۹ به رتبه ۲۱ تا سال ۲۰۱۶ رسیده است. نشانگر کاربردی و اثربخش بودن مقالات است.
طبق گزارش سازمان ملل ایران از حیث تعداد عناوین کتاب منتشره در سال، نهمین کشور دنیاست. این رتبه در رشته‌های علمی متفاوت است. بطور مثال در کتب الهیات در رتبه ۲، در کتب زبان شناسی در رتبه ۳، در کتب عمومی در رتبه ۱۲، در روانشناسی و فلسفه در رتبه ۱۳ و در علوم کاربردی در رتبه ۱۶ جهان قرار دارد.
2. نرخ رشد علمی
سریعترین نرخ رشد علمی جهان مربوط به ایران است که ۱۱ برابرِ نرخ رشد میانگین جهانی است.
3.رتبه بندی جهانی دانشگاه‌ها
رتبه ایران از نظر تعداد دانشگاه­های برتر در نظام رتبه بندی تایمز در دنیا از رتبه ۳۲ در سال ۲۰۱۲ به رتبه ۱۷ در سال ۲۰۱۷ ارتقا یافته است.
تعداد دانشگاه­های برتر ایران در دنیا براساس نظام رتبه بندی تایمز از صفر دانشگاه در قبل انقلاب به ۱۸ دانشگاه در سال ۲۰۱۸ رشد داشته است. آمار‌های دیگری نیز در نظام رتبه بندی لایدن (۱۸ دانشگاه ایران در رتبه بندی برترین دانشگاه­های دنیا در سال ۲۰۱۸) و نظام رتبه بندی کیواس (۵ دانشگاه در دنیا در سال ۲۰۱۷) وجود دارد.
۹۸% از تولید علم دانشگاه تهران مربوط به دوره بعد از انقلاب اسلامی است و تنها ۲% آن مربوط به دوران قبل از انقلاب می‌باشد. همین رقم برای دانشگاه صنعتی شریف ۹۹% است و تنها ۱% از تولید علم این دانشگاه مربوط به دوران قبل از انقلاب است. همین رقم برای دانشگاه شیراز حدود ۹۵% است؛ که در واقع میتوان گفت: دانشگاه‌ها قبل از انقلاب صرفا ارائه و انتقال محفوظات و ترجمه بوده و هیچ تولیدی و خروجی علمی نداشته است.
4.رتبه‌های جهانی در عرصه‌های فناوری و علوم کاربردی و مهندسی
پس از انقلاب اسلامی شاهد دستاورد‌های متعدد علمی و فناوری در علوم و رشته‌هایی مانند هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی، موشکی، سلول‌های بنیادین، هوافضا، دارو‌های نوترکیب و پزشکی بوده ایم که ثابت نمود در صورت اتکا به ظرفیت‌های داخلی و مدیریت مناسب آنها، دسترسی به قله‌های علم و فناوری امکان پذیر است.
از جمله تولید علم در حوزه علوم پزشکی به ۷۵ برابر زمان طاغوت رسیده است. (اسکوپوس) این پیشرفت در علم پزشکی موجب شده است امید به زندگی که قبل از انقلاب در ایران ۵۴ سال بوده است در سال ۲۰۱۷ به ۷۶ سال رسیده که از این حیث رتبه هفتم جهان را دارا است.
طبق گزارش انجمن جهانی اقتصاد، ایران از نظر فارغ التحصیلان STEM شامل چهار حوزه «علوم دانشی، فناوری، مهندسی، ریاضی» در جایگاه پنجم جهان قرار دارد.
ایران از کشوری فاقد افتخارات و فاقد نوآوری در قبل انقلاب در حوزه فنی و مهندسی به سومین کشور در تربیت مهندس در سال ۲۰۱۸ دست یافته است.
ایران هشتمین کشور دنیا در پرتاب ماهواره است.
ایران پنجمین کشور در نانو در سال ۲۰۱۶ است.
ایران چهاردهمین کشور در علوم و فیزیکی هسته‌ای در سال ۲۰۱۶ است.
ایران پنجمین کشور در مهندسی شیمی و مهندسی انرژی برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
ایران نهمین کشور در مهندسی عمران و مهندسی اقیانوس برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
ایران یازدهمین کشور در مهندسی هوافضا برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
ایران دوازدهمین کشور در مهندسی صنایع برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
صنعت هواپیمایی ایران در رتبه دهم در بین ۱۴۷ کشور جهان است.
ایران در جمع ۱۱ کشور دارای فناوری پرتاب ماهواره قرار دارد.
ایران جزو ۱۳ کشور دارنده چرخه کامل سوخت هسته‌ای است که اکتشاف اورانیوم، استخراج، تولید کیک زرد و تبدیل آن به گاز UF۶ در حوزه تولید سوخت و مجتمع‌های سوخت در آن صورت می‌گیرد.
ایران جزو ۱۴ کشوری است که توانایی غنی سازی اورانیوم دارند.
ایران رتبه دوم در زمینه پیشرفته‌ترین کشور‌ها در حوزه سلول‌های بنیادین را دارا می‌باشد.
ایران از نظر تولیدات زیست فناوری در رتبه ۱۳ جهان و اول منطقه در سال ۲۰۱۷، قرار دارد.
(paydarymelli.ir/fa/news/42550)
دستاورد‌های انقلاب اسلامی در حوزه صنعت:
۱- افزایش سهم صنعت در تولید ناخالص ملی از %۱۶ به %۴۰ بیانگر جهش صنعتی ایران پس از انقلاب اسلامی است.
۲-صادرات غیر نفتی ایران از ۵۴ میلیون دلار به ۳۱ میلیارد دلار یعنی ۵۷ برابر افزایش یافته است.
۳-ایران تک محصولی را به صادر کننده محصولات صنعتی، کشاورزی و خدمات فنی مهندسی تبدیل کرده است.
۴-مـحصولات پتروشیمی ایران ازسال ۵۷ تا کنون ۳۳ برابر رشد داشته است.
۵- ایران بدون پیوستن به سازمان تجارت جهانی هفدهمین اقتصاد جهان را دارد.
۶- تولید فولاد از ۳۶۰ هزار تن به ۱۸ میلیون تن افزایش و ۵۰ برابر شده است.
۷- ایران امروز در تولید فولاد و آلومینیوم رتبه چهاردهم جهان، در تولید سیمان رتبه هشتم، در تولید سرامیک رتبه پنجم، در تولید موتور وسائل نقلیه رتبه دوازدهم و در تولید خودرو و مس رتبه هجدهم جهان را احراز کرده است.
۸- مونتاژکاری در صنعت خودرو از ۱۰۰ % به ۱۵ % کاهش‌یافته است.
۹- در ابتدای انقلاب، صنعت دارویی کشور ۲۵% از دارو‌های دم‌دستی مردم را تولید می‌کرد اکنون ۹۵% از تخصصی‌ترین دارو‌ها در داخل کشور تولید می‌شود.
۱۰- ایران از واردکننده قایقهای کوچک ماهیگیری به سازنده کشتیهای اقیانوس‌پیما تبدیل‌شده است.
۱۱- باوجود تحریم‌های فنی، علمی و اقتصادی به فناوری‌های کاملاً بومی در صنایع هسته ای، هوایی و فضایی رسیده ایم.
۱۲- تولید سیمان در داخل کشور از هفت میلیون تن به بیش از هفتاد میلیون تن یعنی ده برابر رسیده است.
۱۳- تولید کاشی و سرامیک از دوازده میلیون مترمربع به چهارصد و ده میلیون مترمربع رسیده است یعنی بیش از ۳۲ برابر شده است.
۱۴- تولید فرش ماشینی از چهار میلیون مترمربع به حدود نود میلیون مترمربع رسیده و رشد بیست برابری داشته است.
۱۵- انقلاب اسلامی، کشور واردکننده کاسه‌بشقاب ملامین را به تولیدکننده پیشتاز موتور جت و توربین‌های صنعتی تبدیل کرده است.
۱۶-در صنعت مس تولید از صفر به ۲۱۴ هزار تن رسیده است.
۱۷- ایران ناتوان از تولید شیلنگ و سیم‌خاردار به عضو مؤثر باشگاه‌های هسته ای، فضایی، نانو و فناوری موشک‌های دوربرد تبدیل‌شده است.
۱۸-تولید سنگ‌های تزیینی از ۲۴ هزارتن به ۱۷ میلیون تن رسیده است.
۱۹- در حوزه تجهیزات صنعت نفت از واردکنندگی کلید و پریز معمولی به سازندگی سکو‌های دریایی و دستگاه‌های حفاری رسیده ایم.
۲۰- پیش از انقلاب کلیه مراحل اکتشاف، استخراج، تولید، انتقال و مدیریت کلان صنعت نفت در اختیار بیگانگان بود، ولی امروز صادرکننده خدمات فنی مهندسی در این حوزه هستیم.
۲۱- ملی شدن نفت در عمل و واقعیت نتیجه انقلاب اسلامی است.
۲۲- مدیریت بر منابع و صنایع نفت و گاز ایران تنها با پیروزی انقلاب اسلامی در دست ایرانیان قرار گرفت.( farhangesadid.com/fa/news/899)
دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه آموزش:
۱- انقلاب اسلامی، کشورِ با اکثریت بی‌سوادرا به رتبه ۱۶ علمی جهان رساند.
۲- انقلاب اسلامی شخصیت دانش‌آموز را از کتک‌خوری به قهرمانی المپیاد‌های جهانی و فرماندهی جبهه رساند.
۳- در طول چهل سال پس از انقلاب، روزی ۱۰ مدرسه و ۵۰ کلاس احداث‌شده است.
۴- قبل از انقلاب، ۴۰ % کودکان درست آموزش مدرسه نمی‌رفتند.
۵- پیش از انقلاب (دوسوم) زنان حتی توانایی نوشتن اسم خودشان را نداشتند؛ امروز ۸۶% زنان سواد سوم ابتدایی رادارند.
۶- انقلاب اسلامی، عدالت آموزشی را در خصوص زنان، محرومان و مناطق دوردست برقرار کرد.
۷- انقلاب اسلامی دانش‌آموز بی‌خبر از مسائل شهر خودش را به دانش‌آموز مشرف‌به مسائل جهانی رساند.
۸- پس از انقلاب سهم دانش آموزان فنی از ۲۳% به ۴۰% رسیده و تعداد هنرستان‌ها ۱۲ برابر شده است.
۹- پیش از انقلاب اسلامی، ایران هیچ رتبه المپیادی در جهان نداشت، ولی اینک همیشه مدال‌آور و از رتبه‌های برتر دنیاست.
۱۰- ازلحاظ سرعت رشد سطح تحصیلات ایران ازنظر سال‌های تحصیل مورد انتظار در دنیا رتبه ششم را دارد.
۱۱- انقلاب اسلامی کشوری با ۵۳ درصد بی‌سواد را به پرشتاب‌ترین سرعت علمی جهان تبدیل کرد.
۱۲- ۲۷ دانشگاه داشتیم و امروز ۶۶۰ دانشگاه داریم.
۱۳- ظرفیت دانشگاهی ما ۳۲ برابر شد و از ۱۵۰ هزار دانشجو به ظرفیت حدود ۵ میلیون دانشجو رسیدیم.
۱۴- اعضای هیئت‌علمی دانشگاهی ۲۳ برابر شده و از ۴ هزار نفر به ۹۰ هزار افزایش‌یافته است.
۱۵- سال‌های مورد انتظار تحصیل در ایران از رتبه ۱۱۴ جهانی ۶۹ رتبه صعود کرده است و به ۴۵ رسیده است.( farhangesadid.com/fa/news/884)
دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه زیرساخت‌های عمرانی:
۱ – افزایش عدالت در دسترسی به انواع زیرساخت‌های شهری و روستایی در کشور بعد از انقلاب؛ حتی در دورترین نقاط کشور.
۲ – افزایش بی‌سابقه سرعت حمل کالا و مسافر با ساخت زیرساخت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و هوایی.
۳ – کسب دانش و توانایی مهندسی در همه حوزه‌های زیرساختی کشور طی سال‌های بعد از انقلاب. (انرژی، حمل‌ونقل، صنعت، هوافضا و …)
۴ – تبدیل وضعیت وابستگی به متخصصان و مستشاران خارجی در ایجاد زیرساخت‌های اساسی کشور به بی‌نیازی از مستشاران خارجی در همه ابعاد در سال‌های بعد از انقلاب.
۵ – دو برابر شدن سهم برنامه‌های عمرانی بخش‌های آموزش، بهداشت، رفاه و مسکن در برنامه‌های ۵ ساله توسعه کشور بعد از انقلاب نسبت به برنامه‌های قبل از انقلاب.
۶ – تبدیل‌شدن کشور به یک کارگاه بزرگ ایجاد زیرساخت‌های حیاتی بعد از انقلاب اسلامی.
۷ – پیشرفت عظیم در ایجاد همه زیرساخت‌های اساسی و عمومی کشور با وجود هشت سال جنگ تحمیلی و نابودی بسیاری از زیرساخت‌ها و از طرف دیگر اعمال تحریم‌های شدید توسط سلطه‌گران طی ۴۰ سال گذشته.
۸ – ساخت شبکه عظیم بزرگراهی در کشور به طول ۱۶۶۲۷ کیلومتر.
۹ – افزایش ۶ برابری کل راه‌های کشور و رسیدن آن از ۴۶ هزار کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۲۸۰ هزار کیلومتر در سال‌های اخیر.
۱۰ – افزایش ۵۰۰ برابری راه آسفالته روستایی و رسیدن از ۲۰۰ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۱۰۷ هزار کیلومتر در سال ۱۳۹۵.
۱۱ – دستیابی به دانش و فن ساخت واگن و لوکوموتیو در کشور برای نخستین بار در کشور.
۱۲ – ساخت و توسعه مترو در همه کلان‌شهر‌های کشور با توان مهندسی شرکت‌ها و مهندسین داخلی بعد از انقلاب برای نخستین بار.
۱۳ – افزایش تعداد فرودگاه‌های کشور از ۳۲ به ۵۴ فرودگاه و دستیابی به بیش از میزان استاندارد شعاع ۲۵۰ کیلومتری دسترسی به فرودگاه.
۱۴ – دستیابی به دانش و فن ساخت هواپیما‌های مسافربری کوچک و ساخت تعدادی از آن‌ها در کشور.
۱۵ – ساخت کشتی و تولید انواع قایق برای اولین بار در تاریخ کشور رخ‌داده است.
۱۶- ۲۰ برابر شدن ظرفیت بندر‌ها کشور: ارتقاء ظرفیت بندر‌ها از ۱۰میلیون تن به بیش از ۲۰۰میلیون تن در سال ۱۳۹۴.
۱۷ – با وجود آن که در سال ۱۳۵۵ حدود ۸۰ درصد روستا‌ها فاقد تأسیسات لوله‌کشی بود، اکنون ۱۰۰ درصد جمعیت شهری و ۷۳ درصد جمعیت روستایی تحت پوشش شبکه آب شرب سالم هست.
۱۸ – افزایش قابل‌توجه حجم آب تولیدی از ۱.۵ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۵۷ به ۶.۹ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۹۵.
۱۹ – برق‌دار کردن ۱۰۰ درصد روستا‌های بالای ۱۰ خانوار و ۹۹.۵ درصد روستا‌های زیر ۱۰ خانوار بعد از انقلاب. افزایش بی‌سابقه تعداد روستا‌های برق‌دار شده از ۴ هزار روستا به ۵۷،
۲۰ – هزار روستا نسبت به قبل از انقلاب. (بیش از ۱۳ برابر) (به‌طور میانگین حدود ۴ روستا در روز)
۲۱ – افزایش طول خطوط انتقال برق بیش از ۱۳ برابر. (از ۴۵۴۸ کیلومتر مدار در سال ۱۳۵۷ به ۵۱۸۰۰ کیلومتر مدار در سال ۱۳۹۵)
۲۲ – ۱۲۰ برابر شدن تعداد شهر‌های گازرسانی شده (قبل انقلاب: ۹ شهر؛ سال ۹۵: ۱۰۸۳ شهر) و ۲۳۰۰۰ برابر شدن تعداد روستا‌های گازرسانی شده. (قبل انقلاب: ۱ روستا؛ سال ۹۵: ۲۳۰۰۰ روستا)
۲۳ – افزایش بی‌نظیر انشعاب گاز از ۵۰ هزار انشعاب در سال ۱۳۵۷ به ۱۰ میلیون و ۵۷۰ هزار انشعاب در سال ۱۳۹۵. (۲۱۱ برابر)
۲۴ – پیشرفت بی‌نظیر در تولید داخلی تجهیزات گازی و پالایشگاهی (تولید کردن ۹۵ درصد تجهیزات موردنیاز گازرسانی و ۸۰ درصد اقلام پالایشگاهی در داخل کشور.)
۲۵- ۳۰ برابر شدن سد‌های مخزنی کشوربعد از انقلاب، تعداد سد‌های مخزنی کشور از ۱۳ سد به حدود ۴۰۰ سدبزرگ درسال ۱۳۹۵ رسیده است.
۲۶ – دستیابی به دانش و فن ساخت سد بعد از انقلاب اسلامی و ساخت و توسعه سد بادانش و توان شرکت‌ها و مهندسین داخلی برای نخستین بار.
۲۷ – دستیابی به فناوری ساخت سکو‌های نفتی عظیم در کشور و خودکفایی در این زمینه با بومی شدن صنعت آن و بی‌نیازی به کشور‌های خارجی.
۲۸ – دستیابی کشور به فناوری ساخت پالایشگاه‌های مدرن متناسب با استاندارد‌های جهانی همچون پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و اقدام به ساخت پالایشگاه در کشور‌های خارجی.
۲۹ – خودکفایی بی‌نظیر کشور در تولید بنزین با فراتر رفتن میزان تولید آن از مصرف آن در کشور (متوسط مصرف روزانه در کشور ۸۴ میلیون لیتر؛ متوسط تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور ۹۰ میلیون لیتر هست)
۳۰ – دستیابی به تولید و عرضه انرژی هسته‌ای بعد از انقلاب با تلاش و ایثار دانشمندان هسته‌ای کشور و تقدیم چند شهید والامقام.
۳۱ – دستیابی به فن‌آوری و دانش کامل چرخه سوخت هسته‌ای و قرار گرفتن در ردیف پنج کشور برتر جهان.
۳۲ – قرار گرفتن ایران در میان کشور‌های تولیدکننده سوخت پاک (برق) از طریق گداخت هسته‌ای.
۳۳ – ساخت و راه‌اندازی نزدیک به ۱۰۰۰ شهرک صنعتی در سراسر کشور.
۳۴- ۱۰۰ برابر شدن تعداد واحد‌های تولید صنعتی طی سال‌های بعد از انقلاب و افزایش آن‌ها از ۸۵۷ واحد به ۸۴۲۸۷ واحد در کشور.
۳۵ – ایجاد دسترسی به ارتباط تلفنی برای حدود ۹۰ درصد روستا‌های کشور. (۵۴ هزار و ۲۸۶ روستا دارای ارتباط و ۴۸ هزار و ۳۳ روستا دارای تلفن خانگی)
۳۶ – ۳۵ برابر شدن تعداد مشترکین تلفن ثابت، از ۸۵۰ هزار اشتراک در قبل از انقلاب به حدود ۳۰ میلیون اشتراک.
۳۷ – دسترسی تمام مردم به تلفن همراه و افزایش ضریب نفوذ آن به %۱۰۴. (۱۵۶ میلیون و ۱۱ هزار و ۲۸۳ شماره همراه فروخته‌شده، ۸۳ میلیون و ۲۲۴ هزار و ۱۳۴ خط فعال)
۳۸ – افزایش ۳۱ برابری شبکه‌های تلویزیونی کشور. (۲ شبکه سیاه وسفید چندساعته در سال ۱۳۵۷ به ۶۲ شبکه ۲۴ ساعته در سال ۱۳۹۵)
۳۹ – اتصال کشور به شبکه اینترنت در سال‌های بعد از انقلاب و ایجاد زیرساخت‌های عظیم آن در کشور.
۴۰ – گسترش اینترنت همپای جهان و رساندن آن تا سطح روستا‌ها به‌عنوان بستری برای ارائه خدمات دولت الکترونیک.
۴۱ – دسترسی ۱۰۰% جمعیت شهری و روستایی کشور به مراقبت‌های اولیه بهداشتی درنتیجه افزایش امید به زندگی به میزان ۲۲ سال در کشور.
۴۲ – ایجاد زیرساخت‌های پوشش ۱۰۰ درصدی واکسیناسیون در کشور و ریشه‌کنی بی‌نظیر بیماری‌های همه‌گیر در کشور.
۴۳ – توسعه روزافزون بیمارستان‌ها در کشور به‌طوری‌که تعداد شهر‌های دارای بیمارستان از ۳۷ % در سال ۵۷ هم‌اکنون به بیش از ۹۷ % رسیده است (احداث سالیانه ۱۴ بیمارستان در کشور).
۴۴ – توسعه زیرساخت‌های صنعت داروسازی در کشور و درنتیجه تولید ۹۵ % داروی موردنیاز کشور در داخل کشور.
۴۵ – راه‌اندازی بیمارستان‌های هسته‌ای در کشور برای اولین بار در کشور بعد از انقلاب اسلامی.
۴۶ – دستیابی به پزشکی هسته‌ای و تولید و صادرات انواع رادیو دارو‌ها درکشور.
۴۷ – افزایش حدود ۳ برابری مساجد کشور از ۲۵ هزار در قبل از انقلاب به ۷۲ هزار در سال ۱۳۹۳ و در نتیجه افزایش دسترسی به مساجد توسط مردم.
۴۸ – ایجاد نمازخانه در تمامی مراکز و محیط‌های عمومی و خدماتی بعد از انقلاب. احداث ده‌ها مسجد و نمازخانه بین‌راهی. (درجاده‌های اصلی کشور)
۴۹- ۸ برابر شدن تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور نسبت به سال‌های قبل از انقلاب (افزایش از ۴۰۰ کتابخانه به ۳۲۷۸ کتابخانه).
۵۰ – قرارگیری ایران جزو ۱۰ کشور اول دنیا در انتشار کتاب در سایه توسعه زیرساخت‌های قانونی و نهادی موجود.
۵۱ – افزایش بی‌سابقه تعداد دانشگاه‌های کشور از ۲۲۳ دانشگاه در سال ۱۳۵۵ به ۲۶۴۰ دانشگاه در سال ۱۳۹۵ (بیش از یازده برابر) به‌طوری‌که هرکسی که در ایران تمایل داشته باشد می‌تواند به مدارج آموزش عالی دست پیدا کند.
۵۲ – افزایش دانش آموزان وارد شده به مقاطع عالی تحصیلی از ۱۸ درصد در سال ۱۳۵۰ به ۷۰ درصد در سال ۱۳۹۶.
۵۳ – اهتمام ویژه جمهوری اسلامی در جهت فراهم کردن امکان تحصیل در استان‌های محروم؛ به طوری که تعداد مدارس استان‌های محروم بعد از انقلاب اسلامی ۵ برابر شده است.
۵۴ – افزایش تعداد مدارس کشور از ۴۸ هزار مدرسه به ۱۰۸ هزار مدرسه (میانگین ۴ مدرسه در روز و ۳ هنرستان در هفته)
۵۵ – افزایش بی سابقه مدرسه و امکانات آموزشی در سطح کشور به گونه‌ای که در سایه آن، درصد باسوادی در کشور نزدیک به ۱۰۰ درصد شده است.
۵۶ – ساخت و تجهیز شهرک‌های سینمایی مختلف به عنوان یک زیرساخت مهم و در نتیجه تولید فیلم‌های فاخر و به یادماندنی ملی.
۵۷ – افزایش سرانه اماکن ورزشی در کشور از ۲ صدم مترمربع در قبل از انقلاب به حدود یک مترمربع طی سال‌های اخیر با وجود دو برابر شدن جمعیت.( farhangesadid.com/fa/news/923)
دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه سلامت:
براساس آمار، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در حوزه‌های مختلف از جمله بهداشت و سلامت، پیشرفت‌های فراوانی حاصل شد که نسبت به دوران حاکمیت رژیم پهلوی از رشد کمی و کیفی فراوانی برخوردار بود. بهبود وضعیت سلامت عمومی شهروندان، افزایش محصولات درمانی و پزشکی در نقاط مختلف کشور، افزایش سطح امید به زندگی و کاهش مرگ و میر از جمله مواردی است که نشان دهنده رشد و پیشرفت در حوزه سلامت است. این نوشتار به بررسی دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه بهداشت و سلامت می‌پردازد.
1. شاخص امید به زندگی
براساس گزارش برنامه توسعه ملل متحد، از سال ١٣٣٩ تا ١٣٥٧ شاخص امید به زندگی در بدو تولد از ٥/ ٤٩ سال در سال ابتدایی به ٥/ ٥١ سال به سال انتهایی رسید؛ یعنی امید به زندگی در بین ایرانیان در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی جزو پایین‌ترین رتبه‌ها در جهان بوده است.
گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد، امید به زندگی مردم ایران از ابتدای انقلاب تاکنون 22 سال افزایش یافته است.
2. کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های واگیردار
با پیشرفت پزشکی و نظام سلامت در جمهوری اسلامی ایران، علل مرگ و میر کمتر شده و فوت ناشی از بیماری های واگیردار و مشکلات بارداری و زایمان در ایران کاهش یافته است. افزایش خدمــات بهــداشتی در جمهوری اسلامی ایران، موجب تغییر در ترکــیب مــرگ و میـــر و دگــرگونی در ترکیب بروز بیماری‌ها شده است.( محسن عباسی اصل و دیگران، «خوشه بندی استان های کشور بر اساس شاخص­های سیمای سلامت»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی اسلام، دوره20، شماره چهارم، زمستان1391، ص3.)
شاخص مرگ‌ومیر خام در کشور ایران بر اساس آمارها از 13 نفر به ازای هر 1000 تولد زنده در سال‌های 1354-1349 به رقم 5 نفر در سال‌های 89-1384 کاهش یافته است. براساس مطالعات انجام شده، کاهش عمومی در مرگ‌ومیر کودکان در کشور ایران طی چهار دهه اخیر وجود داشته است.( فیروز امانی و دیگران، «روند تغییرات علل عمده مرگ و میر در ایران طی سال‌های 88-1350»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، دوره دوازدهم، شماره چهارم، زمستان1389، ص85.)
3. افزایش تعداد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
در اواخر رژیم پهلوی حدود 558 مؤسسه درمانی با 57927 تخت در سطح کشور وجود داشت این در حالی است که در دهه چهارم انقلاب اسلامی، مراقبت‌های بهداشتی اولیه (PHC) با ارتقای پوشش 100 % جمعیت شهری و بیش از 94 % جمعیت روستایی کشور همراه بوده است. در عین حال، ایجاد نظام شبکه بهداشتی- درمانی به عنوان یک الگوی جهانی با بیش از 18هزار خانه بهداشت و 5 هزار مرکز بهداشتی- درمانی به وقوع پیوسته است.( مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی، مروری بر دستاوردهای انقلاب اسلامی در عرصه نظام سلامت، تهران، وزارت بهداشت، بهمن1392،ص1.)
4. رشد تعداد پزشکان و متخصصان حوزه سلامت
در دوران پهلوی برای سراسر جمعیت 36 میلیونی ایران به وسعت تمام شهرهای کشور فقط تعداد محدودی پزشک وجود داشت و روستاهای کشور تنها با 1500 مرکز بهداشت درمانی روستایی بدون پزشک و متخصص رنج می برد.( حجت سلیمان دارابی، «انقلاب اسلامی برای ایران چه کرد؟»، فصلنامه 15 خرداد، شماره5، ص109.)
تعداد پزشکان موجود در کشور اعم از پزشک عمومی و متخصص رشته‌های مختلف در سال 1357 حدود 14 هزار نفر بود، این در حالی است که بخش قابل توجهی از این رقم هم شامل پزشکان خارجی و بیگانه می‌شد. با این حساب٬ باز هم به ازای هر ده هزار نفر حدود 3 /9 پزشک وجود داشت.( محسن مرادیان، کارنامه سی‌ساله جمهوری اسلامی ایران ، مجله سوره ، شماره 32 ، ص 27.)
کشور ایران در سال 56 با 33 میلیون جمعیت، نیازمند ورود پزشک خارجی از سایر کشورها بوده است، اما هم اکنون با جمعیتی بیش از دو برابر و به تبع آن با نیازی بیشتر به پزشک، با رشد تعداد پزشکان در کشور مواجه است. همچنین در زمینه پزشک متخصص نیز از جمعیت 7000 نفر در سال 57 به جمعیت 72.792 پزشک متخصص در حال حاضر رسیده‌ایم و همچنین باید گفت که مردم بسیاری از کشورها به منظور درمان به کشورمان سفر می‌کنند تا تحت نظر پزشکان ایرانی به درمان خود بپردازند.(گروه سیاسی بصیرت، مروری مقایسه ای بر کارکرد حکومت پهلوی با چهار دهه انقلاب اسلامی ایران، بهمن1396، قابل دسترس در؛http://basirat.ir/fa/news/309260)
5. رشد دانشگاه‌های علوم پزشکی
قبل از پیروزی انقلاب حدود ٧ دانشکده پزشکی در دانشگاه‌ها ایجاد شده بود، اما در حال حاضر حدود پنجاه دانشگاه علوم پزشکی در سراسر کشور به فعالیت می‌پردازد. تعداد ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی از حدود ٦٠٠ نفر قبل از پیروزی انقلاب به حدود ٦ هزار نفر در سال افزایش یافت. سال 57، تعداد کل پزشکان دارای کارت نظام پزشکی حدود ١٧ هزار نفر بود، در حالی که طی سال‌های گذشته، حدود140هزار پزشک در دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور تربیت شده‌اند. در چهار دهه گذشته رشد برجسته تعداد دانشگاه‌های علوم پزشـکی در کلیه استان‌های کشور به ویژه اسـتان‌هـای محـروم، افـزایش تعـداد دانش آموختگان گروه‌هـای علـوم پزشـکی بـه ویـژه زنـان و قوانین مربوط به حضور ایـن فـارغ التحـصیلان در منـاطق محروم از جمله موفقیت‌های بخش آموزش پزشکی است.
(سیدعلیرضا مرندی و دیگران، «تجربه 30 ساله جمهوری اسلامی ایران در مولفه های اجتماعی سلامت و عدالت در سلامت: نقش ها و جهت گیری های آینده مجلس شورای اسلامی»، مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دوره30، شماره سوم، پائیز1391، ص229.)
6. ارتقاء تجهیزات پزشکی و درمانی؛ خودکفایی در لوازم پزشکی
در دوران رژیم پهلوی حدود 50 شرکت تولیدی در زمینه تجهیزات پزشکی در سطح کشور وجود داشت که همگی مواد اولیه را از خارج وارد و در داخل ایران مونتاژ می‌کردند، این شرکت‌ها تنها توانایی تامین 3 درصد از نیاز کشور را داشتند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی بیش از 500 شرکت تجهیزات پزشکی مشغول به فعالیت هستند. بر اساس آمار امروزه بیش از 80 درصد از نیاز 910 بیمارستان سراسر کشور را شرکت‌های داخلی و دانش بنیان تهیه می‌کنند. در حال حاضر واحدهای تولید کننده تجهیزات پزشکی در کشور بیش از 8 هزار نوع وسیله پزشکی در کلاس‌های مختلف، تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌کنند.
دبیرخانه کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و نظارت بر اجرا تاکید دارد که ایران در حوزه های مختلف ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته در حوزه داروسازی پیشرفت های فراوانی را داشته است که در زمینه های مختلف طراحی و ساخت قابل رویت هستند.( دبیرخانه کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و نظارت بر اجرا، فهرست کالا و خدمات دانش بنیان، ویرایش چهارم، تهران، دبیرخانه کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها شهریور1396، ص56)
برخی از این تجهیزات به قرار زیر است؛
کسب رتبه نخست تولید دارو در سطح منطقه، تولید 97% از داروهای مورد نیاز و و صادرات دارو از جمله داروهای بیوتکنولوژی، خودکفایی در ساخت انواع واکسن، ریشه‌کنی فلج اطفال و سایر بیماری‌های فراگیر، پوشش واکسیناسیون از30% به 100%، افرایش تعداد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، توسعه بهداشتی کشور و موفقیت در اولویت به پیشگیری بر درمان و در نهایت افزایش امید به زندگی و کاهش مرگ و میر کودکان زیر یک سال سال و کاهش مرگ و میر مادران از دیگر دستاوردهای علمی در شاخه پزشکی محسوب می‌شود که می‌توان از آن به‌عنوان انقلاب پزشکی نام برد.
همچنین اکنون ایران مقام چهارم تولید داروهای نوترکیب را درسطح آسیا داراست و تاکنون ۱۴ دارو از این نوع در کشور تولید شده است. داروی نوترکیب به طور عمده در درمان بیماری‌های صعب العلاج مانند سرطان‌ها، برخی بیماری‌های ویروسی، ام اسوهموفیلی به کار گرفته می‌شود.
سل، دیفتیری، سرخک، حصبه، وبا، سیاه سرفه، جذام و هپاتیت B از بیماری‌های شایع و گریبانگیر مردم در دوره پیش از انقلاب بود. پس از پیروزی انقلاب، پوشش گسترده واکسیناسیون کودکان زیر 5 سال علیه بیماری های واگیردار از 20 درصد به 95 درصد در سال 1380 رسید. اکنون همه کودکان کشور از بدو تولد علیه برخی از این بیماری‌ها حتی در دورافتاده‌ترین منطقه‌ها نیز واکسینه می شوند.
تولید چهار ماده اولیه دارویی برای ساخت داروهای جدید فشار خون ریوی ، ساخت داروهای درمان مشکلات انعقادی و ساخت داروهای شیمی درمانی، ساخت و تولید نخستین نانوداروی تزریقی ضدسرطان با نام تجاری «سینا دوکسوزوم» قابل استفاده در انواع سرطان ناحیه شکمی، تولید داخلی داروی «لووفلوکساسین» برای درمان بیماری‌های عفونی، تولید داروی ضد سرطان «پکلی تاکسل» برای درمان انواع سرطان‌های ریه، پوست، تخمدان و سینه، داروی ضد سرطان «دوکسوروبیسین» با فناوری نانو، داروی «سترورلیکس استات» برای درمان نازایی، ‌داروهای نو ترکیبی برای بیماران ام اس (با عنوان‌‌ ‌سینووکس)، بیماران خاص (با عنوان اینترفرون بتا، گاما و آلفا) و مبتلایان به هپاتیتc(با‌ ‌عنوان اینترفرون پگنیله) تنها نمونه‌ای از تلاش محققان ایرانی است.
چنان که آمار نشان می‌دهد، وضعیت سلامت و بهداشت در جمهوری اسلامی ایران نسبت به رژیم پهلوی رشد کمی و کیفی داشته و وضعیت رفاهی، سلامت و بهداشت مردم بهبود یافته است. در حوزه خدمات درمانی، افزایش سطح کیفی پزشکان، افزایش تعداد پزشکان و پرستاران در مناطق مختلف کشور، تامین داروهای مورد نیاز جامعه، توسعه سلول‌های بنیادی، گسترش تامین اجتماعی و پروژه‌های حمایتی، کاهش دادن هزینه‌های درمانی، کاهش مرگ و میر، افزایش سطح امید به زندگی و… در ایران پس از پیروزی انقلاب دستاوردهای فراوانی قابل لمس و رویت است.
با روشن شدن دستاوردهای انقلاب اسلامی در این حوزه ها روشن می شود که پیشرفت های کشور در این حوزه ها بسیار چشمگیر بوده است در عین حال آنچه انجام شده با آنچه مطلوب است، فاصله وجود دارد و با توجه به ظرفیت های کشور می توان به جایگاه بهتری دست یافت و باید کاستیها و عقب ماندگی ها در این حوزه ها را اصلاح و جبران کرد.
در حوزه علم و صنعت استفاده نکردن از تمامی ظرفیت های کشور، ضعف در پیوند میان علم و صنعت و دانشگاه، بخشی از موانع اداری و بروکرارسی های دست و پا گیرو… از مهمترین مشکلات و کمبودهاست.
در حوزه آموزش، نواقص نظام آموزشی، عدم اجرای سند تحول آموزش و پرورش، کاربردی نبودن آموزش و ضعف در مهارت آموزی، وضعیت معلمان و فرهنگیان و… از مشکلات و ضعف های این حوزه محسوب می گردد.
در حوزه خدمات اجتماعی، محقق نشدن عدالت اجتماعی به طور کامل، فاصله طبقاتی، مشکلات معیشتی و اقتصادی، مشکل مسکن و اشتغال و ازدواج از عمده ترین مشکلات این بخش است.
در حوزه سلامت با وجود پیشرفت های بسیار، عدم پوشش بیمه ای کامل بیماری ها و برخی هزینه های بالای درمان و… از ضعف ها و کاستیهای عمده است.