معنای عالم برزخ

پاسخ کوتاه:
برزخ در لغت :
قیامت صغری تعبیر دیگری از عالم برزخ است. برزخ به چیزی می گویند که بین دو چیز دیگر قرار گرفته و حائل شده باشد و همین معنا در فرهنگ لغات دیگر نیز آمده است (مقاییس , مجمع البحرین , التحقیق فی لغات القرآن و…). بنابراین برزخ مانع و حد و مرز بین دو امر است .
برزخ در اصطلاح شرع:
در قرآن مجید آمده است : «و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون؛ و پشت سر آنان برزخ است تا روزی که برانگیخته می شوند», (مؤمنون , آیه ۱۰۰). «وراء» در این آیه به معنای پیش رو است و نظیر آن در این آیه هست که : «و کان ورائهم ملک یاخذ کل سفینه غصبا; پیش روی آنان فرمان روایی بود که دستش به هر کشتی می رسید به یغما می برد»(کهف , آیه ۷۹). در حدیثی امام صادق (ع ) فرموده است : «البرزخ القبر و هو الثواب والعقاب بین الدنیا والاخره؛ برزخ همان عالم قبر است و ثواب و عقابی که در بین دنیا و آخرت وجود دارد»(تفسیر نورالثقلین , ج ۳, ص ۵۵۳, حدیث ۱۲۲). پیامر اکرم صلی الله علیه و آله نیز فرموده اند: «القبر اما روضه من ریاض الجنه او حفره من حفر النیران؛ قبر یا باغی است از باغ های بهشت یا حفره ای است از حفره های دوزخ»(بحارالانوار, ج ۶, ص ۲۰۵). با این بیان برزخ از هنگام مرگ انسان شروع شده و تا قیامت ادامه خواهد داشت .

در برزخ، خوابیدن به معنایی که در دنیا مطرح است، وجود ندارد. چون خواب ناشی از خستگی بدن مادّی است. لذا با رها شدن از مادّه، خواب هم منتفی می شود؛ البته توجّه شود که انسانها در برزخ که توضیحش خواهد آمد، نیز بدن دارند؛ امّا بدنی غیر مادّی، تقریباً شبیه بدنهایی که در خواب می بینیم.
برزخ در لغت
قیامت صغری تعبیر دیگری از عالم برزخ است. برزخ به چیزی می گویند که بین دو چیز دیگر قرار گرفته و حائل شده باشد و همین معنا در فرهنگ لغات دیگر نیز آمده است (مقاییس , مجمع البحرین , التحقیق فی لغات القرآن و…). بنابراین برزخ مانع و حد و مرز بین دو امر است .
برزخ در اصطلاح شرع
اما منظور از آن در اصطلاح شرع چیست ؟ در قرآن مجید آمده است : «و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون؛ و پشت سر آنان برزخ است تا روزی که برانگیخته می شوند», (مؤمنون , آیه 100). «وراء» در این آیه به معنای پیش رو است و نظیر آن در این آیه هست که : «و کان ورائهم ملک یاخذ کل سفینه غصبا; پیش روی آنان فرمان روایی بود که دستش به هر کشتی می رسید به یغما می برد»(کهف , آیه 79). در حدیثی امام صادق (ع ) فرموده است : «البرزخ القبر و هو الثواب والعقاب بین الدنیا والاخره؛ برزخ همان عالم قبر است و ثواب و عقابی که در بین دنیا و آخرت وجود دارد»(تفسیر نورالثقلین , ج 3, ص 553, حدیث 122). پیامر اکرم صلی الله علیه و آله نیز فرموده اند: «القبر اما روضه من ریاض الجنه او حفره من حفر النیران؛ قبر یا باغی است از باغ های بهشت یا حفره ای است از حفره های دوزخ»(بحارالانوار, ج 6, ص 205). با این بیان برزخ از هنگام مرگ انسان شروع شده و تا قیامت ادامه خواهد داشت(جهت اطلاع بیشتر در این زمینه , ر . ک : 1- پیام قرآن , ج 5, ص 443 2- منشور جاوید, ج 9, ص 232 3- تفسیر نمونه , ج 14, ص310).
در واقع در برزخ دو بهشت و دو جهنّم است. بهشت و جهنّمی شخصی برای خود فرد، که با محلّ دفنش ارتباطی دارد؛ و بهشت و جهنّمی عمومی و عظیمتر که بهشتش با مضجع شریف امیرالمؤمنین علیه السلام در ارتباط وجودی است(باطن آن قبر شریف است) و جهنّمش با سرزمین سوزان برهوت در ارتباط می باشد. دار السلام نیز اسم همان محلّی است که امیرالمؤمنین علیه السلام در آن مدفون است.