دلیل بیعت ابراهیم‌ بن مالک اشتر نخعی با زبیریان

چکیده : قیام عبدالله بن زبیر (61-172 ق) و مختار بن ابی عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد، اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار غلبه یافتند و حکومت عراق را به دست آوردند. در آن زمان ابراهیم به درخواست زبیریان به آن ها پیوست و سرانجام در نبرد با امویان کشته شد. جدایی ابراهیم از مختار و همراهی اش با زبیریان با وجود منش و باورهای علوی اش، تناقضی است که منابع متقدم و متأخر به روشنی به آن نپرداخته اند؛ با این حال بررسی اجتماعی رخداد های تاریخی و تحلیل و تبیین گزارشات پراکنده درباره ی دو قیام قرینه هایی به دست می دهد که می توانند علت آن افتراق و این اتحاد باشند.
برای مطالعه کامل موضوع به مقاله‌ی” ابراهیم بن مالک اشتر نخعی در چالش بین زبیریان و مختار ثقفی” در مجله تاریخ اسلام و ایران دوره جدید پاییز 1392 شماره 19 (پیاپی 109)که با درجه علمی-پژوهشی توسط سعادت غضنفری و سید کمال کشیک نویس رضوی به رشته تحریر در آمده مراجعه نمایید.