صلوات کبیره
صلوات کبیره چه فوایدی دارد
متنی که برای صلوات بر پیامبر اعظم (صل الله علیه و آله) در یکی از منابع تفسیری اهل سنت، تفسیر روح البیان در ضمن داستانی وارد شده است:
«اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی سَیِّدنا مُحَمَّدٌ مَا اخْتَلَفَ الْمَلَوان وَ تَعاقَبَ الْعَصْرانِ وَ کَرَّ الْجَدیدانِ وَ سْتَقْبَلَ الْفَرْقدانِ وَ بَلَّغْ رُوحَهُ وَ اَرْواحَ اَهْلِ بَیْتِهِ مِنّا التَّحِیَّهَ وَ السَّلامُ» و ادعا شده است که ثواب هر بار خواندن آن با 10000 بار برابری می کند.!
«آورده اند که کسى نزد سلطان محمود غزنوى آمد و گفت مدتى بود که میخواستم پیامبر(ص) را در خواب ببینم و غمى که در دل دارم را به آن دلدار غمخوار باز گویم:
همه شب دیده بعمدا نگشایم از خواب
بو که در خواب بدان دولت بیدار رسم
قضا را سعادت مساعده نموده شب دوش بدان دولت بیدار رسیدم و رخسار جانفزاى جهان آرایش «کالقمر لیلة البدر و کالروح لیلة القدر» دیدم؛ چون آنحضرت را منبسط یافتم، گفتم یا رسول اللّه هزار درهم قرض دارم که نمیتوانم آنرا ادا کنم و مى ترسم که مرگ من برسد و وام در گردن من بماند. پیامبر(ص) فرمود که نزد محمود سبکتکین برو و این مبلغ از او بگیر. گفتم شاید او از من باور نکند و نشانى طلبد. گفت بگو بدان نشانى که در اول شب که تکیه میکنى سى هزار بار بر من درود مى فرستی و به آخر شب که بیدار میشوى سى هزار نوبت دیگر صلوات مى فرستى، وام مرا ادا کن. سلطان محمود بعد از شنیدن این خبر به گریه درآمد و او را تصدیق کرد و قرضش را ادا کرد و هزار درم دیگرش به او داد. اطرافیان او تعجب کردند و گفتند اى سلطان این مرد را در این سخن محال که گفت است تصدیق کردید و حال آن که ما در اول شب و آخر با تو هستیم و نمى بینم که به صلوات اشتغال داشته باشید و اگر کسى در تمام اوقات و ساعات شبانه روز به فرستادن درود مشغول گردد و سعی و تلاش زیادی انجام دهد، نمیتواند شصت هزار بار صلوات بفرستد. سلطان محمود فرمود که من از علما شنیده بودم که هر که یکبار به این نوع صلوات بفرستد که «اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی سَیِّدنا مُحَمَّدٌ مَا اخْتَلَفَ الْمَلَوان وَ تَعاقَبَ الْعَصْرانِ وَ کَرَّ الْجَدیدانِ وَ اسْتَقْبَلَ الْفَرْقدانِ وَ بَلَّغْ رُوحَهُ وَ اَرْواحَ اَهْلِ بَیْتِهِ مِنّا التَّحِیَّهَ وَ السَّلامُ»؛ «خدایا، درود فرست بر مولای ما و پیامبر ما محمد و خاندانش، تا آنگاه که روز و شب میآیند و میروند، و بامداد و شامگاه پی در پی میشوند، و روزها و شبها به دنبال هم میرسند. و آن دو ستاره قطبی بزرگ و کوچک روی میآورند؛ و روان او و خاندانش را از سوی ما درود و سلام برسان». چنان باشد که ده هزار بار صلوات فرستاده باشد و من در اول و در آخر شب سه مرتبه این صلوات را مى خوانم و چنان میدانم که شصت هزار صلوات فرستاده ام. از آنجا که این شخص پیام پیامبر(ص) را در تأیید سخن علما آورده است، گریه کردم.»[1]
بررسی صلوات کبیره:
به لحاظ سندی: این صلوات که از آن به عنوان «صلوات کبیره» نیز یاد می شود در منابع شیعی و از سوی معصومین (علیهم السلام) وارد نشده است. و در کتاب روح البیان نیز برای آن سندی ذکر نشده است بنابراین به لحاظ سندی فاقد سند و مدرک بوده و معتبر نیست.
در تفسیر روح البیان، فردی ناشناس ادعا می کند که پیامبر را در خواب دیده است و در منابع فقهی و روایی شیعی گفته شده است که خواب برای افراد غیر معصوم حجیت ندارد و صرفا یک تنبه و یا هشدار است.
به لحاظ محتوایی نیز باید گفت «صلوات کبیره» علی رغم مفاد خوب، معتبر نبوده و از سوی معصوم (علیه السلام) صادر نشده وچنین ذکری اعتباری نداشته و به آن توصیه نمی شود.
در مورد اذکار صلوات به صورت مستند از پیامبر ذکر هایی رسیده است که در منابع معتبر بیان گردیده است و مهمترین آن همین ذکر مشهور «اللهم صل علی محمد و آل محمد» است که فضلیت و خواص زیادی هم برای آن نقل شده است.
پی نوشت:
(1) حقی بروسوی، اسماعیل(متوفای 1137ه.ق)، روح البیان، ج۷، ص۲۳۴، دارالفکر، بیروت، بی تا.
صلوات کبیره