خواندن نماز یا اقامه آن

پاسخ اجمالی:این که طبق روایات، نماز ستون دین است و ستون اقامه‌کردنی است،‌ نه خواندنی. ستون را که نمی‌شود خواند، بلکه باید آن را برپا داشت.پاسخ تفصیلی: « خواندن نماز » معادل با کلمه « قرائت » در عربی است و از آن جهت که یک قسمت از نماز عبارت از: خواندن و تلفظ کردن حمد و سوره و اذکار است روی این جهت کسی که این اعمال را انجام دهد و این الفاظ را بر زبان جاری کند می گویند نماز را خواند. اما در قرآن و روایات همه جا سخن از « اقامه» است که معادل فارسی آن« برپا داشتن» می‌باشد . مثلا وقتی بنّا ستونی را بالا می برد می گویند «اقامه» یعنی آن را بر پا داشت و همانگونه که در تفسیر تسنیم دانشمند بزرگوار آیت الله جوادی آملی، ج 2، ص 165 آمده است «اقامه نماز» غیر از خواندن آن است.براى «اقامه نماز» چند تفسیر ارائه کرده‌اند:1. منظور از «اقامه» این است که تنها خودتان نمازخوان نباشید؛ بلکه چنان کنید که آیین نماز در جامعه انسانى برپا شود و مردم با عشق و علاقه به آن روى آورند.
2. به گفته بعضى مفسران، تعبیر «اقامه نماز» به جاى «خواندن» یا «بر پا داشتن نماز»، بیان‌گر این نکته است که نماز شما تنها یک سرى از وردها اذکار و حرکات نیست، بلکه‌ باید آن را به طور کامل بپا دارید؛ آن گونه که آثار نماز در چهره و زندگى شما دیده شود؛ تنها لقلقه زبان و راست و خم شدن نباشد، بلکه روح نماز ـ که همان تسلیم مطلق در برابر خدا در همه امور است ـ در زندگى شما جلوه کند و حضور دل و توجّه قلبى به خدا ـ که روح نماز است ـ در نماز حاصل شود.( ر.ک:آیة الله مکارم شیرازى و دیگران، تفسیر نمونه، ج 1، ص 209، دارالکتب الاسلامیة; محمد محمّدى اشتهاردى، نماز از دیدگاه قرآن و عترت)
3. اقامه نماز آن است که با حدود و فرائضش انجام شود.
4. برخى «اقامه» را به معناى ادامه دادن مى‌دانند؛ یعنى کسى نماز را به درستى بر پا مى‌دارد که همیشه آن را ادامه دهد نه گه‌گاهى نماز بخواند: «فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَن صَلاَتِهِمْ سَاهُونَ»( ماعون،آیه5ـ6) ؛ « پس واى بر نمازگزارانى که در نماز خود سهل‌انگارى مى‌کنند.»با مرورى به آیه‌هاى قرآن مى‌توان همه این معانى را در اقامه منظور کرد، زیرا اقامه نماز ـ که بدان مأموریم ـ مى‌تواند معناى جامعى داشته باشد و همه این معانى را فراگیرد و آن این که نماز کامل، پیوسته و با خشوع و اثر گذار در جامعه باشد. «الَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلاَتِهِمْ دَآئِمُونَ»( معارج،آیه23) ؛ «الَّذِینَ هُمْ فِى صَلاَتِهِمْ خَـشِعُونَ»( مؤمنون، آیه2; ر.ک: على اکبر قرشى، قاموس قرآن، واژه قیام) از لوازم متقى بودن و برپا کردن نماز این است که نمازگزاران علاوه بر خواندن‌نماز، براى برپا داشتن آن در جامعه نیز تلاش کند(سعید شمس ، پرسمان قرآنی نماز ، سبط اکبر ، پاییز 1387ش ، سوم ، ص 28).با توجه به آنچه گفته شد می توان تفاوت نماز خواندن و اقامه نماز را در کیفیت به جای آوردن آن جستجو نمود به این معنا که اگر نماز بطور کامل ، پیوسته و با خشوع و اثر گذار در جامعه بر جای آورده شود در این صورت نماز اقامه گردیده است اما اگر تنها به ظواهر نماز و بدون توجه به کیفیت آن باشد در این صورت تنها نماز خوانده شده است ولی اقامه نگردیده است .