انتخاب کتاب برای مطالعه
سلام.من معتاد به کتاب خوندن شدم.کتبی که اصلا با روح و روان من سازگار نیست.نمیدونم چیکار کنم
پرسشگرگرامی! برای رهایی از این وضعیتی که به آن دچار هستید شایسته است به دو مورد توجه داشته باشید : – نگاهی واقع بینانه به توانایی ها، استعدادها و ظرفیت های خود. – شناسایی علاقه واقعی خود برای مطالعه در رشته ای خاص.
هر فردی در زمینه تحصیل و مطالعه، دارای قابلیت ها و توانایی هایی است که بر اساس اصل تفاوت های فردی، منحصر به خودش می باشد. اگر فردی بدون توجه به توانایی هایش برنامه بریزد، تنها خود را فریب می دهد و باعث از دست رفتن فرصت های زندگی اش می گردد. هر کسی باید در واقعیت شرایط خود زندگی کند. با توجه به گستردگی علوم، دیگر امکان تحصیل کلاسیک در چند رشته دانشگاهی و به طور همزمان برای کسی فراهم نیست .پس هر کسی باید علاقه اصلی خود را مشخص و همت خود را در آن زمینه به کار ببندد تا به موفقیت کامل برسد. البته راه برای فتح قله های علمی در رشته های گوناگون به هیچ وجه بسته نیست و اگر کسی نتوانست به صورت آکادمیک به تحصیل در چند رشته بپردازد، می تواند به صورت مطالعه آزاد و راهنمایی گرفتن از اساتید، بر علم خود بیفزاید و روح کنجکاو و جستجوگر خود را در علوم مختلف سیراب کند. از این نمونه ها در تاریخ، فراوان داریم.
* شما برای برون رفت از این وضعیت، شایسته است علاقه اصلی خود را کشف و تلاش خود را برای موفقیت در آن به کار ببندید. به هر حال شما یک سری قابلیت دارید که در چرخه «زمان» و «همت» خود باید آن را مدیریت کنید. پس اهداف اصلی خود را در زمینه تحصیل مشخص کنید و بر اساس همت خود برنامه بریزید و بقیه موارد را به حاشیه ببرید و در صورت داشتن فرصت و زمان به آن ها بپردازید.
اساسا همیشه نیاز به یادگیری و افزایش دانشمان هست.گاهی ما تلاش چندانی در جهت افزایش دانشمان نمیکنیم. خیلی از ما اعتقادی به نقش یادگیریِ بیشتر بر کیفیت زندگیمان نداریم و اکثرا فکر میکنیم همین چیزهایی که بلدیم خیلی هم زیاد است و البته همزمان در خیلی از زمینهها هم خودمان را صاحبِ نظر میدانیم. معمولا بر این باوریم که اشکال از جای دیگری است که زندگی ما کیفیت ندارد.
خب اگر فرض کنیم یادگیری میتواند بر کیفیت زندگی ما تاثیر بگذارد، حالا چه کتابی بخوانیم؟ از چه منبع آموزشی استفاده کنیم؟
این روزها بازار آموزشهای غیردانشگاهی که ادعای بهبود کیفیت زندگی ما را دارند، بسیار داغ است. با توجه به کمبودی که در این حوزه وجود دارد، پیشبینی میشود این آموزشها در سالهای آتی بیشتر هم بشوند.
اگر این فرض را پذیرفتیم که یادگیری میتواند بر کیفیت زندگی ما تاثیر بگذارد و اگر در ابتدای این مسیر هم هستیم، بهتر است شروع یادگیریمان را با کتاب شروع کنیم و اگر هم خواستیم از آموزشهای دیگر استفاده کنیم، در انتخاب آنها وسواس بخرج دهیم تا ذائقهمان به آموزشهای صرفا انگیزشی عادت نکند.
آموزشِ خوب باید ما را به تفکر بیشتر دعوت کند، معمولا یادگیریِ یک چیز جدید همراه با شکسته شدن مرزهای مدل ذهنی ما اتفاق میافتد و این شکستِ مرزهای خودساخته معمولا با درد همراه است. شاید بتوان گفت آموزشی خوب است که «دردِ ندانستنِ پیش از آن آموزش» را هر چه بیشتر در ما ایجاد کند.
بهتر است در ابتدای مسیر کتابخوانشدن، از دیگران برای کتابهای خوب پیشنهاد بگیریم. در ابتدای راه باید حواسمان باشد که با وزنههای سنگین، دلزده نشویم. در این مورد.
کتاب یا هر منبع آموزشیِ دیگر قرار است پاسخی برای سوال ما باشد. فکر میکنم بعد از سرک کشیدنهایِ اولیه در آموزشها و کتابهای مختلف، باید دنبال سوال خودمان بگردیم. پیش از آنکه بپرسیم «چه کتابی بخوانیم؟» باید بدانیم سوال ما چیست؟ چه دغدغهای را میخواهیم با آن کتاب یا منبع آموزشی رفع کنیم؟ بنابراین برای سراغ گرفتن از دیگران باید پرسشی شبیه این داشته باشیم:
برای فلان سوالم، در چه کتاب یا منبع آموزشی دیگری میتوانم جوابِ خوب پیدا کنم؟
*معمولا پرسشهایی مانند چه کتابی بخوانیم؟ را با پرسش جواب میدهیم که: چه دغدغهای داری؟ سوالت چیست؟
بنابراین همیشه فقط دنبال آموزشی باشیم که برایش سوال داریم و در پی سایر منابع نرویم.
پس: بخش اعظمِ وقتمان را برای یافتن پاسخِ سوالهایی که داریم بگذاریم. دریای علم انتها ندارد و اگر قرار باشد در این دریا، جهتی را دنبال نکنیم و صرفا خودمان را به دستِ بادِ پیشنهادات بیرونی بسپاریم، سرگردان خواهیم شد.
در این میان، ممکن است مواجه شدن با یک کتابِ جدید یا آموزش جدید ما را با دنیاهای جدیدی آشنا کند و سوالهای تازهای پیدا کنیم. بنابراین بد نیست اگر همواره در سبدِ یادگیریمان اندکی هم منابعِ غیرمرتبط به سوالاتِ حالِ حاضرمان وجود داشته باشد. این منابع ممکن است راههایی جدید برای ما بگشایند. اما نباید در استفاده از آنها افراط کرد.
درمورد معیاری برای موثر بودن این یادگیریها باید توجه داشت که در مورد وسعت یافتن نگاه ما و بهبود کیفیت زندگی ما، یادمان باشد که مهم عمل کردن است. مفهوم «یادگیری برای یادگیری» ایراد دارد. بلکه باید دنبال پیدا کردن مصداقی برای آموختهها در زندگیمان باشیم. آموخته های جدید میتواند مدل ذهنی ما را تغییر دهد و همه حال خوش و ناخوش ما بیشتر از هر چیز بستگی به همین شیوه نگاه ما به شرایط دارد.
•اگر کتابی در مورد «تصمیمگیری» میخوانیم، باید بتوانیم در شرایط مشابه، تصمیمات بهتری بگیریم.
•اگر برای بهبود رابطه عاطفیمان، کتابی میخوانیم یا دورهای شرکت میکنیم، باید اثرات این آموزشها را در کیفیت رابطه عاطفیمان ببینیم.
•اگر برای بهبود کسب و کارمان، آموزشی میبینیم باید اثراتش را در رونق یافتن کسب و کارمان ببینیم.
خلاصه اینکه همواره حواسمان باشد که اثرِ این آموزشها در عملکردمان را رصد کنیم و اگر دیدیم این عملکرد تغییری نکرده، شاید لازم باشد در انتخاب منبع آموزشیمان یا شیوهی استفادهی ما از آن بازنگری کنیم.
برای اینکه بتوانیم به صورت حرفه ای کتاب بخوانیم و یا به عبارتی تبدیل به یک فرد کتابخوان شویم باید:
•به کتابخواندن علاقه مند باشیم
•کتاب های مناسب خود را پیدا کنیم
•به مطالعه کردن عادت کنیم
•مکانی مناسب برای مطالعه در نظر بگیریم
•انگیزه خود را تقویت کنیم
• عوامل مزاحم را کاهش دهیم.
یکی از روش های علاقه مند شدن به مطالعه یافتن کتاب های جذاب و مناسب ماست. اگر بتوانیم کتابی را پیدا کنیم که برایمان جذاب باشد، مطمئناً به آن علاقه مند می شویم و تا انتهای کتاب را مطالعه می کنیم.
احتمالاً افرادی که علاقه زیادی به مطالعه کتاب های داستانی و یا رمان دارند را دیده اید. چنین افرادی با علاقه زیادی مطالعه می کنند. علت این است که داستان کتاب آنها را جذب خود می کند و در نتیجه آنها به آن کتاب علاقه مند میشوند.
در نتیجه پیدا کردن کتاب های مناسب یکی از روش های علاقه مندی به کتاب است.
برای شروع مطالعه به سوال زیر پاسخ دهید.
دوست دارید چه تغییری در زندگی خود ایجاد کنید؟ فکر می کنید مطالعه چه کتابی احساس بهتری به شما میدهد؟
با پاسخ دادن به سوال بالا شما گام بزرگی برای یافتن کتاب مورد علاقه خود برداشته اید. به سوال بالا با دقت فکر کنید و تمام گزینه هایی را که به ذهنتان می رسد یادداشت کنید. استفاده از سایت هایی مانند کتابراه و فیدیبو بسیار کمک کننده خواهد بود.
*نکته مهم:
باید نگاه صحیح و واقع بینانه نسبت به مطالعه و تحصیل علم، علایق و توانایی های خود داشته باشید.. بر این اساس مطالبی را تقدیم تان می کنیم که توجه به آن ها می تواند باعث ایجاد شناخت صحیح در شما شود. وقتی که اندیشه صحیح باشد، جهت رفتار نیز صحیح خواهد بود، چرا که رفتارهای ما تابع اندیشه های ما هستند : قبل از هر چیز بهتر است بدانید هر علم و رشته ای که به نوعی به زندگی انسان و تعالی آن کمک کند و مخالف شرع و دین نباشد و انسان را به خدا نزدیک کند، تقدیس شده، ارزشمند و مورد احترام است. اگر تلاش تان برای مطالعه و تحصیل علم در این راستا باشد، بدون شک، کارتان ارزشمند و مورد رضایت خداست. همچنین گفتنی است، جامعه به تمامی علوم و تمامی تخصص ها نیازمند است؛ شما برای انتخاب مسیر تحصیلی خود، باید توجه اصلی خود را بر روی استعدادها، توانایی ها و علایقی که منطبق با توانایی هایتان است، متمرکز کنید و دست به انتخاب بزنید، ما بدون داشتن اطلاعات لازم از شما و علایق و استعدادهایتان، نمی توانیم پیشنهادی به شما بدهیم، چون به هیچ وجه منطقی و عقلانی نیست؛ بالاخره شما در طول تحصیلات خود (ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و … )، با علوم مختلفی آشنا شده اید (ریاضی، فیزیک، شیمی، تاریخ، جغرافیا، زیست، ادبیات و …) و اگر کمی تفکر کنید، تا حدی متوجه خواهید شد که به چه رشته ای علاقه مندید؛ وقتی متوجه علاقه تان شدید، توانایی ها و استعدادهایتان را بررسی کنید و ببینید آیا منطبق با آن حوزه مطالعاتی تان است یا خیر. این را فراموش نکنید که برای موفقیت در هر رشته ای باید مثلث «علاقه و انگیزه» ، «استعداد و توانایی» و «تلاش و پشتکار» را تشکیل دهید تا موفق شوید، هر کدام از این ها نباشد، احتمال موفقیت هم نیست. علاقه بدون توانایی و استعداد، کاری را پیش نمی برد؛ توانایی کاری را داشتن و بی علاقه بودن به آن هم همینطور؛ اگر هم علاقه و هم استعداد و توانایی باشد ولی سستی و تنبلی جایگزین تلاش و پشتکار شود هم نتیجه ای جز شکست در بر نخواهد داشت.
پیشنهاد حوزه مطالعاتی:
1ـ مطالعه ی تفسیر را ادامه دهید.
2ـ تفسیر نهج البلاغه را با تفسیر علّامه جعفری ادامه دهید، سودمندتر خواهد بود.
3ـ بهترین برنامه ی مطالعاتی برای شما این است که یک دوره مجموعه آثار شهید مطهری را مطالعه فرمایید. مجموعه آثار ایشان، 28 جلد است که از جلد 5 تا 13 کتابهای تخصّصی فلسفه است؛ و ما بقی برای شما قابل استفاده اند.
ویژگیهای آثار شهید مطهری :
1.شهید مطهری در اکثر علوم اسلامی تحصیلات عالیه داشته و در هر رشته ای از محضر اساتید مسلّم آن رشته استفاده کرده بودند ؛ و متخصص مسلّم این علوم بوده اند.
2. ایشان افزون بر علوم اسلامی به مکاتب غربی نیز تسلط داشته اند ؛ و مرز مکاتب مختلف را به خوبی می دانستند ؛ لذا هیچگاه بین مکتب اسلام و دیگر مکاتب خلط نمی کردند؛ و دچار مغالطه التقاط نمی شدند.
3.در آثار ایشان از روش واقع گرایی همراه با کارکردگرایی مطلق استفاده شده است ؛ که بهترین و جامعترین شیوه ی تحقیق است .
4. هنر شهید مطهری در این بوده که توانسته است مطالب عمیق و تخصصی را به زبانی ساده و روان به مخاطب خود القاء نماید ؛ لذا آثار ایشان به همان اندازه که برای اساتید حوزه و دانشگاه قابل استفاده است برای دانشجویان و طلاب و حتی برای دبیرستانی ها هم قابل استفاده است. قدرت روان نویسی و ساده نویسی ایشان به قدری زیاد بود که با آن مرتبه ی علمی بالا توانسته است برای کودکان نیز کتاب داستان راستان بنویسد ؛ که از طرف یونسکو به عنوان کتاب نمونه انتخاب شد.
5. یکی دیگر از امتیازات آثار ایشان گسترده بودن موضوعات آثار ایشان است ؛ ایشان در موضوعات گوناگون کلامی ، فلسفی ، فقهی ، قرآنی ، حدیثی ، ادبی ، عرفانی ، تاریخی ، حقوقی ، اقتصادی ، جامعه شناسی و … سخن گفته اند و برای هر گروهی حرف دارند.
6. ویژگی دیگر ایشان این است که در نقل اقوال دیگر اندیشمندان ، امین است ؛ ایشان نظرات گوناگون را با انصاف تمام نقل می کنند و آنگاه با منطقی استوار به نقد و نظر می پردازند.
7. امّا بارزترین شاخصه ی آثار ایشان این است که در مخاطب، قدرت تحلیل و تشخیص ایجاد می کنند ؛ مطالعه ی منظم و برنامه ریزی شده ی آثار ایشان باعث می شود که شخص در وجود خود به یک هندسه و نظام فکری منسجم دست یابد. و خاصیّت این نظام منسجم فکری این است که به شخص قدرت استنباط می دهد ؛ به نحوی که شخص خود را در برابر مسائل و شبهات جدید توانا و خودکفا می یابد ؛ و به راحتی می تواند مسائل را حل و شبهات را دفع کند.
سیر مطالعات تکمیلی:
شهید مطهری در زمان خود، از جامعترین افراد بوده و کتب او نیز نمایانگر این جامعیّت می باشند. امّا بعد از ایشان مباحثی مطرح شده اند که لازم است آنها را در کتب دیگر اصحاب فکر جستجو نمایید. برای این منظور ، و البته بعد از مطالعه چند جلد از مجموعه آثار شهید مطهری ، می توانید از آثار آیة الله مصباح یزدی بهره ببرید. همچنین از آثار آیة الله جوادی آملی و حضرت امام راحل (ره) و استاد محمّد شجاعی.
موفق ومؤید باشید.
انتخاب کتاب برای مطالعه