آیات لاهوتی قرآن

پاسخ کوتاه:
عالم لاهوت نخست مرتبه‌ای است که از آن به هویّت غیبیه و مقام «لا إسم له و لارسم» تعبیر می‌کنند. کسی را در این مرتبه یارای هیچ‌گونه سخن و وصفی نیست. برخی از آیات قرآن به آن اشاره دارند.مانند: «وما قَدَرُوا اللّهَ حَقَّ قَدرِه…»، که به اصل تحقق آن اعتراف می کند؛ ولی نسبت به این‌که کنه ذاتش چیست و چه اوصافی دارد ابزار شهود و ادراک کارآیی ندارد.

عالم لاهوت نخست مرتبه‌ای است که از آن به هویّت غیبیه و مقام «لا إسم له و لارسم» تعبیر می‌کنند. کسی را در این مرتبه یارای هیچ‌گونه سخن و وصفی نیست. برخی از آیات قرآن که به آن اشاره دارند عبارتند: «وما قَدَرُوا اللّهَ حَقَّ قَدرِه…»، [1][2][3] جز آن‌که به اصل تحقق آن اعتراف کند؛ ولی نسبت به این‌که کنه ذاتش چیست و چه اوصافی دارد ابزار شهود و ادراک کارآیی ندارد: «… و لا یُحیطونَ بِهِ عِلما»، [4] چنان که خداوند از روی رأفت و عطوفت بندگان خود را از نزدیک شدن به این مرتبه بر حذر داشته است تا این‌که آنان عمر خود را در چیزی که تحصیل آن ممکن نیست تباه نکنند [5]: «ویُحَذِّرُکمُ اللّهُ نَفسَهُ واللّهُ رَءُوفٌ بِالعِباد» [6]و نیز « وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَعْلُوم. و هیچ چیزی نیست مگر اینکه خزائن آن نزد ماست و ما آن را نازل نمی کنیم مگر به اندازه ی معلوم و معیّن » (حجر:21) و فرمود: « وَ ما أَمْرُنا إِلاَّ واحِدَةٌ کَلَمْحٍ بِالْبَصَر. و امر ما نیست مگر یکی مانند چشم بر هم زدن.»( قمر:50) یعنی کار ما اظهار ارجاع و از بطون به ظهور آوردن و به بطون بازگرداند است. مانند باز و بسته شدن چشم که چون باز می شود هزاران موجود ظاهر می شوند و چون بسته شد هیچ نیست.برخی از آیات قرآنی نیز در کلام مفسران به عالم لاهوت اشاره دارد. از جمله: «سلطان علیشاه، ترجمه تفسیر بیان السعادة، 1372ش، ج13، ص14 و ج13، ص292.»1. انعام/سوره6، آیه91. 2. حج/سوره22، آیه74. 3. زمر/سوره39، آیه67. 4. طه/سوره20، آیه110. 5. شرح فصوص الحکم، ص17.6. آل‌عمران/سوره3، آیه30.