امامزاده ها
تو اینترنت، خیلی از سایت ها نوشتند که خیلی از امامزاده ها، جعلی هستند یا دشمن امام زمان(عج) بودند؛لطفا بفرمایید کدوم امامزاده ها جعلی هستند یا دشمن امام زمان(عج) بودند؟
این که کسی بگوید بیشتر این امامزاده ها جعلی است سخن درستی نیست بلکه باید گفت : بیشتر این امام زاده ها مجهول الحال هستند نه جعلی . امامزاده جعلی بسیار کم است و تا کنون برخی از آنها شناسایی و بقعه شان تخریب شده است .برای روشن شدن پاسخ به این مطالب توجه کنید: 1-امامزاده کیست؟ همه سادات , امام زاده هستند , چه فرزندان بلافصل و چه نواده هایشان تا به امروز، اما آنانکه دارای کمالات معنوی فراوان بودند مورد احترام بیشتری بوده اند.به عنوان مثال اگر سیدی مانند حضرت امام خمینی قدس سره باشد احترام بیشتری خواهد داشت و اگر سیدی باشد که نسبت به اسلام هیچگونه کاری نتوانسته انجام بدهد احترام کمتری دارد. بنا بر این همه امام زاده ها از نظر مقام یکسان نیستند. و آنانی که با واسطه کمتری به امامان می رسند نیز از مقام بالاتری برخوردارند.
2- این نکته را به خاطر داشته باشیم که حتما باید سید بودن آن اشخاص معلوم شده باشد.
3- تعدادفرزندان مستقیم امامان:
تعداد فرزندان مستقیم ائمه اطهار به طور دقیق مشخص نیست، اما به طور تقریبی می توان گفت که تعداد آنان حدود 129 نفرند که تعداد بسیار کمی از آنان در ایران مدفونند. که یکی از آنان حضرت معصومه سلام الله علیها در قم و شاه چراغ در شیراز و علی بن محمد باقر در مشهد اردهال است.
4- از کتاب «منتقله الطالبیه» می توان به نام بعضی از امامزاگان مدفون در ایران تا قرن پنجم پی برد .نام شهرها و تعداد امام زادگان مدفون در آنها به این شرح است:بروجرد، 4 نفر. تستر 2 نفر. تفرش، 2 نفر. جندى شاپور، 2 نفر. جیرفت، 2 نفر گیلان، 4 نفر. جرجان، 32 نفر. خراسان، 15 نفر. دیلم، 6 نفر. رامهرمز، 3 نفر. راوند، 3 نفر. رى، 66 نفر. رویان، 2 نفر. سابور 3 نفر. سیرجان، 2 نفر. سجستان، 3 نفر. سمرقند، 15 نفر. شیراز، 23 نفر. چالوس، 14 نفر. طبرستان، 76 نفر. طالقان، 2 نفر. طبس، 2 نفر. طوس، 6 نفر. فارس، 6 نفر. فسا، 5 نفر. قزوین، 27 نفر. قم، 23 نفر. کازرون، 2 نفر. کرمان، 7 نفر.مرو، 8 نفر. نیشابور، 21 نفر. ورامین، 3 نفر. همدان، 11 نفر. یزد، 2 نفر. آذربایجان، 3 نفر. ابهر، 5 نفر. اردبیل، 2 نفر. اهواز، 35 نفر. ارجان، 8 نفر. اصفهان، 33 نفر. البته باید توجه داشت که مؤلف کتاب «منتقله الطالبیة»، تنها اسامى تعداد محدودی از سادات و امامزادگان را نوشته است. و ایشان در نقاط مورد نظر، استقصاء بیشتری نکرده است. همچنین در کتاب تاریخچه وقف در اسلام نیز نام تعداد زیادی از امامزادگان آمده است.
5-امامزادگان مدفون در ایران بعد از جریان سقیفه که قدرت سیاسی در دست کسانی قرار گرفت که با اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ و آل ابیطالب دشمنی داشتهاند. از این رو در دوران خلفای اموی و عباسی، یکی از جریانهای معارض و سیتزهگر با آنان، علویان و دوستداران اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ بودند. مخصوصاً در دوران حکومت ظالمانه حجاج بن یوسف (75 ـ 95 هـ .ق) بر عراق، علویان در معرض آماج حملات وی قرار گرفتند. این امر موجب گردید تا علویان به منظور مصون ماندن از این حملات، متوجّه سرزمینهای شرقی خلافت گردند. از این ره گذر است که قیام یحیی از نوادگان امام حسن ـ علیه السّلام ـ در خراسان به سال 125 هـ .ق، و قیام عبدالله از نوادگان جعفر بن ابیطالب (برادر حضرت علی ـ علیه السّلام ـ ) در نواحی مرکزی ایران صورت گرفت. بدین سان علویان در جستجوی پناهگاه، مناسبترین منطقه را ایران و بیشتر مناطق هموار جنوب رشتهکوه البرز مثل قزوین، ری، قم، ساوه و آوه تشخیص دادند(ترکمنی آذر، پروین، و پرگاری، صالح، تاریخ تحولات ایران، در دورة صفاریان و علویان، تهران، سمت، چاپ دوم، 1380، ص 126.) این مهاجرتهای اولاد ابوطالب در پی شکست قیامهای متعدد علویان در کوفه، مدینه و مکه (مثل قیام ابوالسرایا، ابن طباطبا، زید النار، ابراهیم بن موسی، سلیمان بن داوود در 199 هـ ق و قیام دیباج و ابن افطس، محمّد بن جعفر در 200 هـ ق) سرعت گرفت و آنان از عراق رانده شدند. (مسعودی، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پانین، تهران، علمی فرهنگی، 1370، ج2، ص 439.)در زمان هارون الرشید و سرکوب خائنانه قیام یحیی بن عبدالله، مهاجرت علویان ادامه یافت و وقتی مسئلة ولایتعهدی امام رضا ـ علیه السّلام ـ توسط مأمون عباسی مطرح گشت، شماری از علویان به همراه آن حضرت به خراسان آمدند.(مفید، الارشاد، ترجمة محمّد باقر ساعدی، تهران، اسلامیه، 1366، ص 600 ) وقتی آوازه این حرکت در جهان اسلام پیچید، علویان دیگری از نقاط مختلف به ویژه مدینه عازم خراسان گشتند. حضرت امام رضا ـ علیه السّلام ـ بیست و یک برادر داشتند که همه آنان همراه پسرعموهای خود که همگی از سادات حسینی و حسنی بودند به سوی خراسان حرکت کردند. اینان در حوالی ری بودند که بر خبر شهادت امام رضا ـ علیه السّلام ـ وقوف یافتند و مورد تهدید و تعقیب مأمون قرار گرفتند، لذا برخی در همین نواحی به شهادت رسیدند و بقیه به سوی طبرستان پناه بردند.( کریمان، حسین، طبرسی و مجمع البیان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1361، ج1، ص 95.)از سوی دیگر گروههای جدید علویان، همزمان با سفر حضرت معصومه ـ سلام الله علیها ـ به قم صورت گرفت.( قمی، حسن بن محمّد، تاریخ قم، تصحیح جلال الدین تهرانی، طوس، 1361، ص 205.( که این خود عامل مهمّی در مقاومت مردم قم در برابر مأمون و خلع او از خلافت، پس از قتل عام کاروان آن حضرت شد. در این زمان شخصی به نام یحیی بن عمران ریاست شهر را بر عهده گرفت.( همان، ص164.) گفتنی است گروهی از علویان به همراه برادر امام رضا ـ علیه السّلام ـ مشهور به سید جلال الدین اشرف به دیلمان آمدند و فعالیّتهای مذهبی و سیاسی انجام میدادند، لذا توسط عمال مأمون به شهادت رسیدند. مهاجرت علویان هنوز پایان نیافته بود، بلکه با رسیدن متوکّل به خلافت که شرایط جدید بسیار سختی برای علویان از سال 233 هـ ق شروع گردید، مهاجرت آنان به ایران با شتاب بیشتری انجام میگرفت. از جمله اینها حضرت عبدالعظیم حسنی بود که ابتدا به طبرستان و سپس به ری مهاجرت نمود.( ابن طباطبا، مهاجران ابوطالب، ترجمة محمّد رضا عطایی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1372، ص 235.( در سال 249 هـ ق پس از کشتار در قیام یحیی بن عمر حسینی در کوفه توسط خلیفة عباسی، مستعین، شمار بسیاری از ساداتی که در قیام او شرکت کردند و جان سالم به در برده بودند به دنبال یافتن محلّ امنی به کوههای طبرستان پناه جستند.( ابن اسفندیار، تاریخ طبرستان، تهران، پدیدة خاور، چاپ دوم، 1366، ص 228.( و تا پایان عمر خودشان و اولادشان در این منطقه زندگی کرده و وفات نموده و یا شهید شدند و مرقدشان تبدیل به زیارتگاه شده است. در هر صورت از سال 200 هـ ق مهاجرت علویان به ایران آغاز گردید.( ابن مسکویه، تجارت الامم، تهران، سروش، 1376 ج4، ص 120. ) که در اثر آن فرزندان محمّد بن حنیفه، نوادگان امام موسی بن جعفر ـ علیه السّلام ـ ، فرزندان عمر بن علی بن ابیطالب ـ علیه السّلام ـ ، فرزندان علی عریضی عموی امام رضا ـ علیه السّلام ـ ، فرزندان عبدالله نوه امام سجاد ـ علیه السّلام ـ و فرزندان حسین اصغر فرزند امام سجاد ـ علیه السّلام ـ(العبید، تهذیب الانساب، قم، 1413 هـ ق. ص435 ـ 75. ) و … به ایران آمدند و ایرانیان بیداردل قبله قلبهای خود را متوجّه حضرت امیر المؤمنین علی ـ علیه السّلام ـ گرداندند و از این فرصت استثنایی بهترین استفاده را بردند و مقابر این امام زادگان را مأمن و مرجع قلوب خود قرار دادند. امّا از آنجایی که خراسان قدیم شامل قسمتهای زیادی از افغانستان امروزی و نیز سیستان قدیم بخشهایی از مرز غربی پاکستان امروزی را شامل میباشد،( یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1399، ج3، ص 190. ) بدیهی است که از آل ابیطالب و سادات در آن دیار نیز بودهاند. چنانچه گفته شد امام رضا ـ علیه السّلام ـ در مرو سکونت نمود و عدهای از سادات و آل ابیطالب هم در جوار ایشان سکنی گزیدند.( جعفر الخلیلی، موسوعه القبعات المقدسه، بغداد، دار التعارف، چاپ اول، 1388، ج1، ص (146 و نیز میتوان به یحیی بن زید اشاره کرد که در اطراف هرات در منطفة جورجان به دار آویخته شد و همان جا مدفون گردید.( ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، بیروت، مؤسسة الاعلمی، چاپ دوم، 1408، ص 150. ) در هر صورت معلوم میشود که به خاطر دشمنیهای امویان و عباسیان، آل ابیطالب در کشورهای مختلفی پراکنده شده و در همان جا مدفون گشتهاند. امّا نگین بیبدیل و بینظیر این ستارگان خاندان نبوی، بارگاه آسمانی امام علی بن موسی الرضا ـ علیه السّلام ـ در خراسان و حضرت معصومه ـ سلام الله علیها ـ در قم مقدسه است که در عظمت آن حضرت موسی بن جعفر ـ علیه السّلام ـ چنین فرموده است: برای خداوند، حرمی است و آن مکه است و برای پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ حرمی است و آن مدینه است و برای امیرمؤمنان علی ـ علیه السّلام ـ حرمی است و آن کوفه است. آگاه باشید که حرم من و فرزندان من بعد از من قم است. قم کوفه کوچک ماست. بدانید بهشت، هشت در دارد، سه تای آن به سوی قم است. بانوئی از فرزندان من به نام فاطمه، دختر موسی، در آنجا رحلت میکند که به شفاعت او همة شیعیان ما وارد بهشت میشوند.( مجلسی، بحارالانوار، تهران، دار الکتب اسلامیه، ج 60، ص 216.)همچنین این فقدان امنیت برای شیعه و فرزندان ائمه در سراسر جهان اسلام سبب می شد که اکثر آنها ناشناخته و غریب از دنیا بروند و گاهی در حین مرگ خود را معرفی می نمودند که نامشان همراه آنها و بر روی سنگ قبرشان حک شده و مدفون می شد که بعدها بر اثر کشفیات و کاوش های تاریخی قبر آنها کشف و بعنوان مزار مورد زیارت قرار می گرفت. چنانکه می دانید قبر امیرمؤمنان در نجف سالها مخفی بود که در دوره بنی عباس کشف شد و شیعیان توانستند آنجا را زیارت کنند)مجلسی، پیشین، ج 42، ص 302.( قبر امام حسین بارها توسط خلفای جور عباسی تخریب شد. همه اینها نشانگر ناامن بودن جامعه برای شیعیان ائمه و فرزندان آنها می باشد و با این وضعی که برای قبور ائمه شیعه امنیت نبود فرزندان آنها نیز نمی توانستند در مرکز خلافت و در شهرهای اسلامی مثل مدینه و کوفه و مکه زندگی کنند لذا به جاهای امن که شیعیان حضور داشتند و از دشمنان و مرکز حکومت دور بود مهاجرت نموده و زندگی می کردند. کشور ایران یکی از جاهایی بود که محل امن برای فرزندان اهل بیت محسوب می گشت.( جعفریان، رسول، پیشین، ص 200.)
امامزاده ها