دین و اندیشه
وصیت معاویه – امام حسین ع
ممنون ولی یک چیزی: من در تاریخ طبری و در چند جای دیگر آدم دیدم که در نامه معاویه آمده بود با حسین مدارا کن چوو او حق فامیلی دارد یا در حق جایی دیگر چنین آمده بود:((حسین بن علی مردیست کم خطر و امیدوارم خدا او را به وسیله کسانی که پدرش را کشتند و برادرش را بی کس گذاشتند از پیش بردارد، ))۱. چرا معاویه نگران حق فامیلی با اما حسین بود مگر خودش نبود که برادر امام حسین را کشت پس چرا نگران حق فامیلی است؟؟آیا این با چیزی که ما ازا او میدانیم فرق ندارد؟؟ توضیح دهید۲.چرا گفته: (خدا او را به وسیله کسانی که پدرش را کشتند و برادرش را بی کس گذاشتند از پیش بردارد) ؟؟؟ این به چه معنی بوده آیا به ان معنی بوده که او نگران امام حسین بوده؟؟؟ منظور از از پیش بردارد چیست؟؟؟ آیا این منظور این است کعب او با امام حسین هم دردی میکرده؟؟؟؟ آیا این جملات با چیزی که ما از معاویه میدانیم منافات ندارد
( منبع تمام مطالب از تاریخ طبری جلد هفت است و این را هم بگیم من نمیخواهم راجب خدا معاویه بگویید ممنون فقط میخواهم مربوط به چیز هایی که گفتم فقط به سوالاتم جواب دهید بدون حاشیه اگر این کار را بکنید ممنون میشوم)
در پاسخ چند نکته مختصر بیان می گردد 1. تاریخ طبری تاریخ الرسل و الملوک یا تاریخ الامم و الملوک معروف به تاریخ طبری کتابی است به زبان عربی که توسط محمد بن جریر طبری تاریخنگار و پژوهشگرِ ایرانی مسلمان در اواخر سده سوم پس از هجرت به رشته تحریر درآمدهاست و یکی از بزرگترین منابع دوره اسلامی است.
این کتاب، تاریخ را از زمان خلقت شروع کرده و سپس به نقل داستان پیامبران و پادشاهان قدیمی میپردازد. در بخش بعدی کتاب طبری به نقل تاریخ پادشاهان ساسانی میپردازد، و از آنجا به نقل زندگی پیامبر اسلام، محمد میپردازد. در این کتاب وقایع پس از شروع تاریخ اسلامی (مقارن با هجرت به مدینه) به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۲۹۳ هجری شمسی را در بر میگیرد.
2. اعتبار تاریخ طبری
تاریخ طبری همانند سایر کتب تاریخ موافقان و مخالفانی دارد
برخی معتقدند ، تاریخ طیری صرفا گزارش و نقل وقایع تاریخی بدون توجه به اعتبار و صحت گزارش های تاریخی است شیوهٔ نگارش تاریخ طبری، گردآوری نقل قولها بودهاست، اما این کار بیهیچ گزینش صحیحی صورت گرفتهاست ضعف هایی بسیاری در تاریخ طیری وجود دارد و به همان میزانی که وهابیت بر برخی از گزارش های تاریخ طیری تاکید دارد شیعه یرخی از گزارش های طبری را صحیح نمی داند
3- در براه وصیت معاویه به فرزندش یزید در منابع تاریخی گزارش های متعدد ی وجود دارد
در یکی از گزارش ها آمده است :
وصیّت معاویه به یزید در کتاب هاى شیعه نیز وجود دارد.
شیخ صدوق رحمة اللّه علیه مى گوید: فردى از امام صادق علیه السلام درباره شهادت سیّدالشهداء علیه السلام پرسید؟
حضرت فرمودند: پدرم از پدرش این گونه نقل فرمود:
معاویه در حال احتضار بود که یزید را طلبید و او را نزد خود نشاند و به او این گونه سفارش کرد:
فرزندم! من گردن هاى سرکش را براى تو ذلیل کرده ام و سرزمین ها را براى مالکیت تو آماده نموده ام، ولى از سه نفر که در مقابل تو هستند، مى ترسم و این سه تن در مقابل تو دردسر ساز مى شوند که عبارتند از: عبداللّه بن عمر بن خطّاب، عبداللّه بن زبیر و حسین بن على.
عبداللّه بن عمر، با تو همراه مى شود و فقط رهایش نکن.
عبداللّه بن زبیر را هر جا یافتى تکه تکه کن، حکایت او با تو مثل شیر و گلّه و مثال رویارویى او با تو مثل گرگ و سگ است.
امّا حسین را همان طور که مى شناسى او از رسول خدا صلى اللّه علیه وآله بهره برده است و به ناچار با اهل عراق همراه مى شود و به سوى آنان از مدینه خارج مى شود و همان اهل عراق او را تنها مى گذارند و از بین مى برند.( . امالى شیخ صدوق ص . 216.)
پس خلاصه وصیّت معاویه این است که کارى با حسین نداشته باش، عبداللّه بن زبیر را تکه تکه کن، با عبداللّه بن عمر مدارا کن و با پول و یا با احترام و گفتن القاب و اوصاف او را بخر.
اینکه معاویه امام حسین را فامیل بداند و سفارش فامیلی کند صحیح نیست ، معاویه از قیام شیعیان و علویان می ترسید و سعی می کرد با حسین ع همانند امام حسن ع عمل کند معاویه سیاستمدار بود بر خلاف یزید تازه کار و بی تجربه ،اما یزید به دلایل مختلف به وصیت پدرش معاویه عمل نکرد که در نهایت واقعه کربلا اتفاق افتاد
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– تاریخ طبرى، ج 4،
– فتوح ابن اعثم، ج 5،
– مقتل الحسین خوارزمى، ج 1،
– حیاة الامام الحسین ، ج 2 ،
– موسوعة کلمات الامام الحسین ،
– بحارالأنوار، ج44، علامه مجلسی ،
– اللهوف، سید ابن طاووس
– الارشاد، شیخ مفید قم، مکتبة بصیرتی،
– امالى شیخ صدوق
– مناقب ابن شهر آشوب، ج 4،
– سید جعفر شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام (چاپ بیست و یکم: تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1376) ص 174.
– عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، سعید داودی و مهدی رستم نژاد،(زیر نظر آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى)، موسسه امام على بن ابى طالب علیه السلام ، قم ، 1388 ه. ش ، ص 317.
– دانشنامه امام حسین یا با عنوان کامل «دانشنامه امام حسین علیهالسلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ: فارسی – عربی» (۱۶ جلد) با ترجمه فارسی ت، محمد محمدی ریشهری،پژوهشکده علوم و معارف حدیث
– سخنان حسین بن علی علیه السلام / محمدصادق نجمی
– حماسه حسینی، نویسنده: علامه شهید مرتضی مطهری، ناشر : صدرا.
– نهضت امام حسین(ع) و قیام کربلا، نویسنده: غلامحسین زرگری نژاد، ناشر : مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت). – تأملی در نهضت عاشورا، نویسنده: حجت الاسلام والمسلمین رسول جعفریان، ناشر: انصاریان (قم).
– قیام حسین (ع)، نوشته: سید جعفر شهیدی، ناشر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
این کتاب، تاریخ را از زمان خلقت شروع کرده و سپس به نقل داستان پیامبران و پادشاهان قدیمی میپردازد. در بخش بعدی کتاب طبری به نقل تاریخ پادشاهان ساسانی میپردازد، و از آنجا به نقل زندگی پیامبر اسلام، محمد میپردازد. در این کتاب وقایع پس از شروع تاریخ اسلامی (مقارن با هجرت به مدینه) به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۲۹۳ هجری شمسی را در بر میگیرد.
2. اعتبار تاریخ طبری
تاریخ طبری همانند سایر کتب تاریخ موافقان و مخالفانی دارد
برخی معتقدند ، تاریخ طیری صرفا گزارش و نقل وقایع تاریخی بدون توجه به اعتبار و صحت گزارش های تاریخی است شیوهٔ نگارش تاریخ طبری، گردآوری نقل قولها بودهاست، اما این کار بیهیچ گزینش صحیحی صورت گرفتهاست ضعف هایی بسیاری در تاریخ طیری وجود دارد و به همان میزانی که وهابیت بر برخی از گزارش های تاریخ طیری تاکید دارد شیعه یرخی از گزارش های طبری را صحیح نمی داند
3- در براه وصیت معاویه به فرزندش یزید در منابع تاریخی گزارش های متعدد ی وجود دارد
در یکی از گزارش ها آمده است :
وصیّت معاویه به یزید در کتاب هاى شیعه نیز وجود دارد.
شیخ صدوق رحمة اللّه علیه مى گوید: فردى از امام صادق علیه السلام درباره شهادت سیّدالشهداء علیه السلام پرسید؟
حضرت فرمودند: پدرم از پدرش این گونه نقل فرمود:
معاویه در حال احتضار بود که یزید را طلبید و او را نزد خود نشاند و به او این گونه سفارش کرد:
فرزندم! من گردن هاى سرکش را براى تو ذلیل کرده ام و سرزمین ها را براى مالکیت تو آماده نموده ام، ولى از سه نفر که در مقابل تو هستند، مى ترسم و این سه تن در مقابل تو دردسر ساز مى شوند که عبارتند از: عبداللّه بن عمر بن خطّاب، عبداللّه بن زبیر و حسین بن على.
عبداللّه بن عمر، با تو همراه مى شود و فقط رهایش نکن.
عبداللّه بن زبیر را هر جا یافتى تکه تکه کن، حکایت او با تو مثل شیر و گلّه و مثال رویارویى او با تو مثل گرگ و سگ است.
امّا حسین را همان طور که مى شناسى او از رسول خدا صلى اللّه علیه وآله بهره برده است و به ناچار با اهل عراق همراه مى شود و به سوى آنان از مدینه خارج مى شود و همان اهل عراق او را تنها مى گذارند و از بین مى برند.( . امالى شیخ صدوق ص . 216.)
پس خلاصه وصیّت معاویه این است که کارى با حسین نداشته باش، عبداللّه بن زبیر را تکه تکه کن، با عبداللّه بن عمر مدارا کن و با پول و یا با احترام و گفتن القاب و اوصاف او را بخر.
اینکه معاویه امام حسین را فامیل بداند و سفارش فامیلی کند صحیح نیست ، معاویه از قیام شیعیان و علویان می ترسید و سعی می کرد با حسین ع همانند امام حسن ع عمل کند معاویه سیاستمدار بود بر خلاف یزید تازه کار و بی تجربه ،اما یزید به دلایل مختلف به وصیت پدرش معاویه عمل نکرد که در نهایت واقعه کربلا اتفاق افتاد
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– تاریخ طبرى، ج 4،
– فتوح ابن اعثم، ج 5،
– مقتل الحسین خوارزمى، ج 1،
– حیاة الامام الحسین ، ج 2 ،
– موسوعة کلمات الامام الحسین ،
– بحارالأنوار، ج44، علامه مجلسی ،
– اللهوف، سید ابن طاووس
– الارشاد، شیخ مفید قم، مکتبة بصیرتی،
– امالى شیخ صدوق
– مناقب ابن شهر آشوب، ج 4،
– سید جعفر شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام (چاپ بیست و یکم: تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1376) ص 174.
– عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، سعید داودی و مهدی رستم نژاد،(زیر نظر آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى)، موسسه امام على بن ابى طالب علیه السلام ، قم ، 1388 ه. ش ، ص 317.
– دانشنامه امام حسین یا با عنوان کامل «دانشنامه امام حسین علیهالسلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ: فارسی – عربی» (۱۶ جلد) با ترجمه فارسی ت، محمد محمدی ریشهری،پژوهشکده علوم و معارف حدیث
– سخنان حسین بن علی علیه السلام / محمدصادق نجمی
– حماسه حسینی، نویسنده: علامه شهید مرتضی مطهری، ناشر : صدرا.
– نهضت امام حسین(ع) و قیام کربلا، نویسنده: غلامحسین زرگری نژاد، ناشر : مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت). – تأملی در نهضت عاشورا، نویسنده: حجت الاسلام والمسلمین رسول جعفریان، ناشر: انصاریان (قم).
– قیام حسین (ع)، نوشته: سید جعفر شهیدی، ناشر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
وصیت معاویه – امام حسین ع