صدقه و گستردگی دامنه

پاسخ کوتاه:
الف- در روایات اسلامی برای «صدقه» توسعه و گستردگی عجیبی قایل شده اند و معنای آن را از حدود تنگ و کوچکی که در ذهن ماست بسیار فراتر برده اند. برخی از این موارد عبارت است از : ۱-در روایت می خوانیم:«کل معروف صدقه؛{هر کار نیک و پسندیده ای صدقه است»(میزان الحکمه، ج ۵، ص ۳۲۴، ح ۱۰۳۷۵، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۲). ۲- از بعضی روایات به دست می آید که صدقه تنها کمک به فقیر نمی باشد بلکه انجام کار خیر و نیکی در مورد افراد ثروتمند نیز صدقه شمرده شده است مثل حدیث: «کل معروف صدقه الی غنی او فقیر»(همان، ح ۱۰۳۷۶). ۳- در بعضی روایات آموختن علم و دانشی که موجب رشد و هدایت کسی گردد صدقه به حساب آمده است (همان،ح ۱۰۳۷۸). ۴-در برخی روایات ایجاد تفاهم و آشتی میان دو نفر و اصلاح بین آنها را از صدقه شمرده اند(همان، ح ۱۰۳۷۹). ۵- و نیز کلام خوب و مفید و پاکیزه و هر گامی که به طرف نماز برداشته شود صدقه است (همان، ح ۱۰۳۸۰)
۶- لبخند و تبسم در چهره برادر دینی و امر به معروف و نهی از منکر و راهنمایی فرد گمشده و برداشتن سنگ و خار و استخوان تیر از سر راه مردم صدقه شمرده شده است.(همان، ح ۱۰۳۸۳).

الف- در روایات اسلامی برای «صدقه» توسعه و گستردگی عجیبی قایل شده اند و معنای آن را از حدود تنگ و کوچکی که در ذهن ماست بسیار فراتر برده اند. برخی از این موارد عبارت است از : 1-در روایت می خوانیم:«کل معروف صدقه؛{هر کار نیک و پسندیده ای صدقه است»(میزان الحکمه، ج 5، ص 324، ح 10375، دفتر تبلیغات اسلامی، 1362). 2- از بعضی روایات به دست می آید که صدقه تنها کمک به فقیر نمی باشد بلکه انجام کار خیر و نیکی در مورد افراد ثروتمند نیز صدقه شمرده شده است مثل حدیث: «کل معروف صدقه الی غنی او فقیر»(همان، ح 10376). 3- در بعضی روایات آموختن علم و دانشی که موجب رشد و هدایت کسی گردد صدقه به حساب آمده است (همان،ح 10378). 4-در برخی روایات ایجاد تفاهم و آشتی میان دو نفر و اصلاح بین آنها را از صدقه شمرده اند(همان، ح 10379). 5- و نیز کلام خوب و مفید و پاکیزه و هر گامی که به طرف نماز برداشته شود صدقه است (همان، ح 10380)
6- لبخند و تبسم در چهره برادر دینی و امر به معروف و نهی از منکر و راهنمایی فرد گمشده و برداشتن سنگ و خار و استخوان تیر از سر راه مردم صدقه شمرده شده است.(همان، ح 10383).
7- عجیب این است که لازم نیست انسان کاری انجام دهد تا صدقه به شمار آید بلکه گاهی ترک برخی کارها و انجام ندادن آن صدقه محسوب می گردد، چنانچه در روایت آمده است: زبانت را نگه دار، که این صدقه ای بر خودت می باشد(همان، ص 326، ح 10387).
8- و نیز در روایتی ترک شر و بدی صدقه به شمار آمده است . (همان، ح 10388).
ب- در مورد بهترین صدقه باید گفت در روایات اسلامی امور مختلفی به عنوان بهترین صدقه معرفی شده است مثلا:
1- بهترین صدقه آن است که انسان در حال صحت و سلامت و در عین علاقمندی به چیزی آن را صدقه دهد(همان، ح 10389).
2- بهترین صدقه آن است که از طرف فردی که خود تنگدست است در پنهانی به فقیر داده شود(همان، ص 327، ح 10395 )
3– بهترین صدقه، صدقه زبان است که با آن خون ها حفظ شود و امور ناگوار دفع گردد و نفعی به برادر مسلمان برسد (همان، ح 10396).
4- بهترین صدقه آن است که مسلمانی علمی را بیاموزد سپس آن را به برادر مسلمانش یاد دهد (همان، ص 328، ح 10399).
5- بهترین صدقه، حرف خوب است(همان، ح 10401)
6- بهترین صدقه، صدقه بر بستگانی است که با انسان دشمنی می ورزند(همان، ح 10402).
7- بهترین صدقه، صدقه بر اسیری است که چشمانش از گرسنگی بی فروغ و سبز گشته است(همان، ح 10403).
8- کمک به ضعیف از برترین صدقات است (همان، ح 10404).
9- برترین صدقه، خنک کردن و سیراب کردن جگر سوزان است(همان، ح 10405)
10- برترین صدقه، صدقه در ماه مبارک رمضان است(همان، ح 10407).
ج- البته این روایات هیچ گونه تعارضی با هم ندارند و هر کدام متناسب با شرایط و وضع موجود، بهترین صدقه به شمار می آیند و به عبارت دیگر بهترین صدقه بودن عملی از جهتی خاص و شرایطی مخصوص، منافاتی با بهترین صدقه بودن عمل دیگری از جهتی دیگر و در شرایط خاص خود ندارد و هر کس به هر کدام عمل نماید، بهترین صدقه را انجام داده و بهترین پاداش را نیز دریافت خواهد کرد. انشاءالله.اموالی که وقف شده باشند،کتاب ونوشته ای که سبب هدایت مردم شود ،فرزند صالحی که سبب خیرات ونام نیک برای او شود،اینها اموری هستند که صدقه جاری محسوب می شوند که فوائد آنها استمرار دارد،ونصیبی هم برای میت دارد.