حدیث إرقأ و اقرأ
در برخی روایات داریم که : روز قیامت به میزانی که قران خوانده شود، شخص بالا میرود… حال سوال اینست که ایا این قران خواندن از حفظ منظورست؟ تا نتیجه شود که هرکه در دنیا حفظ قران بیشتر کرده باشد، بالاتر میرود؟
اگرچه درجه حافظان و حاملان قرآن درجه ای رفیع و بسیار بالاست اما باید ابتدا متن روایت مورد نظر را دید:مُحَمَّدِ بْنِ اَلْأَشْعَثِ عَنْ مُوسَى بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ : «عَدَدُ دَرَجِ اَلْجَنَّةِ عَدَدُ آیِ اَلْقُرْآنِ فَإِذَا دَخَلَ صَاحِبُ اَلْقُرْآنِ اَلْجَنَّةَ قِیلَ لَهُ اِرْقَأْ وَ اِقْرَأْ لِکُلِّ آیَةٍ دَرَجَةٌ فَلاَ تَکُونُ فَوْقَ حَافِظِ اَلْقُرْآنِ دَرَجَةٌ.» (1)
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: تعداد درجات بهشت به تعداد آیه هاى قرآن است، هنگامى که اهل قرآن وارد بهشت شود به او گفته مى شود قرآن بخوان و بالا برو، براى هر آیه اى درجه اى است، بنابراین بالاترین درجه از آنِ حافظان قرآن است.
ابتدا باید دانست مقصود از قاریان قرآن، معنای مصطلح آن که در میان ما مرسوم شده نیست. بلکه معنایی فراتر از آن مقصود است و به کسانی قاری گفته می شود که به صورت مداوم و مستمر در طول زندگی خود همیشه اوقات، قرآن می خوانند. بنا براین، محتوای روایت درجه حافظان و قاریان قرآن را جدا از هم بیان نموده است. زیرا حافظان قرآن هم می توانند مانند قاریان باشند و و در طول زندگی خود به صورت مداوم و مستمر قاری و قرائت کننده قرآن باشند. به همین دلیل درجه آنان بالاتر از قاریان می تواند می باشد.
ویژگی خاصی که قاریان (به معنا و مفهوم قرآنی و نه به معنای مصطلح ما) این است که علاوه ثواب قرائت، ثواب نظر و نگاه به مصحف را هم می برند و این ویژگی را حافظان قرآن، هنگامی که از حفظ می خوانند، ندارند.
خلاصه این که در این روایت اشاره به قرآن خواندن از حفظ نیست چون در انتهای روایت مقام حافظان را بالاترین درجه بیان کرده است. و مقصود روایت، قاریان قرآن است. تأکید می شود که قاری قرآن یعنی کسی که مداوم و همیشه قرآن می خواند نه قاری مصطلح نزد ما که تلاوت های مجلسی دارد.! اگر چه مقام این افراد بسیار ارزشمند بوده و خداوند نیز پاداش های عظمی به آنها عطا خواهد فرمود.
پی نوشت:
(1) بحار الأنوار ج۸۹ ص۲۲ به نقل از کتاب الامامة والتبصرة، منتسب به علی بن حسن بابویه (متوفای 329ه.ق) پدر شیخ صدوق (علیه الرحمه).
حدیث إرقأ و اقرأ