پیامبران و رنج و شکست

از حضرت امیرالمومنین علیه السلام نقل است فرموده اند: دنیا خانه ای است که به امتحان پیچیده شده است.»(خطبه/226 ) نظام حیات در جهان هستی نظام تکامل و پرورش است و تمامی موجودات زنده مسیر تـکـامـل را مـی پـیـمـایند همه مردم از انبیاء علیهم السلام گرفته تا دیگران طبق این قانون عمومی می بایست آزمـایـش شـوند و استعدادات خود را شکوفا سازند گرچه امتحانات الهی متفاوت است گاهی با وفـور نعمت و کامیابیها و گاه به وسیله حوادث سخت وناگوار بعضی مشکل بعضی آسان و قهرا نتائج آنها نیز با هم فرق دارد اما به هرحال آزمایش برای همه هست. بنابر این امتحان پیامبران نیز از اصول پذیرفته شده محسوب است. حکمت فقر در انبیاء علیهم السلام به سبب اهداف متعالی است . فقر انبیا علیهم السلام از جمله پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، از این نوع است . با وجود ثروت فراوانی که همسرش حضرت خدیجه سلام الله علیها در اختیار وی گذاشته بود، تا پایان عمر در فقر زیست; زیرا خداوند خود بر پیشوایان دینی واجب کرده است که مانند فقیرترین افراد جامعه زندگی کنند .
حضرت علی علیه السلام فرموده اند: اگر انبیا علیهم السلام ، صاحب قدرت و ثروت بودند، گرایش مردم به آنان با انگیزه های غیر الهی آمیخته می شد.
اگر خداى سبحان اراده مى فرمود، به هنگام بعثت پیامبران، درهاى گنجها، و معدنهاى جواهرات و باغات سرسبز را به روى پیامبران مى گشود، و پرندگان آسمان و حیوانات وحشى زمین را همراه آنان به حرکت درمى آورد. اما اگر اینکار را مى کرد، آزمایش از میان مى رفت، و پاداش و عذاب بى اثر مى شد، و بشارتها و هشدارهاى الهى بى فایده مى بود، و بر مومنان اجر و پاداش امتحان شدگان واجب نمى شد، و ایمان آورندگان ثواب نیکوکاران را نمى یافتند، و واژه ها، معانى خود را از دست مى دادند. در صورتیکه خداوند پیامبران علیهم السلام را با عزم و اراده قوى، گرچه با ظاهرى ساده، و فقیر مبعوث فرمود، با قناعتى که چشم و دلها را پرسازد، هر چند فقر و ندارى ظاهرى آنان چشم و گوشها را خیره سازد. اگر پیامبران الهى، داراى چنان قدرتى بودند که مخالفت با آنان امکان نمى داشت، و توانایى و عزتى مى داشتند که هرگز مغلوب نمى شدند، و سلطنت و حکومتى مى داشتند که همه چشمها به سوى آنان بود، از راههاى دور بار سفر به سوى آنان مى بستند، اعتبار و ارزششان در میان مردم اندک، و متکبران در برابرشان سر فرود مى آوردند، و تظاهر به ایمان مى نمودند، از روى ترس یا علاقه اى که به مادیات داشتند، در آن صورت نیتهاى خالص یافت نمى شد، و اهداف غیر الهى در ایمانشان راه مى یافت، و با انگیزه هاى گوناگون به سوى نیکى ها مى شتافتند. اما خداى سبحان! اراده فرمود که پیروى از پیامبران، تصدیق کتب آسمانى، و فروتنى در عبادت، و تسلیم در برابر فرمان خدا، و اطاعت محض فرمانبردارى، با نیت خالص تنها براى خدا صورت پذیرد، و اهداف غیر خدایى در آن راه نیابد، که هر مقدار آزمایش و مشکلات بزرگتر باشد ثواب و پاداش نیز بزرگتر خواهد بود.(شرحی از حدیث قاصعه )
در حدیثی آمده است: اولین کسی که وارد بهشت می شود، حضرت علی(علیه السلام) است .
و در حدیث دیگر آمده است: آخرین پیامبری که وارد بهشت می شود، حضرت سلیمان(علیه السلام) است؛ زیرا او در دنیا حکومتی وسیع داشته و کمتر امتحان شده است.
منابع جهت بررسی:
(تفسیر نمونه ج 1 ص 528، مکارم شیرازی – ناصر و دیگران)
(بحارالانوار، ج108، ص108)
(میزان الحکمه، ج2، ص912، حدیث 5978)